ΣητείαΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΑΜΑΡΙΟΥ

Αριθμός 1378/2022 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε΄ Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 22 Σεπτεμβρίου 2021, με την εξής σύνθεση: Π. Καρλή, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος και της αρχαιοτέρας της Συμβούλου, που είχαν κώλυμα, Μ Σωτηροπούλου, Αγγ. Μίντζια, Σύμβουλοι, Χρ. Παπανικολάου, Ζ. Θεοδωρικάκου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Δ. Τετράδη, Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος. Για να δικάσει την από 20 Δεκεμβρίου 2019 αίτηση: των: 1) Παναγιώτη Λιλιμπάκη του Εμμανουήλ, 2) Λάμπρου...

Stavroula15. July 2022

ÓôÜóç åñãáóßáò ðñáãìáôïðïéïýí óÞìåñá ïé íïóïêïìåéáêïß ãéáôñïé óôçí ÁôôéêÞ,óõãêÝíôñùóç óôï ÓôÅ,ãéá ôçí äéåêäßêçóç ôùí ìéóèïëïãéêþí ðåñéêïðþí ðïõ Ý÷ïõí õðïóôåß,ÐáñáóêåõÞ 5 Ïêôùâñßïõ 2018 (EUROKINISSI/ÃÉÁÍÍÇÓ ÐÁÍÁÃÏÐÏÕËÏÓ)

Αριθμός 1378/2022

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 22 Σεπτεμβρίου 2021, με την εξής σύνθεση: Π. Καρλή, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος και της αρχαιοτέρας της Συμβούλου, που είχαν κώλυμα, Μ Σωτηροπούλου, Αγγ. Μίντζια, Σύμβουλοι, Χρ. Παπανικολάου, Ζ. Θεοδωρικάκου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Δ. Τετράδη, Γραμματέας του Ε΄ Τμήματος.

Για να δικάσει την από 20 Δεκεμβρίου 2019 αίτηση:

των: 1) Παναγιώτη Λιλιμπάκη του Εμμανουήλ, 2) Λάμπρου Φωτεινάκη του Δημητρίου, 3) Μαρίας Γιαννακοπούλου του Κωνσταντίνου, 4) Κωνσταντίνου Γιαννακόπουλου του Νικολάου, 5) Χρυσούλας χήρας του Κωνσταντίνου Παράσογλου, το γένος Εμμανουήλ και Ελπίδος Μιχελάκη, 6) Αικατερίνης χήρας του Γεωργίου Κουρματζόγλου το γένος Αθανάσιου και Μαρίας Ιωακείμ, 7) Εμμανουήλ Τσαντάκη του Κωνσταντίνου, 8) Αικατερίνης Πατσιανωτάκη του Χαραλάμπους, 9) Κωνσταντίνας Τσαντάκη του Εμμανουήλ, κατοίκων Κατσιδωνίου Σητείας Λασιθίου, 10) Στυλιανής Αϊλαμάκη του Νικολάου, 11) Bertrand (Μπερτραντ) Βaijot (Μπαιγιοτ) του Michel (Μισέλ), 12) Brigitte Isabelle Nathalie Marie (Μπριζίτ Ιζαμπέλ Νάταλι Μαρί) Melchior (Mελχιορ) του Guy (Γκιν), 13) Κωνσταντίνου Κεκερίδη του Εμμανουήλ, κατοίκων Ζάκρου Ιτάνου Σητείας Λασιθίου Κρήτης, 14) Virginie (Βιργινία) Kriegel (Κρίγκελ) του Roland (Ρόλαντ), 15) Εμμανουήλ Τσαντάκη του Γεωργίου, κατοίκων Παλαικάστρου Ιτάνου Λασιθίου Κρήτης, 16) Δημητρίου Δερμιτζάκη του Κωνσταντίνου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Αγ. Κωνσταντίνου 36), 17) Εμμανουήλ Λιλιμπάκη του Ιωάννη, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Γ. Σπυριδάκη 55), 18) Ιωάννη Καναβάκη του Γεωργίου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Δωρητού Παπαδάκη 4), 19) Εμμανουήλ Κοντού του Αναστασίου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Νικολάου Πλαστήρα 61), 20) Εμμανουήλ Λιλιμπάκη του Θεοφάνη, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Δημοκρατίας 42), 21) Εμμανουήλ Αγγελάκη του Ιωάννη, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (4ης Σεπτεμβρίου 5), 22) Παναγιώτη Δημητρίου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Δασκαλογιάννη 1Α), 23) Ελένης Γεωργανάκη του Μιχαήλ, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Λειβάδια), 24) Μαρίας Μηλάκη του Γεωργίου, 25) Μαρίας Λιλιμπάκη του Θεοφάνη, 26) Σταύρου Χατζηγεωργίου του Αναστασίου, κατοίκων Σητείας Λασιθίου (Πετράς), 27) Γεωργίου Μετζάκη του Νικολάου, κατοίκου Μυρσίνης Σητείας Λασιθίου, 28) Γεωργίου Σφενδουράκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Σητείας Λασιθίου, 29) Ιωάννη Δρετάκη του Μιχαήλ, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Φλέμιγκ 116), 30) Μαρίας Μαραγκάκη του Ιωάννη, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Πετράς), 31) Ιωάννας Χρυσουλάκη του Γεωργίου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Ξεροκαμάρες – Πραισού 52), 32) Όλγας Παπαδάκη ή Παπαϊωάννου του Ιωσήφ, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Ι. Κονδυλάκη 17), 33) Νικολάου Παπαϊάννου του Ιωσήφ, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Ι. Κοδυλάκη 17), 34) Ιωάννη Κακουράκη του Παντελή, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (28ης Οκτωβρίου 78), 35) Γεωργίας Φραγκιαδάκη του Νικολάου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου Κρήτης (Δημοκρατίας 45), 36) Άννας Χριστοδουλάκη του Ματθαίου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Τσουδερού 31), 37) Παρασκευής Καφεσάκη του Κωνσταντίνου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Δασκαλογιάννη 1), 38) Διαμαντώς Τσιφετάκη του Ιωάννη, κατοίκου Σητείας Λασιθίου, 39) Βασιλικής Γκοκολάκη του Νικολάου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Διομήδους 2Α), 40) Θεοδοσίου Γαρεφαλάκη του Νικολάου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Νικητάκη 27), 41) Χαραλάμπους Πετράκη του Στυλιανού, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Παπαναστασίου 24), 42) Μιχαήλ Γιαννακάκη του Διονυσίου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Εμμ. Σταυρακάκη 65), 43) Μαρίας Γιαννακάκη του Διονυσίου, κατοίκου Σητείας Λασιθίου (Δασκαλογιάννη 1), 44) Κωνσταντίνου Κατσαμποξάκη του Μιχαήλ, 45) Νικόλαου Καραμανωλάκη του Ιωάννη, κατοίκων Ρούσσας Εκκλησιάς Σητείας Λασιθίου Κρήτης, 46) Νικόλαου Διαλυνά του Σταύρου, κατοίκου Μαρωνιάς Σητείας Λασιθίου, οι οποίοι παρέστησαν με τον δικηγόρο Αντώνιο Σηφάκη (Α.Μ. 20637), που τον διόρισαν με πληρεξούσια, 47) «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΤΣΙΔΩΝΙΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ», που εδρεύει στο Κατσιδώνι Σητείας Λασιθίου, 48) «ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΣΗΤΕΙΑΣ Ο ΑΕΤΟΣ», που εδρεύει στη Σητεία, 49) «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΙΤΑΝΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ», που εδρεύει στον Σίτανο Σητείας, 50) «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΡΥΔΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΙΤΑΝΟΥ», που εδρεύει στο Καρύδι του Δήμου Ιτάνου, 51) «ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ – ΕΛΑΙΟΚΟΜΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΖΑΚΡΟΥ», που εδρεύει στη Ζάκρο Σητείας Λασιθίου, 52) «ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ», που εδρεύει στη Σητεία, οι οποίοι απορρίφθηκαν με την υπ’ αριθμ. 1520/2020 απόφαση, 53) «Τοπικού Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων (Τ.Ο.Ε.Β.) Ζάκρου με το διακριτικό τίτλο “Τ.Ο.Ε.Β. Ζάκρου”, που εδρεύει στη Ζάκρο Σητείας, 54) «ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΥ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ», που εδρεύει στη Σητεία, 55) «ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ (ΦΔΠΠ) ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (ΝΠΙΔ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟ), που εδρεύει στον Κατσαμπά Ηρακλείου Κρήτης (Τέρμα Θεμιστοκλέους), 56) Νικηφόρου Πολιτάκη του Νικολάου, κατοίκου Παντάνασσας Αμαρίου Ρεθύμνου, 57) Μιχαήλη Καλοείδα του Κωνσταντίνου, κατοίκου Μέρωνα Αμαρίου Ρεθύμνου, 58) Κωνσταντίνου Σηφακάκη του Νικηφόρου, κατοίκου Θρόνου Αμαρίου Ρεθύμνου, 59) Αντωνίου Ιερωνυμάκη του Γεωργίου, κατοίκου Παντάνασσας Αμαρίου Ρεθύμνου, 60) Γρηγορίου Πλατύρραχου του Νικολάου, κατοίκου Κουρουτών Αμαρίου Ρεθύμνου, 61) Εμμανουήλ Σκαρσούλη του Ελευθερίου, κατοίκου Αποστόλων Αμαρίου Ρεθύμνου, 62) Εμμανουήλ Μοσχονα του Ιωάννη, κατοίκου Μέρωνα Αμαρίου Ρεθύμνου, 63) Ιωάννας Δασκαλάκη του Αντωνίου, 64) Παναγιώτη Αναστασάκη του Ιωάννη, κατοίκων Αμνάτου Ρεθύμνου, 65) Αντωνίας Δασκαλάκη του Γεωργίου, 66) Χαρίδημου Παπαδάκη του Ιωάννη, 67) Χαρίλαου Δασκαλάκη του Γεωργίου, κατοίκων Πλακιά Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, 68) Νικολάου Βασιλάκη του Κωνσταντίνου, κατοίκου Τσεσμέ Πλατανιά Ρεθύμνου, 69) Κωνσταντίνου Δραμιτινού του Μιχαήλ, κατοίκου Καλογέρου Ρεθύμνου, 70) Ειρήνης Βλαχοπούλου του Ιωάννη, κατοίκου Καλλιθέας Ρεθύμνου, 71) Αθανάσιου Παναγιωτόπουλου του Αθανασίου, κατοίκου Αγίας Ειρήνης Ρεθύμνου, 72) Παράσχου Κριτσιώτη του Ευαγγέλου, κατοίκου Αγίας Ειρήνης Ρεθύμνου, 73) Πηνελόπης Καρνιαβούρα του Δημητρίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Μπίρη 11), 74) Γεωργίου Κεχαγιαδάκη του Νικολάου, κατοίκου Αγίας Ειρήνης Ρεθύμνου, 75) Παγώνας Περράκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Αραμπατζόγλου 54), 76) Κωνσταντίνου Κοντάκου του Φωτίου, κατοίκου Τσεσμέ Ρεθύμνου (Νέας Φώκαιας 6), 77) Βασίλειου Ευαγγελίδη του Βασιλείου, κατοίκου Μύρθιου Ρεθύμνου, 78) Κωνσταντίνου Πετράκη του Αντωνίου, κατοίκου Κάστελλου Ρεθύμνου, 79) Ιωάννας Πετροπούλου του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Σμύρνης 7), 80) Ιάσωνα Κοτζιανόγλου του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Μικρά Ανώγεια 5), 81) Ευάγγελου Δασκαλάκη του Ιωάννη, κατοίκου Αμνάτου Ρεθύμνου, 82) Μιχαήλη Βαβουράκη του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ρεθύμνου (Αθανασιάδη 2), 83) Maria (Μαρία) Jacqueline Edwarda (Τζακουελιν Εντουάρντα) του Fons (Φονς), κατοίκου Πλακιά Ρεθύμνου, 84) Παναγιώτας Καραμαλίκη του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Αθανασιάδη 2), 85) Νικολάου Γαλάνη του Χρήστου, κατοίκου Πρινέ Ρεθύμνου, 86) Γεωργίου Δρουδάκη του Αντωνίου, κατοίκου παλιάς πόλης Ρεθύμνου (Νικηφόρου Φωκά 9), 87) Γεωργίου Λουλακάκη του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Γερακάρη 46), 88) Τριανταφυλλιάς Σιδηροπούλου του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Παπανδρέου 8), 89) Ευαγγελίας Δημητρίου του Νικολάου, κατοίκου Καλλιθέας Ρεθύμνου (Κονσολάκη 5), 90) Μαρίνου Πετράκη του Νικολάου, κατοίκου Κούφης Ρεθύμνου, 91) Ιωάννη Δημαράτου του Φιλίππου, κατοίκου Ρεθύμνου (Αραμπατζόγλου 61), 92) Αντωνίας Κοϊνάκη του Μενελάου, κατοίκου Ρεθύμνου (Γερακάρη 46), 93) Ιουστίνης – Μαργαρίτας Τρανάκα του Σπυρίδωνα, κατοίκου Ρεθύμνου (Κριάρη 17), 94) Ελένης Εμμανουήλ του Σταύρου, κατοίκου Ρεθύμνου (Κολοκοτρώνη 32), 95) Κωνσταντίνου Σιγάλα του Δημητρίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Καντανολέοντος 18), 96) Βασιλείου Φράγγη του Μαργαρίτη, κατοίκου Ρεθύμνου (Καστελλάκια 45), 97) Νικολάτας Κουκλίνου του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Γεωργίου Παπανδρέου 8), 98) Γεωργίου Παυλιδάκη του Ελευθερίου, κατοίκου Περιβολίων Ρεθύμνου (Αμπελακίων 12), 99) Εμμανουήλ Τραπιεράκη του Ηρακλή, κατοίκου Ατσιποπούλου Ρεθύμνου, 100) Χρυσοβαλάντη Μανωλεσάκη του Χρηστου, κατοίκου Επισκοπής Ρεθύμνου, 101) Κωνσταντίνου Μανωλεσάκη του Χρηστου, κατοίκου Ρεθύμνου (Χορτάτζη 38), 102) Μιχαήλ Τζανουδάκη του Θεοδώρου, κατοίκου Ρεθύμνου (Γιαννούλη 8), 103) Μαρίας Δαμβόγλου του Παντελή, κατοίκου Πανόρμου (Βασιλείου Δαμβόγλου – Ξερόκαμπος), 104) Αντωνίας Δασκαλάκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Απόδημων Ελλήνων 8), 105) Ιωάννη Βαθη του Κωνσταντίνου, κατοίκου Σελλίων Αγ. Βασιλείου Ρεθύμνου, 106) Κωνσταντίνου Δαμβόγλου του Βασιλείου, κατοίκου Πανόρμου (Βασιλείου Δαμβόγλου), 107) Αλέξανδρου Σημαντήρη του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Καζαντζάκη 59), 108) Μαρίνας Μυλωνάκη του Πελοπίδα, κατοίκου Ρεθύμνου (Τρία Μοναστήρια), 109) Βασιλείου Τσιμεράκη του Αντωνίου, κατοίκου Γερανίου Ρεθύμνου, 110) Αγγελικής Ληστη του Σωτηρίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Αρκαδίου 8), 111) Στέλιου Κατσιάρη του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Αρκαδίου 8), 112) Μαρκέλλας Σπιταδάκη του Αλεξάνδρου, κατοίκου Ρεθύμνου (Καστελλάκια 61), 113) Κανέλλας – Μαρίας Ασημακοπούλου του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ρεθύμνου (Βιβιλάκη 13), 114) Δημητρίου Λαγουβάρδου του Σταύρου, κατοίκου Μέσης Ρεθύμνου, 115) Ιωάννη Παππά του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Κριάρη 97), 116) Γαρυφαλιάς Λετζάκη του Αντωνίου, 9), 117) Μαρίας Δραμιτινου του Κωνσταντίνου, κατοίκων Ρεθύμνου (Μιχαήλ Μαράκη 9), 118) Ανδρονίκης Τσουρδαλάκη του Νικολάου, κατοίκου Γιαννουδίου Ρεθύμνου, 119) Ζαχαρία Κλάδου του Γεωργίου, κατοίκου Ατσιποπούλου Ρεθύμνης, 120) Νεκταρίου Τσιμπουκα του Νικολάου, κατοίκου Ρεθύμνου (Νικ. Βαρδινογιάννη 19), 121) Αntonio (Αντόνιο) Bianco (Mπιάνκο) του Flavio (Φλαβιο), κατοίκου Ρεθύμνου (Βασιλείου Χάλη 8), 122) Αικατερίνης Φραγκιαδάκη του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Μανιουδάκη 1), 123) Κωνσταντίνας Καρσιώτη του Νικολάου, κατοίκου Μέσης Ρεθύμνου, 124) Παντελή Μαμαλάκη, κατοίκου Ατσιπάδων Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, 125) Ειρήνης Μοσχάκη του Ιωάννη, κατοίκου Σφακάκιου Ρεθύμνου, 126) Μιχαήλ Παυλάκη του Νικολάου, κατοίκου Αρμένοιων Ρεθύμνου, 127) Ιωάννη Βιγλη του Θεοδώρου, κατοίκου Ατσιποπούλου Ρεθύμνου, 128) Ειρήνης Πλαϊτη του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Καούνη 14), 129) Κωνσταντίνου Νουκάκη του Μύρωνος, κατοίκου Ρεθύμνου (Φαναρίων 2), 130) Ελένης Ντακάκη του Μάρκου, κατοίκου Ρεθύμνου (Μεσολογγίου 16), 131) Πέτρου Παπαδάκη του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Βογιατζάκη 1), 132) Γεωργίου Βασιλάκη του Κωνσταντίνου, 133) Μανωλιας Κατσαμα του Ιωάννη, κατοίκων Χαρκίων Ρεθύμνου, 134) Σπυρίδωνα Ανδρουλιδάκη του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ρεθύμνου (Επιμενίδου Μαρούλη 3), 135) Ευστρατίου Τσιγδινου του Νικολάου, κατοίκου Κισσού Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, 136) Αντωνίου Ξηρουδάκη του Στυλιανού, κατοίκου Ρεθύμνου (Εθνικής Αντιστάσεως Ατσιποπούλου), 137) Φραντζέσκας-Ευαγγελίας Σαράντου του Εμμανουήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Κορωναίου 32), 138) Αλέξανδρου Κοτζιανόγλου του Ιωάννη, κατοίκου Μικρών Ανωγείων Ρεθύμνου, 139) Αλέξανδρου Βρέντζου του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ρεθύμνου (Ηγουμένου Γαβριήλ 18), 140) Νικολάου Δημητρακόπουλου του Παναγιώτη, κατοίκου Ρεθύμνου (Ηγουμένου Γαβριήλ 2), 141) Μαρίας Τσουκνάκη του Νικολάου, κατοίκου Δ.Δ. Κούφης Ρεθύμνου, 142) Γεωργίας Σκούρα του Αναστασίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Παπαμιχελάκη 12), 143) Ζαχαρένιας – Θεοδώρας Ψαρρα του Σταύρου, κατοίκου Ρεθύμνου (Θεοδώρου Τζεδάκη 15), 144) Ειρήνης Μανωλά του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Επιμενίδου Μαρούλη 3), 145) Θεανώς Μιχελαράκη του Ευτύχιου, κατοίκου Γάλλου Ρεθύμνου, 146) Στυλιανού Σοφουλάκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Μαρκέλλου 80), 147) Δημητρίου Νινικα του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Κουρμούλη 45), 148) Ιωάννη Σαριδάκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Ι. Μαθιουδάκη 16), 149) Γεωργίου Τζιράκη του Μιχαήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Τσάκωνα 14), 150) Αντωνίας Περδίκη του Ιωσήφ, κατοίκου Ρεθύμνου (Ετεάρχου 17), 151) Χρυσούλας Χατζηδάκη του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Νικηφόρου Φωκά), 152) Ευαγγελίας Ακουμιανάκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Μισσιρίων Ρεθύμνου, 153) Δήμητρας Σπινούλα του Δανιήλ, κατοίκου παλιάς πόλης Ρεθύμνου (Μίνωος 20), 154) Ασπασίας Σταυρουλάκη του Χαραλάμπους, κατοίκου Ρεθύμνου (Μακεδονομάχων 7), 155) Αντωνίου Αλεξάκη του Νικολάου, κατοίκου Ρεθύμνου (Καποδιστρίου 49), 156) Γεωργίου Λιουδάκη του Ευγένιου, κατοίκου Ρεθύμνου (Παντελάκη 2), 157) Ιωάννη Πολάκη του Στυλιανού, 158) Ελευθερίας Πολάκη του Στυλιανού, κατοίκων Φρατζεσκιανών Μετοχίων Ρεθύμνου, 159) Μαρίνας Γκιάστα του Κωνσταντίνου, κατοίκου Παραδείσου Αρμένων Ρεθύμνου, 160) Αδαμαντίας Μαμαλάκη του Χαϊνριχ, κατοίκου Καστελλακίων Ρεθύμνου, 161) Λάζαρου Παπαδόπουλου του Γεωργίου, κατοίκου Μαρουλά Ρεθύμνου, 162) Νικολάου Δημόπουλου του Αλέξανδρου, κατοίκου Ρεθύμνου (28ης Οκτωβρίου 12), 163) Ελένης Γρηγοράκη του Νικολάου, κατοίκου Ρεθύμνου (Σιλιγάρδου 25), 164) Μαρίας Κοτρώτσιου του Στέργιου, κατοίκου Περιβολίων Ρεθύμνου (Γοργοποτάμου 7), 165) Μαριέτας Χατζηδιάκου του Αποστόλου, κατοίκου Ρεθύμνου (Γοργοποτάμου 7), 166) Κωνσταντίνου Φανίδη του Θεοφάνη, κατοίκου Ρεθύμνου (Γοργοποτάμου 7), 167) Αλέξανδρου Παπαδάκη του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Θησέως 6), 168) Μιχαήλ Νικολαΐδη του Ζήνωνος, κατοίκου Ρεθύμνου (Σήφη Βλαστού 3), 169) Αλέξανδρου Χαλκίδη του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Αρκαδίου 8), 170) Άννας Χατζηδάκη του Ιωάννη, κατοίκου Αγίου Ανδρέα Ρεθύμνου, 171) Μαρίας Κιμιώνη του Μιχαήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Ασκούτση70), 172) Χρυσής Κιμιώνη του Μιχαήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Ετεάρχου 33), 173) Ιωάννη Λαμπρινού του Κωνσταντίνου, 174) Αντωνίου Λαμπρινού του Κωνσταντίνου, κατοίκων Ρουσσοσπιτίου Ρεθύμνου, 175) Εμμανουήλ Σαββάκη του Νικολάου, κατοίκου Ρεθύμνου (Σταμαθιουδάκη 124), 176) Γιάννη – Ανδρέα Λακαγιο του Χουάν Κάρλος Νακάγο, κατοίκου Ρεθύμνου (Καζαντζάκη 64), 177) Στέφανου Ιωάννου του Ιωάννη, κατοίκου Ρεθύμνου (Βίκτωρος Ουγκώ 24), 178) Ιωάννη Μπουρμπάκη του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Ηλιακάκη 3), 179) Δέσποινας Νικολάου του Ευαγγέλου, κατοίκου Ρεθύμνου (Καποδιστρίου 59), 180) Αικατερίνης – Αιμιλίας Μιχαηλίδη του Αριστείδη, κατοίκου Ατσιποπούλου Ρεθύμνου, 181) Ευαγγελίας Βαρούχα του Στυλιανού, κατοίκου Ρεθύμνου (28ης Οκτωβρίου 12), 182) Δημητρίου Τζανακάκη του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ρεθύμνου (Κολοκοτρώνη 17), 183) Ηλία-Ιωάννη Καλαμπαλίκη του Νικολάου, κατοίκου Ρεθύμνου (Παπαναστασίου 7), 184) Μιχαήλ Καραδάκη του Αντωνίου, 185) Μαρίνας Καραδάκη του Εμμανουήλ, κατοίκων Ρεθύμνου (Σοφοκλή Βενιζέλου 64), 186) Ελένης Παπαδάκη του Στεργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Ηγουμένου Γαβριήλ 103-105), 187) Μιχαήλ Ανδρουλάκη του Ελευθερίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Ζυμβρακάκη 12), 188) Στυλιανής Ασημακοπούλου του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ρεθύμνου (Γοργοποτάμου 7), 189) Γεωργίου Ασημακόπουλου του Κωνσταντίνου, κατοίκου Ρεθύμνου (Βασιλείου Χάλη 5), 190) Χρυσής Βουμβουλάκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Ρουσσοσπιτίου Ρεθύμνου, 191) Δήμητρας Ξυδάκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Ρεθύμνου (Μάχης Ποταμών 1), 192) Μιχαήλ Σιγανού του Αντωνίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Ευαγγέλου Δασκαλάκη 17), 193) Ζαχαρία Μουτάφη του Γεωργίου, κατοίκου Κούφης Ρεθύμνου, 194) Ουρανίας Σκορδαλού του Παναγιώτη, κατοίκου Ρεθύμνου (πάροδος Άρη Βελουχιώτη 9), 195) Δάφνης Παπαδάκη του Εμμανουήλ, κατοίκου Αρδάκτου Ρεθύμνου, 196) Νεφέλης Κτιστάκη του Γεωργίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Ρενιέρη 25), 197) Ιωάννη Βασιλάκη του Γεωργίου, κατοίκου Χαρκίων Ρεθύμνου, 198) Αικατερίνης Κορρέ του Ιωάννου, κατοίκου Κούφης Ρεθύμνου, 199) Παναγούλας Μέγκου του Αθανασίου, κατοίκου Ρεθύμνου (Άρη Βελουχιώτη 17), 200) Αλκιβιάδη Πασχαλίδη του Ιωάννου, κατοίκου Ιρφάν Μετόχι Ρεθύμνου (Αγίου Ιωάννη 160), 201) Γεωργίας Σταματάκη του Αντωνίου, κατοίκου Ρεθύμνου, 202) Ευάγγελου Κουφάκη του Παντελή, κατοίκου Ρεθύμνου (Ελεύθερνας 13), 203) Εμμανουήλ Κοσμίδη του Παναγιώτη, κατοίκου Ρεθύμνου (Σήφη Βλαστού 3), 204) Ευάγγελου Λιοπυράκη του Ιωάννη, κατοίκου Ηρακλείου (Λεωφόρος Κνωσσού 207), οι οποίοι παρέστησαν με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο Αντώνιο Σηφάκη, που τον διόρισαν με πληρεξούσιο, 205) πολιτιστικού Συλλόγου Θρόνους – Κλεισιδίου «Η ΣΥΒΡΙΤΟΣ», που εδρεύει στο Χωριό Θρόνος Αμαρίου Ρεθύμνου, 206) αστικού συνεταιρισμού περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία «ΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Το Κιβώτιο ΣΥΝ.ΠΕ», που εδρεύει στο Ρέθυμνο (Ι. Κατεχάκη 3), 207) συλλόγου με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ», που εδρεύει στο Ρέθυμνο (Δημοκρατίας 12), 208) Ένωσης Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης με την επωνυμία «ΕΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ (Ε.Λ.Μ.Ε.Ρ), που εδρεύει στο Ρέθυμνο (Καποδιστρίου 59), οι οποίοι απορρίφθηκαν με την υπ’ αριθμ. 1520/2020 απόφαση, 209) σωματείου με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», που εδρεύει στην Αθήνα (Μαυρογένους 36), το οποίο παρέστη με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο, που τον διόρισε με πληρεξούσιο, 210) σωματείου με την επωνυμία «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ», που εδρεύει στο Ηράκλειο (Αγίου Φανουρίου 12), το οποίο απορρίφθηκε με την υπ’ αριθμ. 1520/2020 απόφαση,

κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος παρέστη με την Σωτηρία Κοσμά, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και η οποία κατέθεσε δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4509/2017 περί μη εμφανίσεώς της,

και κατά της παρεμβαίνουσας ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο “ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Β.Ε.Τ.Ε.”, που εδρεύει στην Αθήνα (Λεωφ. Μεσογείων 15), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Δημήτριο Μέλισσα (Α.Μ. 17368), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/91359/5815/9.10.2019 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Χρ. Παπανικολάου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο της παρεμβαίνουσας εταιρείας, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (κωδικός ηλεκτρονικού παραβόλου 313981496950 0217 0056/2020).

2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, η οποία εισάγεται προς εκδίκαση μετά την έκδοση της 1520/2020 προδικαστικής απόφασης του Τμήματος, ζητείται η ακύρωση της 91359/5815/9.10.2019 αποφάσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για το έργο της κατασκευής και λειτουργίας Υβριδικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας αποτελούμενου από: α) Αιολικό Σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) συνολικής ισχύος 85.8 MW στις θέσεις «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» και «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» του Δήμου Σητείας Π.Ε. Λασιθίου (Υποέργο 1) και β) Σύστημα Ελεγχόμενης Παραγωγής και Αποθήκευσης Ενέργειας (ΣΕΠΑΕ) εγγυημένης ισχύος 50 MW (φράγμα ποταμών) Δήμων Αμαρίου και Ρεθύμνης Π.Ε. Ρεθύμνο (Υποέργο 2), στη νήσο Κρήτη.

3. Επειδή, με την 1520/2020 απόφαση κρίθηκε, οριστικώς, ότι η αίτηση ακυρώσεως έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη ως προς το σωματείο «Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου», το οποίο δεν νομιμοποίησε τον υπογράφοντα την αίτηση δικηγόρο. Με την ίδια απόφαση κρίθηκε, επίσης, οριστικώς, ότι η αίτηση ακυρώσεως έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη και ως προς τα νομικά πρόσωπα, τα οποία δεν προσκόμισαν τα καταστατικά τους, ώστε να κριθεί το έννομο συμφέρον τους να ασκήσουν την κρινόμενη αίτηση και, συγκεκριμένα, κατά τη σειρά αναγραφής τους στο δικόγραφο, το τεσσαρακοστό έβδομο (47) σωματείο, (Πολιτιστικός Σύλλογος Κατσιδωνίου Σητείας), το τεσσαρακοστό όγδοο (48) σωματείο (Κυνηγετικός Σύλλογος Επαρχίας Σητείας ο Αετός), το τεσσαρακοστό ένατο (49) σωματείο (Πολιτιστικός Σύλλογος Σιτάνου Δήμου Σητείας), το πεντηκοστό (50) σωματείο (Πολιτιστικός Σύλλογος Καρυδίου Δήμου Ιτάνου), τον πεντηκοστό πρώτο (51) Αγροτικό – Ελαιοκομικό Συνεταιρισμό Ζάκρου, τον πεντηκοστό δεύτερο (52) Εμπορικό Σύλλογο Σητείας, το διακοσιοστό πέμπτο (205) σωματείο (Πολιτιστικός Σύλλογος Θρόνου – Κλεισιδίου) τον διακοσιοστό έκτο (206) Αστικό Συνεταιρισμό για την αλληλέγγυα οικονομία, το διακοσιοστό έβδομο (207) σωματείο (Ορειβατικός Σύλλογος) και τη διακοσιοστή όγδοη (208) Ένωση λειτουργών μέσης εκπαίδευσης Ρεθύμνου. Στην απόφαση, εξάλλου, υπάρχει κρίση περί της συνδρομής εννόμου συμφέροντος ως προς τους λοιπούς αιτούντες, φυσικά πρόσωπα που φέρονται ως κάτοικοι των περιοχών της περιφέρειας των Δήμων Σητείας Λασιθίου και Δήμου Ρεθύμνης, το σωματείο Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και το ν.π.ι.δ. Τοπικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) Ζάκρου. Συνεπώς, οι αιτούντες αυτοί ασκούν την κρινόμενη αίτηση έχοντας έννομο συμφέρον προς τούτο. Εξάλλου, ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης, ο οποίος συνεστήθη με το άρθρο 2 παρ. 4 περ. η΄ του ν. 4519/2018 (Α΄ 24/20.2.2018) και για τον οποίο επίσης υπάρχει κρίση στην εν λόγω απόφαση ότι διαθέτει έννομο συμφέρον, εξακολουθεί να υφίσταται κατά τον χρόνο της παρούσας συζήτησης (20.9.2021), εφόσον δεν έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί, με τη έκδοση σχετικής απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατά τα προβλεπόμενα στη μεταβατική διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 43 του ν. 4685/2020 (A΄ 92/2020), όπως ίσχυε και ισχύει, από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), οποίος συνεστήθη με το άρθρο 27 του ν. 4685/2020. Συνεπώς, με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση και παραδεκτώς ομοδικεί με τους ως άνω αιτούντες.

4. Επειδή, υπέρ του κύρους της ανωτέρω πράξεως παρεμβαίνει, παραδεκτώς όπως κρίθηκε και με την 1520/2020 απόφαση, η εταιρεία ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ, φορέας του επίδικου έργου.

5. Επειδή, εξάλλου, με την 1520/2020 απόφαση κρίθηκε ότι ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης έπρεπε να είχε γνωμοδοτήσει για την άμεση ή έμμεση επιρροή του έργου στις προστατευόμενες περιοχές της χωρικής του αρμοδιότητας πριν από την έκδοση της επίδικης Α.Ε.Π.Ο. και ότι, για τον λόγο αυτόν βασίμως προβαλλόμενο με την αίτηση ακυρώσεως, η προσβαλλόμενη απόφαση θα έπρεπε να ακυρωθεί. Το Δικαστήριο, όμως, εκτιμώντας τις συνθήκες της υπόθεσης και τα έννομα συμφέροντα των λοιπών πλην της Διοικήσεως διαδίκων, έκρινε, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 50 παρ. 3α του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8), ότι έπρεπε να παρασχεθεί στη Διοίκηση προθεσμία προκειμένου να ζητήσει, να λάβει και να αξιολογήσει την αιτιολογημένη γνώμη του εν λόγω Φορέα. Η προθεσμία αυτή ορίστηκε σε έξι μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης στη Διοίκηση. Κατόπιν τούτων, το Δικαστήριο ανέβαλε την οριστική του κρίση επί της υποθέσεως και όρισε νέα δικάσιμο την 16η Δεκεμβρίου 2020 και ήδη για την παρούσα δικάσιμο. Η 1520/2020 απόφαση του Δικαστηρίου κοινοποιήθηκε στον Υπουργό Περιβάλλοντος στις 7.8.2020. Η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με το υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/34054/2332/8.4.2021 έγγραφό της, το οποίο απηύθυνε και στον ΟΦΥΠΕΚΑ, ζήτησε από τον Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης να συντάξει γνωμοδότηση επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επίδικης Α.Ε.Π.Ο. O Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης συνέταξε τελικώς το υπ’ αριθ. 24/12.5.2021 (αρ. πρωτ. ΔΙΠΑ: ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/46662/ 3096-14/14.5.2021) έγγραφο, με το οποίο γνωμοδότησε αρνητικά επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Στις 16.6.2021 η παρεμβαίνουσα εταιρεία συνέταξε επιστολή – απάντηση στη γνωμοδότηση του Φορέα. Επί της αυτής γνωμοδότησης του Φορέα η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ συνέταξε απάντηση – αξιολόγηση, η οποία εστάλη στο Δικαστήριο (αρ. πρωτ. Δ/84589/5545/13.9.2021). Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι η Διοίκηση υπερέβη κατά έξι και πλέον μήνες την προθεσμία που της είχε ταχθεί με την 1520/2020 απόφαση του Δικαστηρίου να προβεί στις ενέργειες που περιγράφονται στην εν λόγω απόφαση. Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη την πολυπλοκότητα της υπόθεσης, εκτιμώντας τις δυσμενείς συνθήκες που προκάλεσε στη λειτουργία της Διοίκησης η πανδημία κορωνοϊού COVID-19 και σταθμίζοντας τα έννομα συμφέροντα των λοιπών πλην της Διοικήσεως διαδίκων καθώς και το δημόσιο συμφέρον, το Δικαστήριο κρίνει ότι η Διοίκηση ολοκλήρωσε τις ενέργειες που είχαν οριστεί από την 1520/2020 εντός ευλόγου χρόνου και ότι η πλημμέλεια της διαδικασίας διαβούλευσης επί της Μ.Π.Ε. του επίμαχου έργου, που είχε προβληθεί με την αίτηση ακυρώσεως, έχει θεραπευθεί (πρβλ. ΣτΕ 4003/2014 Ολομ., ΣτΕ 1113/2017 και 1265/2018).

6. Επειδή, το επίμαχο έργο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία Υβριδικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας αποτελούμενου από το Υποέργο 1, Αιολικό Σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) και το Υποέργο 2, Σύστημα Ελεγχόμενης Παραγωγής και Αποθήκευσης Ενέργειας (ΣΕΠΑΕ). Ειδικότερα, το έργο αποτελείται από τον ΑΣΠΗΕ συνολικής ισχύος 85.8MW (46.2ΜW και 39.6MW) στις θέσεις «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» και «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή», του Δήμου Σητείας της Π.Ε. Λασιθίου, ο οποίος περιλαμβάνει 26 Α/Γ (14 Α/Γ στη θέση «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» και 12 Α/Γ στη θέση «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή») ονομαστικής ισχύος 3.3MW έκαστη. Περαιτέρω, στο Υποέργο 1 περιλαμβάνονται: Η συντήρηση και βελτίωση της υφιστάμενης δασικής οδοποιίας, μήκους 4.6 χλμ. και 283 μ. περίπου, και νέα διάνοιξη οδοποιίας μήκους 16 χλμ. και 5,2 περίπου, για τις ανάγκες πρόσβασης στις θέσεις του ΑΣΠΗΕ «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο», και στις θέσεις του ΑΣΠΗΕ «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή», αντίστοιχα, δύο (2) οικίσκοι ελέγχου 245 τ.μ. περίπου έκαστος, υπόγεια γραμμή μέσης τάσης (Μ.Τ.) 20kV (15.4 χλμ. περίπου) για την ηλεκτρική διασύνδεση των αιολικών πάρκων (ΑΓ και οικίσκων ελέγχου) με τον νέο υποσταθμό ανύψωσης Μ.Τ. σε υψηλή τάση (Υ.Τ.), νέος υποσταθμός ανύψωσης Μ.Τ. σε Υψηλή Τάση (Υ.Τ.) στη θέση «Ζηρού», νέα εναέρια γραμμή μεταφοράς (Γ.Μ.) ηλεκτρικής ενέργειας 150KV μήκους 9 χλμ περίπου, η οποία συνδέει τον Υ/Σ με την υφιστάμενη Γ.Μ.Υ.Τ. 150KV «Ιεράπετρας – Σητείας» και, τέλος, νέα οδοποιία για την πρόσβαση στους νέους πυλώνες Υ.Τ. μήκους 4.85 χλμ. περίπου. Το Σύστημα Ελεγχόμενης Παραγωγής και Αποθήκευσης Ενέργειας (ΣΕΠΑΕ), ισχύος 50MW, βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων Αμαρίου και Ρεθύμνης της Π.Ε. Ρεθύμνης και περιλαμβάνει: Την άνω δεξαμενή χωρητικότητας 1.2 x 106 κ.μ., το τεχνικό έργο υδροληψίας και τις δύο (2) δίδυμες σήραγγες, μήκους περίπου 100 μ, διαμέσου των οποίων θα διέρχονται οι τέσσερεις (4) αγωγοί του συστήματος προσαγωγής, το σύστημα τεσσάρων (4) αγωγών προσαγωγής νερού, που συνδέουν την άνω δεξαμενή με τον κάτω ταμιευτήρα (υφιστάμενος ταμιευτήρας φράγματος Ποταμών), μήκους περίπου 2.2 χλμ. Περιλαμβάνει, περαιτέρω, τον κάτω ταμιευτήρα (υφιστάμενος ταμιευτήρας φράγματος Ποταμών), τον σταθμό ελεγχόμενης παραγωγής, με τρεις (3) μονάδες αναστρέψιμης λειτουργίας (2 + 1 εφεδρική), σταθερών στροφών, ισχύος 2 x 25 = 50 MW (πρόσθετη εφεδρεία 25 MW) για παραγωγή και 3 x 36 = 108 MW για άντληση και το αντλιοστάσιο δώδεκα (12) τυποποιημένων αντλιών μεταβλητών στροφών, (οι δύο ως εφεδρικές) ονομαστικής ισχύος 3.2 MW έκαστη. Η σύνδεση του αντλιοστασίου με τη λίμνη γίνεται μέσω του έργου υδροληψίας. Περιλαμβάνει, ακόμη, έργα οδοποιΐας για τη βελτίωση και τροποποίηση στη χάραξη υφιστάμενου χωματόδρομου προσπέλασης στην ΄Ανω Δεξαμενή μήκους περίπου 7.2 χλμ., νέα οδό προσπέλασης στο ΒΙΟΠΑ, μήκους περίπου 3.3 χλμ, νέους δρόμους πρόσβασης στους πυλώνες 2, 3 και 4 της νέας Γ.Μ.Υ.Τ. 150 kV, μήκους 244 μ. περίπου και έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης του Συστήματος με την υφιστάμενη Γ.Μ. 150 kV «Ρέθυμνο – Σπήλι», που περιλαμβάνουν νέο υποσταθμό (Υ/Σ) Υψηλής Τάσης «ΡΕΘΥΜΝΟ ΙΙΙ», νέα εναέρια Γ.Μ. Υ.Τ. 150 kV, μήκους περίπου 1.24 χλμ και νέα υπόγεια Γ.Μ. Υ.Τ. μήκους 0.67 χλμ περίπου και τρεις αποθεσιοθαλάμους. Η ημερήσια ανακυκλούμενη ποσότητα νερού για την λειτουργία του υβριδικού έργου δεν θα υπερβαίνει τα 770,000 κ.μ. Όπως προκύπτει από την οικεία Μ.Π.Ε. (Κεφάλαια 3 και 6) οι βασικές αρχές της λειτουργίας του έργου είναι οι εξής: 1. Ο Σταθμός Ελεγχόμενης Παραγωγής – Αποθήκευσης Ενέργειας περιλαμβάνει τρεις (3) αναστρέψιμες υδροστροβιλικές μονάδες (reversible units) σταθερών στροφών. Η παραγωγή τους τροφοδοτεί το δίκτυο της Κρήτης, με ποιοτική ενέργεια, η οποία βελτιώνει τα χαρακτηριστικά του (τάση, συχνότητα) και εγγυημένη ισχύ σε άμεση ανταπόκριση προς τη ζήτηση. Τα χαρακτηριστικά αυτά διακρίνουν την υδροηλεκτρική παραγωγή από τα λοιπά ΑΠΕ, τα οποία έχουν μη εγγυημένη παραγωγή. 2. Το Σύστημα Αποθήκευσης Ενέργειας περιλαμβάνει κατακόρυφο Αντλιοστάσιο στο χώρο του φράγματος με δέκα (10) τυποποιημένες, παράλληλα συνδεδεμένες αντλίες μεταβλητών στροφών και δύο (2) αντίστοιχες σε εφεδρεία με σκοπό τη μεταφορά νερού από το Φράγμα Ποταμών στον Άνω Ταμιευτήρα με την εκμετάλλευση του διαθέσιμου Αιολικού Δυναμικού. Στο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας συμβάλλουν και οι προαναφερθείσες τρεις αναστρέψιμες Μονάδες, κατά τη λειτουργία τους ως αντλιών. 3. Μη ελεγχόμενες Μονάδες Παραγωγής ΑΠΕ: Περιλαμβάνουν τα δύο Αιολικά Πάρκα (Α/Π), αποτελούμενα συνολικά από είκοσι έξι (26) ανεμογεννήτριες διασυνδεδεμένες με το Δίκτυο Υψηλής Τάσης της Κρήτης. Η φιλοσοφία σχεδιασμού προβλέπει την αποκλειστική τροφοδοσία της άντλησης από τα δύο Αιολικά Πάρκα, ώστε να μην απαιτείται η κατανάλωση ενέργειας από το διασυνδεδεμένο δίκτυο. Η παροχή εγγυημένης ισχύος του υβριδικού σταθμού θα γίνεται από 3 ελεγχόμενες μονάδες υδροστροβίλων, ονομαστικής ισχύος 25 MW έκαστη, ο ένας εκ των οποίων θα υφίσταται ως εφεδρικός. Η τρίτη αναστρέψιμη μονάδα των 25 MW, πέρα από την επάρκεια αντλητικής ικανότητας, διασφαλίζει επίσης υψηλή εφεδρεία εγκατεστημένης ισχύος παραγωγής, για την αντιμετώπιση προγραμματισμένων συντηρήσεων και έκτακτων βλαβών. Τα αιολικά πάρκα θα είναι σε θέση να παράγουν ετησίως ενέργεια της τάξεως των 352,9 GWh, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία μετρήσεων των ανεμολογικών ιστών της εταιρείας. Από την ποσότητα αυτή μικρό τμήμα, 0,29 GWh, εισάγεται απευθείας στο Δίκτυο και αποδίδεται για χρήση προς τους καταναλωτές. Το υπόλοιπο, 352,65 GWh, απορροφάται από το σύστημα ελεγχόμενης λειτουργίας του ίδιου του Υβριδικού σταθμού και, συγκεκριμένα, αξιοποιείται για άντληση νερού από τον υφιστάμενο ταμιευτήρα Ποταμών στην Άνω Δεξαμενή, δηλαδή αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας υπό μορφή δυναμικής ενέργειας του νερού. Η αποθηκευμένη ποσότητα νερού διοχετεύεται μέσω του συστήματος προσαγωγής στους υδροστροβίλους και αποδίδει υδροηλεκτρική ενέργεια 226,56 GWh, η οποία διατίθεται στους καταναλωτές. Το επίμαχο έργο είναι ένα σύνθετο έργο αποτελούμενο από έργα της ομάδας 10 (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) υποκατηγορίας Α1 και της ομάδας 2 (υδραυλικά έργα) υποκατηγορίας Α2 της ΥΑ 1958/2012 (Β΄21), όπως αυτή τροποποιήθηκε και κωδικοποιήθηκε με την 37674/2016 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 2471). Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση των έργων, κατατάσσεται στην υποκατηγορία με υψηλότερη κατάταξη, δηλ. την 10η ομάδα των ΑΠΕ.

7. Επειδή, με την αίτηση ακυρώσεως προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση του αναθεωρημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Κρήτης (απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας 42284/2017, ΑΑΠ 260). Ειδικότερα, σύμφωνα με την αίτηση ακυρώσεως, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου σε κανένα σημείο δεν κάνει αναφορά στο ισχύον αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Κρήτης του έτους 2017, αλλά μόνο στο παλαιό και ήδη καταργημένο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Κρήτης του έτους 2003. Μνεία του νεότερου Πλαισίου γίνεται μόνον στο στοιχείο 34 της προσβαλλομένης. Περαιτέρω, κατά τις κατευθύνσεις του αναθεωρημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Κρήτης, όπως αυτές διατυπώνονται στο άρθρο 6 παρ. 3 αυτού, δεν επιτρέπεται, κατ’ αρχήν, η χωροθέτηση των ΑΣΠΗΕ του επίδικου έργου στις περιοχές που αυτοί χωροθετούνται, διότι αυτές βρίσκονται εκτός των ευρέων ζωνών αναζήτησης για εγκαταστάσεις ΑΠΕ του Πλαισίου. Και ναι μεν το Πλαίσιο στην ίδια διάταξη δεν αποκλείει την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε περιοχές εκτός αυτών των ζωνών πλην στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να αιτιολογείται επαρκώς με την προσβαλλομένη ο λόγος για τον οποίο οι ΑΣΠΗΕ του συγκεκριμένου έργου χωροθετούνται εκτός των ως άνω ζωνών κατά παρέκκλιση των κατευθύνσεων του Πλαισίου, το οποίο, άλλωστε, ως μεταγενέστερο του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το εξειδικεύει. Καθώς καμία αιτιολογία επί τούτου δεν υφίσταται, ούτε στη Μ.Π.Ε. του έργου, ούτε στην προσβαλλόμενη πράξη, η προσβαλλόμενη απόφαση είναι μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί.

8. Επειδή, το άρθρο 9 του ν. 2742/1999 «Χωροταξικός σχεδιασμός και αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (Α΄ 209), προέβλεψε τις συνέπειες της έγκρισης των πλαισίων χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης σε σχέση προς τα λοιπά μέσα χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, που αναπτύσσονται σε τοπικό επίπεδο. Με τις διατάξεις αυτές καθιερώθηκε, ειδικότερα, υποχρέωση εναρμόνισης των προωθούμενων, μετά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, ρυθμιστικών σχεδίων, γενικών πολεοδομικών σχεδίων, σχεδίων χωρικής και οικιστικής οργάνωσης ανοικτών πόλεων, σχεδίων ανάπτυξης περιοχών δεύτερης κατοικίας, ζωνών οικιστικού ελέγχου, περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων ή άλλων σχεδίων χρήσεων γης προς τις επιλογές ή κατευθύνσεις των εγκεκριμένων περιφερειακών πλαισίων και, σε περίπτωση που η διαδικασία εκπόνησης των τελευταίων δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, προς τις επιλογές ή κατευθύνσεις του γενικού και των εγκεκριμένων ειδικών χωροταξικών σχεδίων. Προβλέφθηκε, συναφώς, ότι, μέχρι την έγκριση των ανωτέρω πλαισίων, η εκπόνηση των ρυθμιστικών σχεδίων, των γενικών πολεοδομικών σχεδίων και των λοιπών σχεδίων χρήσεων γης, καθώς και η έκδοση των συναφών κανονιστικών και ατομικών διοικητικών πράξεων, γίνεται κατόπιν συνεκτιμήσεως των διαθέσιμων στοιχείων του ευρύτερου χωροταξικού σχεδιασμού και, ιδίως, αυτών που προκύπτουν από ήδη εκπονηθείσες ή υπό εκπόνηση μελέτες χωροταξικού περιεχομένου (άρθρα 9 παρ. 1-2) . Προβλέφθηκε ακόμη ότι και τα εγκεκριμένα περιφερειακά πλαίσια έπρεπε να τροποποιούνται ή να αναθεωρούνται, προκειμένου να εναρμονίζονται προς τις κατευθύνσεις του γενικού και των ειδικών χωροταξικών πλαισίων, καθώς και ότι στις περιπτώσεις ήδη θεσμοθετημένων Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού, το περιεχόμενο των οποίων δεν καλύπτει επαρκώς τις κατευθύνσεις του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και μέχρι την εναρμόνιση τους προς τις κατευθύνσεις αυτές, η χωροθέτηση των έργων Α.Π.Ε. γίνεται με άμεση και αποκλειστική εφαρμογή των κατευθύνσεων του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (απόφαση 49828/12.11.2008 της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον Τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης, Β΄ 2464), το οποίο εκδόθηκε κατ’ επίκληση του ν. 2742/1997, (άρθρο 9 παρ. 3, διάταξη η οποία προστέθηκε με το άρθρο 9 παρ. 3 του ν. 3851/2010, Α΄ 85). Περαιτέρω, στο άρθρο 6 του ν. 4447/2016 «Χωρικός σχεδιασμός – Βιώσιμη ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (Α΄ 241), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, προβλεπόταν (παρ. 5) ότι τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, τις οποίες συντονίζουν, εξειδικεύουν ή και συμπληρώνουν, ενώ ήδη, μετά την αντικατάσταση του άρθρου 6 του ν. 4447/2016 με το άρθρο 8 του ν. 4759/2020 (Α΄ 245), προβλέπεται ότι τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια δεσμεύονται από τις ρυθμίσεις και εναρμονίζονται προς τις κατευθύνσεις των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων, τις οποίες συντονίζουν, εξειδικεύουν και συμπληρώνουν σε επίπεδο Περιφέρειας και τροποποιούν τα Ειδικά Χωροταξικά, μόνον εάν παρέχεται ρητώς η δυνατότητα αυτή από το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο. Εξάλλου, με τον ίδιο νόμο (4447/2016, άρθρο 2) τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια κατετάγησαν στο δεύτερο επίπεδο χωροταξικού σχεδιασμού, υποκείμενα των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων (πρώτο επίπεδο) η σχέση δε μεταξύ των κατηγοριών και επιπέδων του χωρικού σχεδιασμού ορίζεται πλέον ως ιεραρχική αλλά με περιθώρια ευελιξίας, ενώ αναγνωρίζεται στα υποκείμενα πλαίσια ή σχέδια η δυνατότητα να προτείνουν, μη δεσμευτικά, την εξειδίκευση, συμπλήρωση, τροποποίηση ή άλλη αλλαγή ισχύουσας κατεύθυνσης ή ρύθμισης του υπερκείμενου πλαισίου ή σχεδίου (ανάδραση), όταν και όπως κάτι τέτοιο παρέχεται ως δυνατότητα από ένα υπερκείμενο πλαίσιο ή σχέδιο σε ένα υποκείμενο πλαίσιο ή σχέδιο (άρθρα 1 και ν 4447/2016, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 4759/2020 και άρθρο 2 ν. 4447/2016 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 99 παρ. 1 του ν. 4685/2020, Α΄ 92).

9. Επειδή, στην παράγραφο 3 του άρθρου 6 του αναθεωρημένου Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Κρήτης του έτους 2017 προβλέπονται τα εξής: «Προκρίνεται και προωθείται η αρχή της συγκεντρωμένης ανάπτυξης των χρήσεων γης και των δραστηριοτήτων στον χώρο (συμπαγής πόλη, ΒΕΠΕ, περιορισμός της εκτός σχεδίου, κλπ.). Στα ίδια πλαίσια με τις παραπάνω χρήσεις γης, η συγκέντρωση εγκαταστάσεων για παραγωγή ενέργειας προς πώληση από ΑΠΕ νοείται ως ‘γενική χρήση γης’ εντός των ‘ευρέων ζωνών αναζήτησης’ για εγκατάσταση της συγκεκριμένης δραστηριότητας, οι οποίες δύναται να εξειδικεύονται καταλλήλως από τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού, χωρίς όμως να αποκλείεται η εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε περιοχές εκτός αυτών των ζωνών. Η όποια εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ και ειδικότερα Αιολικών Πάρκων σε περιοχές NATURA 2000 υπόκειται στο σύνολο των ισχυουσών περιβαλλοντικών διατάξεων (διατάγματα προστασίας, εγκρίσεις χωροθέτησης, πράξεις έγκρισης ειδικότερων περιβαλλοντικών όρων και λοιπά). Συνεπώς, επιδιώκεται η κατ’ αρχήν χωροθέτηση των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας προς πώληση από ΑΠΕ ως εξής: (1) στην ευρύτερη ζώνη των τριών ενεργειακών κόμβων της Κρήτης, (2) στις κεφαλές των μεγάλων φραγμάτων – που μπορούν να συνοδεύονται στο μέλλον από έργα αντλησιοταμίευσης, τα οποία βελτιώνουν την εφεδρεία και την ευστάθεια του συστήματος, καθώς και (3) εντός των ορίων ‘ευρέων ζωνών αναζήτησης για εγκαταστάσεις ΑΠΕ’. Συγχρόνως, στηρίζονται κατά προτεραιότητα οι δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και τα συστήματα αυτοπαραγωγής ή παραγωγής ενέργειας μικρής κλίμακας, που δημιουργούν συνείδηση παραγωγού ενέργειας στον καταναλωτή. Τέλος, ως υποστηρικτικό εργαλείο της αρχής της συγκεντρωμένης ανάπτυξης, αλλά και ως επιπρόσθετο μέτρο για την προστασία του ευαίσθητου περιβάλλοντος του νησιού, εξαιρούνται οι περιοχές του δικτύου NATURA 2000 και οι λοιπές προστατευόμενες περιοχές από την εγκατάσταση Αιολικών και Ηλιοθερμικών Πάρκων. …». Η εν λόγω διάταξη (άρθρο 6 παρ. 3) του ισχύοντος Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Κρήτης, όπως είναι διατυπωμένη, περιλαμβάνει μία κατεύθυνση τόσο προς τις αρμόδιες για τον υποκείμενο σχεδιασμό αρχές όσο και σε εκείνες που είναι αρμόδιες για την αδειοδότηση έργων ΑΠΕ για τη συγκέντρωση των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων εντός των προσδιοριζόμενων από το Πλαίσιο «ευρέων ζωνών αναζήτησης». Περαιτέρω, δεν αποκλείει τη χωροθέτηση των δραστηριοτήτων αυτών και εκτός των ζωνών. Εξάλλου, στο άρθρο 15 παρ. 1 του ίδιου Περιφερειακού Πλαισίου προβλέπεται ότι, κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται όλα τα κριτήρια του ισχύοντος Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, ενώ στο άρθρο 22 παρ. 1 του εν λόγω Περιφερειακού Πλαισίου (μεταβατικές διατάξεις) προβλέπεται ότι οι τυχόν αντιφάσεις ή αποκλίσεις του εν λόγω περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου σε σχέση με τα υπερκείμενα εν ισχύι Γενικό και Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια, οι οποίες δεν αποτελούν εξειδικεύσεις/ συμπληρώσεις αυτών, ισχύουν υπό τον όρο ενσωμάτωσής τους στο Γενικό και Ειδικά Πλαίσια. Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι η συγκεκριμένη κατεύθυνση του ισχύοντος Περιφερειακού Πλαισίου περί συγκεντρώσεως των ΑΠΕ εντός συγκεκριμένων ευρύτερων ζωνών δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, εφόσον συντρέχει με την κατεύθυνση του ίδιου Πλαισίου για τη χωροθέτηση ΑΠΕ και εκτός των ζωνών αυτών, θέτει δε αμφότερες τις κατηγορίες χωροθετήσεων, εντός και εκτός ζωνών, υπό τα χωροταξικά κριτήρια του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ. Η εν λόγω κατεύθυνση δεν είναι δεσμευτική και διότι το Ειδικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ του έτους 2008 δεν περιέχει τέτοιου είδους κατεύθυνση για την Κρήτη, ή έστω αρχή αυτής και, συνεπώς, η ως άνω κατεύθυνση του Περιφερειακού Πλαισίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ως εξειδίκευση ή συμπλήρωση του Ειδικού Πλαισίου, ενώ, εξάλλου, το Ειδικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ του έτους 2008 δεν είχε ενσωματώσει την ως άνω κατεύθυνση του Περιφερειακού Πλαισίου, κατά τον χρόνο έκδοσης της προσβαλλομένης (9.10.2019), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 22 του Περιφερειακού Πλαισίου. Τέλος, η Μ.Π.Ε. του έργου κάνει αναφορά (βλ. σελ. 5-39) στην εν λόγω κατεύθυνση χωρικής οργάνωσης των ΑΠΕ, όπως αυτή προέκυπτε από τη μελέτη Αξιολόγησης και Αναθεώρησης και Εξειδίκευσης του υπό έκδοση τότε νέου Περιφερειακού Πλαισίου, ενώ το Αναθεωρημένο Περιφερειακό Πλαίσιο αναφέρεται στο προοίμιο της προσβαλλομένης (στοιχείο 15). Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την αίτηση ακυρώσεως, καθ’ ό μέρος αναφέρονται στο Υποέργο 1, ήτοι τα αιολικά πάρκα, πρέπει να απορριφθούν, εφόσον η εν λόγω κατεύθυνση του ισχύοντος Περιφερειακού Πλαισίου της Κρήτης δεν ήταν δεσμευτική για την αδειοδοτούσα αρχή, όσον αφορά δε το Υποέργο 2 (αντλησιοταμίευση) τούτο σε κάθε περίπτωση χωροθετείται σε προβλεπόμενη από το Περιφερειακό Πλαίσιο ζώνη, ήτοι στις κεφαλές των δύο μεγάλων φραγμάτων.

10. Επειδή, προβάλλεται ότι το επίμαχο έργο χωροθετείται, κατά παράβαση του ισχύοντος Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Κρήτης του έτους 2017, και, συγκεκριμένα, της ανωτέρω διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 6 αυτού, σύμφωνα με την οποία εξαιρούνται οι περιοχές του δικτύου NATURA 2000 και οι λοιπές προστατευόμενες περιοχές από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Ειδικότερα προβάλλεται ότι τα αιολικά πάρκα χωρoθετούνται εντός του Φυσικού Πάρκου Σητείας ή «Γεωπάρκου Σητείας», το οποίο συνιστά προστατευόμενη περιοχή κατά την έννοια της ανωτέρω διάταξης του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου Κρήτης, εφόσον έχει ενταχθεί στη λίστα Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO. Περαιτέρω, και το έτερο τμήμα του έργου (Υποέργο 2) είναι χωροθετημένο στα δυτικά όρια του Παγκόσμιου Γεωπάρκου της UNESCO, στο «Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη» ή «Γεωπάρκο Ψηλορείτη», έργα δε του υποέργου αυτού κατασκευάζονται στην περιοχή του ευρωπαϊκού περιπατητικού μονοπατιού Ε4, το οποίο αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερης μέριμνας κατά το άρθρο 11 του ισχύοντος Περιφερειακού Πλαισίου. Ακόμη, η χωροθέτηση των ΑΣΠΗΕ έρχεται, κατά τους αιτούντες, σε ευθεία αντίθεση προς τις κατευθύνσεις του Περιφερειακού Πλαισίου για την Χωρική Οργάνωση και Ανάπτυξη του Ορεινού Χώρου όπως διατυπώνονται στο άρθρο 12 παράγραφος 4 του Περιφερειακού Πλαισίου του έτους 2017, όπου αναφέρεται ότι ορίζονται ως περιοχές ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, οργάνωσης πολυδραστηριοτήτων και ανάδειξης πολιτιστικών και φυσικών πόρων στους ορεινούς και ημιορεινούς όγκους, διάφορες περιοχές, μεταξύ δε αυτών και «η περί το Κατσιδώνιο».

11. Επειδή, τα Γεωπάρκα Σητείας και Ψηλορείτη δεν εντάσσονται στο εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, όπως αυτό περιγράφεται στο άρθρο 3 του ν. 3937/2011 (Α΄ 60), εφόσον δεν έχουν εκδοθεί πράξεις χαρακτηρισμού και υπαγωγής αυτών σε μια ή περισσότερες από τις κατηγορίες του άρθρου 19 του ν. 1650/1986 (Α΄ 160). Εξάλλου, στον επίσημο ιστότοπο της UNESCO αναφέρονται τα εξής: «…[Τ]ο Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO δεν αποτελεί νομοθετικό ορισμό – εν τούτοις οι καθοριζόμενες περιοχές γεωλογικής κληρονομιάς πρέπει να προστατεύονται βάσει οικείας, τοπικής ή εθνικής νομοθεσίας κατά περίπτωση. Το καθεστώς Παγκοσμίου Πάρκου UNESCO δεν συνεπάγεται περιορισμούς σε οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα εντός του Παγκοσμίου Πάρκου UNESCO, εφόσον η δραστηριότητα αυτή συμμορφώνεται με την οικεία, τοπική, περιφερειακή ή / και εθνική νομοθεσία». Συνεπώς, τα ως άνω Γεωπάρκα δεν ανήκουν στην κατηγορία των προστατευόμενων περιοχών όπως αυτή εννοείται στη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 6 του ισχύοντος Περιφερειακού Πλαισίου. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τα έγγραφα της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ προς το Δικαστήριο (υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/ 15657/793/9.5.2020 και Δ/84589/5545/13.9.2021, το οποίο συντάχθηκε σε απάντηση προς την 24/12.5.2021 γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης), κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου ο φορέας του έργου και οι μελετητές προσκόμισαν συμπληρωματικά στοιχεία στη Διεύθυνση Χωροταξικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στα οποία περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, χάρτης με τα όρια και τους γεωτόπους του Γεωπάρκου Σητείας και τις θέσεις των ΑΣΠΗΕ (Χάρτης ΣΥΜΠΛ-2). Περαιτέρω, σύμφωνα με τα ως άνω έγγραφα της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ, τα επιμέρους έργα του Υποέργου 2 βρίσκονται εκτός και επί του περιμετρικού ορίου του Γεωπάρκου Ψηλορείτη, για τον λόγο δε αυτόν δεν γίνεται μνεία του Πάρκου αυτού στη Μελέτη. Το Υποέργο 2 δεν βρίσκεται πάνω στο περιπατητικό μονοπάτι Ε4. Το μόνο σημείο επαφής του είναι το σημείο τομής του Ε4 με τη νέα οδό πρόσβασης προς το ΒΙΟΠΑ Ρεθύμνου. Ακόμη, ενόψει των διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας που επιτρέπουν, κατ’ αρχήν, τη χωροθέτηση έργων ΑΠΕ εντός προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000, αφού, όμως προηγουμένως διαπιστωθεί, με βάση ειδικά περιβαλλοντικά κριτήρια και σύμφωνα με τους όρους των σχετικών κοινοτικών οδηγιών, ήτοι τους όρους των οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ, ότι οι τόποι αυτοί δεν θίγονται ή δεν απειλούνται ουσιωδώς ως προς την ακεραιότητά τους (βλ. άρθρο 5 παρ. 8 του ν. 3937/2011, πρβλ. ΣτΕ 2242/2020 κά), αλλά και παραδειγμάτων της διεθνούς εμπειρίας που τέθηκαν υπόψη του Δικαστηρίου από την παρεμβαίνουσα, όπως το Γεωπάρκο «El Hierro» στην Ισπανία, όπου έχει σχεδιαστεί και λειτουργεί από το έτος 2014 αιολικός υδροηλεκτρικός σταθμός παραγωγής ενέργειας, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι εκ προοιμίου ασύμβατη η δραστηριότητα ΑΠΕ με περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως Γεωπάρκα. Τέλος, οι κατευθύνσεις για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη του ορεινού χώρου, όπως διατυπώνονται στο άρθρο 12 παρ. 4 του Περιφερειακού Πλαισίου, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποκλείουν κάθε εγκατάσταση δραστηριοτήτων ΑΠΕ και δη ΑΣΠΗΕ στις περιοχές αυτές, εφόσον τηρούνται τα χωροταξικά κριτήρια του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του ως αβάσιμος.

12. Επειδή, προβάλλεται ότι δεν ενσωματώθηκε στην προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. η άδεια εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων κατά παράβαση των οριζομένων στη διάταξη του άρθρου 2 της 146896/27.10.2014 απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Κατηγορίες αδειών χρήσης και εκτέλεσης έργων αξιοποίησης των υδάτων. Διαδικασία και όροι έκδοσης των αδειών, περιεχόμενο και διάρκεια ισχύος τους και άλλες συναφείς διατάξεις» (Β΄ 2878/27.10.2014). Και τούτο διότι, κατά τους αιτούντες, κατά το στάδιο εκπόνησης της Μ.Π.Ε. ήταν δυνατός ο προσδιορισμός των τεχνικών προδιαγραφών του υδροληπτικού έργου και, συνεπώς, επιβεβλημένη κατά τις διατάξεις της ως άνω κ.υ.α. η ενσωμάτωση της άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων στην Α.Ε.Π.Ο. Πλην ο φορέας του έργου δεν εκπόνησε τις μελέτες που του ζητήθηκαν από την αρμόδια Διεύθυνση Υδάτων Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.

13. Επειδή, στο άρθρο 2 της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης ορίζονται τα εξής: «. 1. … 2. Για τα έργα και τις δραστηριότητες αξιοποίησης υδατικών πόρων που αφορούν σε απολήψεις από επιφανειακά και υπόγεια ύδατα και περιλαμβάνονται στις κατηγορίες Α (υποκατηγορίες Α1 και Α2) και Β, κατά περίπτωση, του Παραρτήματος ΙΙ (Ομάδα 2η «Υδραυλικά έργα») της υπ’ αριθ. 1958/2012 υπουργικής απόφασης, όπως ισχύει, εφαρμόζονται ανάλογα με την κατηγορία τους, τα ακόλουθα: 2.1. Για τα νέα έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Α: Για την εκτέλεση έργων και δραστηριοτήτων αξιοποίησης υδατικών πόρων που υπάγονται στην κατηγορία Α (υποκατηγορία Α1 και Α2), οι όροι και οι απαιτήσεις που προβλέπονται ενδεικτικά στο Παράρτημα VI, ενσωματώνονται στην προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.), κατά το μέρος που δεν καλύπτονται από αυτήν, με την επιφύλαξη της υποπαραγράφου 2.1.1. Η άδεια χρήσης ύδατος εκδίδεται μετά την έκδοση της Α.Ε.Π.Ο. και εφόσον έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες εκτέλεσης του έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων. Για την έκδοση της Α.Ε.Π.Ο. απαιτείται προηγούμενη γνώμη της αρμόδιας Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η οποία περιλαμβάνει τους όρους και τις απαιτήσεις του παραρτήματος VI … 2.1.1. Όταν για ένα έργο ή δραστηριότητα της υποκατηγορίας Α1, λόγω της φύσης του δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθούν επακριβώς οι τεχνικές προδιαγραφές του υδροληπτικού έργου και κατά συνέπεια είναι πρακτικά ανέφικτη η ενσωμάτωση στην Α.Ε.Π.Ο των απαιτήσεων για την εκτέλεση έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων σύμφωνα με την παράγραφο 2.1, απαιτείται άδεια εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων και άδεια χρήσης ύδατος.». Στη συγκεκριμένη περίπτωση στην προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. περιλήφθηκαν οι εξής όροι: «5.1.9. Προ της έναρξης της κατασκευής του έργου να εκδοθεί γι’ αυτό άδεια εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων, με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά του, όπως θα προκύψουν από τον οριστικό σχεδιασμό, κατά τα προβλεπόμενα από την παράγραφο 2.1.1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ οικ.146896/2014 (ΦΕΚ 2878/Β/2014). 5.1.10. Να εκδοθεί η απαιτούμενη άδεια χρήσης ύδατος για έργα αξιοποίησης υδατικών πόρων, σύμφωνα με την παράγραφο 2.1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ 146896/2014, μετά την έκδοση της παρούσας απόφασης και εφόσον οι εργασίες εκτέλεσης του έργου έχουν ολοκληρωθεί». Οι ανωτέρω όροι έχουν τεθεί σε συμφωνία με τις διατάξεις της κ.υ.α. 146896/2014, η οποία επιτρέπει την έκδοση της άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων διακριτά από την Α.Ε.Π.Ο. και μετά από αυτήν, εφόσον, όπως στη προκειμένη περίπτωση, οι τεχνικές προδιαγραφές του υδροληπτικού έργου οριστικοποιηθούν σε επόμενο στάδιο και, συνεπώς, δεν ήταν δυνατή η ενσωμάτωση στην Α.Ε.Π.Ο των όρων και απαιτήσεων της άδειας αυτής. Υπό τα δεδομένα αυτά, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

14. Επειδή, προβάλλεται ότι, κατά παράβαση των οριζομένων στο Παράρτημα ΙΙ, Πίνακας Γ΄ υπό τον τίτλο «Αποστάσεις από περιοχές και στοιχεία πολιτιστικής κληρονομιάς», του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ οι ανεμογεννήτριες Α/Γ 8 και Α/Γ 9 του νότιου κλάδου του ΑΣΠΗΕ «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» τοποθετούνται σε απόσταση 574 μ. και 743 μ. αντίστοιχα από το ίδιο το μνημείο του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου του μινωικού οικισμού στην θέση «Καταλύματα» στον οικισμό Σίτανος, δηλαδή σε απόσταση μικρότερη των 784 μ. Οι ανεμογεννήτριες Α/Γ 2 και Α/Γ 3 του βόρειου κλάδου του ΑΣΠΗΕ «Φρούδια – Αυγιάς – Πλατύβολο» τοποθετούνται σε απόσταση 464 και 747 μ. αντίστοιχα από τον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο «Μινωικό σπήλαιο Κάτω Περιστεράς» που βρίσκεται ανατολικά του οικισμού Καρύδι, δηλαδή σε απόσταση μικρότερη των 784 μ.

15. Επειδή, στα άρθρα 5 και 6 του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ ορίζονται τα εξής: «Άρθρο 5. Διάκριση του εθνικού χώρου σε κατηγορίες. 1. Για τη χωροθέτηση των αιολικών εγκαταστάσεων ο εθνικός χώρος, με βάση το εν δυνάμει εκμεταλλεύσιμο αιολικό δυναμικό του και τα ιδιαίτερα χωροταξικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του, διακρίνεται στις ακόλουθες μείζονες κατηγορίες: α. Στην ηπειρωτική χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Εύβοιας. β. Στην Αττική, που αποτελεί ειδικότερη κατηγορία της ηπειρωτικής χώρας λόγω του μητροπολιτικού χαρακτήρα της. γ. Στα κατοικημένα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου Πελάγους, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης. δ. Στον υπεράκτιο θαλάσσιο χώρο και τις ακατοίκητες νησίδες. 2. Η ηπειρωτική χώρα διακρίνεται περαιτέρω σε Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (Π.Α.Π.) και σε Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας (Π.Α.Κ.) ως εξής: … Άρθρο 6. Περιοχές αποκλεισμού και ζώνες ασυμβατότητας. 1. Σε όλες τις κατηγορίες περιοχών του προηγούμενου άρθρου, πρέπει να αποκλείεται η χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων εντός: α. Των κηρυγμένων διατηρητέων μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και των άλλων μνημείων μείζονος σημασίας της παρ. 5 ββ) του άρθρου 50 του ν. 3028/2002, καθώς και των οριοθετημένων αρχαιολογικών ζωνών προστασίας Α που έχουν καθορισθεί κατά τις διατάξεις του άρθρου 91 του ν. 1892/1991 ή καθορίζονται κατά τις διατάξεις του ν. 3028/2002. … 2. Οι κατευθύνσεις των εδαφίων α, β, γ, δ, ε, θ και ι της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται και για τη χωροθέτηση των συνοδευτικών έργων Α.Π.Ε., (δίκτυα πρόσβασης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας). Η πιθανή παρέκκλιση πρέπει να τεκμηριώνεται περιβαλλοντικά. … 5 α. Σε όλες τις περιοχές του άρθρου 5, η χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων πρέπει να πληροί τις ελάχιστες αποστάσεις από τις γειτνιάζουσες χρήσεις γης, δραστηριότητες και δίκτυα τεχνικής υποδομής που καθορίζονται στους πίνακες του Παραρτήματος II της παρούσας απόφασης. β. Οι αποστάσεις της περιπτώσεως α` αφορούν τη χωροθέτηση των κυρίως αιολικών εγκαταστάσεων. Για τις απαιτούμενες κατά περίπτωση αποστάσεις των συνοδευτικών εγκαταστάσεων εφαρμόζονται οι διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας και οι τυχόν ισχύοντες ειδικοί κανονισμοί και πρότυπα». Περαιτέρω, στο Παράρτημα ΙΙ, Πίνακας Γ΄ του Ειδικού Πλαισίου, ορίζονται τα εξής: «Γ. Αποστάσεις από περιοχές και στοιχεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Ασύμβατη χρήση. Εγγεγραμμένα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και τα άλλα μείζονος σημασίας μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι της παρ. 5. εδάφιο ββ του άρθρου 50 του Ν. 3028/02: 3.000 m. Ζώνη απολύτου προστασίας (Ζώνη Α) λοιπών αρχαιολογικών χώρων: Α=7d όπου (d) η διάμετρος της φτερωτής της ανεμογεννήτριας, τουλάχιστον 500 m. Κηρυγμένα πολιτιστικά μνημεία και ιστορικοί τόποι: Α=7d όπου (d) η διάμετρος της φτερωτής της ανεμογεννήτριας, τουλάχιστον 500 m.». Στον ως άνω Πίνακα Γ΄, εξάλλου, υπάρχει υποσημείωση 2, στην οποία αναφέρεται ότι: «Η αναφερόμενη απόσταση δεν λαμβάνεται υπόψη στην περίπτωση που η άτρακτος μιας Α/Γ δεν είναι ορατή από την ασύμβατη χρήση». Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 3028/2002 (Α΄ 153), οι αρχαιολογικοί χώροι είναι εκτάσεις στην ξηρά ή στη θάλασσα ή στις λίμνες ή στους ποταμούς, οι οποίες περιέχουν ή στις οποίες υπάρχουν ενδείξεις ότι περιέχονται αρχαία μνημεία. Οι χώροι αυτοί κηρύσσονται και οριοθετούνται με βάση τα δεδομένα αρχαιολογικής έρευνας πεδίου και απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (άρθρο 12 ν. 3028/2002), ενώ εντός των αρχαιολογικών χώρων που βρίσκονται σε εκτός σχεδίου περιοχές και για την προστασία τους προβλέπεται ο καθορισμός ζωνών στις οποίες απαγορεύεται παντελώς η δόμηση (Ζώνη Προστασίας Α ή απολύτου προστασίας) ή επιτρέπεται υπό όρους (Ζώνη Προστασίας Β΄) (άρθρο 13) . Οι ιστορικοί τόποι είναι εκτάσεις στην ξηρά ή στη θάλασσα ή στις λίμνες ή στους ποταμούς που αποτέλεσαν ή που υπάρχουν ενδείξεις ότι αποτέλεσαν το χώρο εξαίρετων ιστορικών ή μυθικών γεγονότων, ή εκτάσεις που περιέχουν ή στις οποίες υπάρχουν ενδείξεις ότι περιέχονται μνημεία μεταγενέστερα του 1830, εξομοιώνονται δε οι ιστορικοί τόποι, ως προς την κήρυξη, οριοθέτηση και καθορισμό ζωνών προστασίας αυτών, προς τους αρχαιολογικούς χώρους (άρθρο 16 ν. 3028/2002). Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ οι αιολικές εγκαταστάσεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση 7 Χ τη διάμετρο της ανεμογεννήτριας από τις συγκεκριμένες θέσεις χαρακτηρισμένων μνημείων. Στην περίπτωση δε κατά την οποία το γινόμενο 7 επί τη διάμετρο δίδει αποτέλεσμα μικρότερο των 500 μ., οι αιολικές εγκαταστάσεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση τουλάχιστον 500 μ. από τις συγκεκριμένες θέσεις χαρακτηρισμένων μνημείων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, στο Κεφάλαιο 5 της Μ.Π.Ε. και στη σελίδα 5-10 παρουσιάζεται η συμβατότητα του έργου με το Ειδικό Πλαίσιο των ΑΠΕ και αναφέρεται για τα επίδικα αιολικά πάρκα, μεταξύ άλλων, ότι δεν εντοπίζονται σε απόσταση έως 3 χλμ. από αυτά μνημεία εγγεγραμμένα στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς και άλλα μείζονος σημασίας μνημεία, καθώς και αρχαιολογικοί χώροι και ιστορικοί τόποι της παρ. 5. εδάφιο ββ του άρθρου 50 του ν. 3028/02. Δεν εντοπίζονται σε απόσταση 500 μ. από αυτά ζώνες απολύτου προστασίας (Ζώνη Α) λοιπών αρχαιολογικών χώρων. Δεν εντοπίζονται σε απόσταση 500 μ. κηρυγμένα πολιτιστικά μνημεία και ιστορικοί τόποι. Όπως προκύπτει από τη Μ.Π.Ε. στην περιοχή εντοπίζονται αρχαιολογικοί χώροι, και, συγκεκριμένα, το μινωικό σπήλαιο «Περιστεράς» στο «Καρύδι» που κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος με την Α/Φ31//24456/1834 π.ε./1976 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών (Β΄ 699), «Μινωική οικία παρά την Σίτανον» που κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος με την ίδια ως άνω απόφαση και «Μινωικός οικισμός με κυκλώπεια τοιχοδομία στην θέση Καταλύματα αμέσως προς Δ του χωρίου Σίτανος Σητείας» που κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος με την ΥΠΠΕ/ΑΡΧΑΙΟΤ/ΑΙ/Φ24/3666/134/1979 απόφαση του ιδίου Υπουργού (Β΄ 1068). Οι χώροι αυτοί έχουν καταγραφεί στο κεφάλαιο 5.2.5 (Θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος) στο κεφάλαιο 8.4.3 (Ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον) στο κεφάλαιο 9.4.3 (Επιπτώσεις στο ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον) και στο Παράρτημα VIII (Κατάλογος Κηρυγμένων Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων στους Δήμους Σητείας Ρεθύμνου και Αμαρίου – Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού) της Μ.Π.Ε. Περαιτέρω, σύμφωνα με τη Μ.Π.Ε. (Κεφάλαιο 6, σελ. 6-4), η διάμετρος των ανεμογεννητριών των επίμαχων αιολικών πάρκων είναι 112 μ. και, συνεπώς, η απόσταση αυτών από κηρυγμένα πολιτιστικά μνημεία θα έπρεπε να είναι 7 Χ 112 μ. = 784 μ. Όπως αναφέρεται στο υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/15657/793/9.5.2020 έγγραφο της ΔΙΠΑ προς το Δικαστήριο, στον Χάρτη Χρήσεων γης 6α της Μ.Π.Ε. η Α/Γ 8 του ΑΠ «ΤΡΟΥΛΑ» βρίσκεται σε απόσταση 568 μ. από το δυτικό όριο της ενδεικτικής θέσης του αρχαιολογικού χώρου του Μινωικού οικισμού στη Σίτανο, 615 μ. από το κέντρο της ενδεικτικής θέσης του αρχαιολογικού χώρου, 662 μ. από το ανατολικό όριο της ενδεικτικής θέσης αρχαιολογικού χώρου. Η Α/Γ 9 του ΑΠ «ΤΡΟΥΛΑ» απέχει 742 μ. από το δυτικό όριο της ενδεικτικής θέσης του αρχαιολογικού χώρου, 792 μ. από το κέντρο της ενδεικτικής θέσης του αρχαιολογικού χώρου και 840 μ. από το ανατολικό όριο της ενδεικτικής θέσης του αρχαιολογικού χώρου. Από το Μινωικό σπήλαιο «Περιστεράς», που καταγράφεται ως θέση 19 στο Χάρτη Χρήσεων γης 6α της Μ.Π.Ε., οι αποστάσεις είναι οι εξής: Α/Γ 2 του ΑΠ «ΦΡΟΥΔΙΑ» απόσταση 453 μ., Α/Γ 3 «ΑΠ ΦΡΟΥΔΙΑ» απόσταση 735 μ. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, εφόσον, δηλαδή, α) η Μ.Π.Ε. του έργου εκλαμβάνει ως ελάχιστη απαιτούμενη απόσταση των Α/Γ των αιολικών πάρκων από κηρυγμένα πολιτιστικά μνημεία τα 500 μ. αντί των 784 μ., β) η Μ.Π.Ε. δεν προσδιορίζει την ακριβή θέση των ως άνω κηρυγμένων πολιτιστικών μνημείων (μινωικό σπήλαιο, μινωικός οικισμός και μινωική οικία) και την ακριβή απόσταση αυτών από τα αιολικά πάρκα, γ) στο ως άνω έγγραφο της ΔΙΠΑ προς το Δικαστήριο σε συνδυασμό με τον Χάρτη 6α της Μ.Π.Ε. καταγράφονται αποστάσεις τεσσάρων ανεμογεννητριών (Α/Γ 8, Α/Γ 9 του ΑΠ «ΤΡΟΥΛΑ» και Α/Γ 2, Α/Γ 3 του ΑΠ «ΦΡΟΥΔΙΑ») από τα εν λόγω αρχαία μνημεία, οι οποίες είναι μικρότερες από τα 784 μ. και δ) η Μ.Π,Ε, δεν περιλαμβάνει διαπίστωση περί μη ορατότητας της ατράκτου των ως άνω ανεμογεννητριών από τα εν λόγω πολιτιστικά μνημεία, η οποία θα δικαιολογούσε την μη τήρηση των αποστάσεων του Ειδικού Πλαισίου, η προσβαλλόμενη απόφαση αιτιολογείται πλημμελώς ως προς την τήρηση των ανωτέρω ρυθμίσεων του Ειδικού Πλαισίου των ΑΠΕ, κατά τα βασίμως προσβαλλόμενα με την αίτηση ακυρώσεως και πρέπει, κατά το μέρος που αφορά το Υποέργο 1, να ακυρωθεί.

16. Επειδή, προβάλλεται ότι δεν τηρήθηκαν οι νόμιμες αποστάσεις των ανεμογεννητριών από τους παραδοσιακούς οικισμούς Καλαμαύκι, Κατελιώνας, Κατσιδώνι, Σίτανος, Καρύδι, Βρυσίδι, Αδραβάστοι, Κλησίδι και Ζάκρο. Ειδικότερα, κατά τους αιτούντες, οι ως άνω οικισμοί πρόκειται να χαρακτηριστούν ως παραδοσιακοί σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν διατυπωθεί σε ισχύοντα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) και Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) της περιοχής, οι δε ως άνω οικισμοί απέχουν απόσταση μικρότερη των 1.500 μέτρων από τους ΑΣΠΗΕ του Υποέργου 1, κατά παράβαση των διατάξεων του του Ειδικού Πλαισίου των ΑΠΕ.

17. Επειδή, στις περιοχές αποκλεισμού και ζώνες ασυμβατότητας του άρθρου 6 του Ειδικού Πλαισίου των ΑΠΕ περιλαμβάνονται και οι περιοχές εντός σχεδίων πόλεων και ορίων οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων περιοχών (άρθρο 6 παρ. 1 περ. στ΄). Περαιτέρω, στο Παράρτημα ΙΙ, Πίνακας Δ΄ του Ειδικού Πλαισίου ορίζεται ότι η απόσταση των αιολικών εγκαταστάσεων από τους παραδοσιακούς οικισμούς πρέπει να είναι 1500 μέτρα από τα όρια του οικισμού. Εξάλλου, ο χαρακτηρισμός οικισμών ως παραδοσιακών γίνεται με προεδρικά διατάγματα εκδιδόμενα βάσει των διατάξεων του άρθρου 4 του ν. 1577/1985 (Γ.Ο.Κ. 1985, Α΄210) ήδη δε του άρθρου 6 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012, Α΄ 79) και όχι με τα μέσα πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου του ν. 2508/1997 (Α΄ 124) και, συγκεκριμένα, τα γενικά πολεοδομικά σχέδια (Γ.Π.Σ.), για τον αστικό και τον περιαστικό χώρο και τα σχέδια χωρικής και οικιστικής οργάνωσης ανοικτής πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) για τον μη αστικό χώρο (άρθρο 1 παρ. 3). Τυχόν προτάσεις για τον χαρακτηρισμό ως παραδοσιακών οικισμών που περιλαμβάνονται στα σχέδια αυτά δεν καθιστούν τους εν λόγω οικισμούς παραδοσιακούς πριν από την έκδοση των οικείων διαταγμάτων χαρακτηρισμού και, συνεπώς, δεν δημιουργούν υποχρέωση για την τήρηση των ως άνω αποστάσεων του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ. Ως εκ τούτου, ο ως άνω λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

18. Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. και η Μ.Π.Ε. δεν στοιχούν προς την ισχύουσα άδεια παραγωγής της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) τόσο ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά των ανεμογεννητριών όσο και ως προς τα στοιχεία της συνολικής ισχύος των αιολικών πάρκων. Ειδικότερα, η 199/2014 απόφαση της Ρ.Α.Ε., με την οποία χορηγήθηκε άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην παρεμβαίνουσα εταιρεία (υπ’ αριθ. Μητρώου Αδειών ΡΑΕ ΑΔ-02429), προβλέπει δύο αιολικά πάρκα με 27 ανεμογεννήτριες ισχύος 3 MW η κάθε μία με ύψος πύργου 80 μ. διάμετρο φτερωτής 90 μ., συνολικό ύψος 125 μ. και συνολική ισχύ 27 x 3 MW = 81 MW. Από την Μ.Π.Ε. που κατέθεσε η παρεμβαίνουσα εταιρεία προκύπτει ότι τα αιολικά πάρκα (Υποέργο 1) θα έχουν 27 ανεμογεννήτριες με ισχύ 3,3 MW η κάθε μία, ύψος πύργου 84 μ. και διάμετρο φτερωτής 112 μ., συνολικό ύψος 140 μ. και συνολική ισχύ σύμφωνα με την Μ.Π.Ε. 27 x 3,3 MW = 89,1 MW (σελίδα 1-2 του κεφαλαίου 1 της Μ.Π.Ε). Τέλος, στην προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. προβλέπονται 26 ανεμογεννήτριες με ισχύ 3,3 ΜW και συνολική ισχύ 85,8 ΜW. Εντούτοις, η Ρ.Α.Ε. δεν εξέδωσε την προβλεπόμενη στο άρθρο 3 παρ. 5 του ν. 3468/2006 βεβαίωση για την τροποποίηση των τεχνικών χαρακτηριστικών και της ισχύος του Υποέργου 1. Συνεπώς η Μ.Π.Ε. δεν μπορούσε να αξιολογηθεί, και η Α.Ε.Π.Ο. να εκδοθεί αφού αφορά έργο διαφορετικό από αυτό που προβλέπεται στην άδεια παραγωγής.

19. Επειδή, στο άρθρο 3 του ν. 3468/2006 «Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 129), όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 2 του ν. 3851/2010 (Α΄ 85), ορίζονται τα εξής: «Άδεια Παραγωγής. 1. Η άδεια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. χορηγείται με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) … 2. …3.Η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία: α) τον κάτοχό της, παραγωγό ή αυτοπαραγωγό, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, β) τον τόπο εγκατάστασης του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, γ) την Εγκατεστημένη Ισχύ και τη Μέγιστη Ισχύ Παραγωγής, δ) τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία ή τη μορφή Α.Π.Ε., αν χορηγείται για σταθμό Α.Π.Ε., ε) τη διάρκεια ισχύος της, στ) το ή τα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, που εξασφαλίζουν τη χρηματοδότηση του έργου, τα οποία μπορεί να είναι διαφορετικά από τον κάτοχο της άδειας ή τους μετόχους του και έχουν αξιολογηθεί από τη Ρ.Α.Ε. κατά το κριτήριο (ζ) της παρ. 1 του παρόντος άρθρου. 4. … 5. Σε περίπτωση μεταβολής των στοιχείων της παρ. 3, πλην του στοιχείου ε` αυτής, η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. μπορεί να τροποποιείται με απόφαση της Ρ.Α.Ε., ύστερα από σχετική αίτηση του κατόχου. … Δεν απαιτείται τροποποίηση της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις εξής περιπτώσεις: α) Αν η εγκατεστημένη Ισχύς ή η Μέγιστη Ισχύς Παραγωγής σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέεται με το Σύστημα ή το Δίκτυο, αυξηθεί μέχρι δέκα τοις εκατό (10%) συνολικά σε σχέση με την αρχική άδεια, εφόσον δεν επέρχεται μεταβολή του γηπέδου άλλη εκτός από τη μείωση του εμβαδού του. … Αν συντρέχει οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις, ο κάτοχος της άδειας παραγωγής υποχρεούται να το γνωστοποιήσει αμελλητί στη Ρ.Α.Ε. και τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με γραπτή δήλωση του. Η Γραμματεία της Ρ.Α.Ε. εκδίδει σχετική βεβαίωση μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης, την οποία κοινοποιεί στην Αυτοτελή Υπηρεσία Α.Π.Ε. του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και αναρτά στην ιστοσελίδα της ή δημοσιοποιεί με οποιονδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο. Αν ο κάτοχος της άδειας παραλείψει την ενημέρωση αυτή, επιβάλλονται σε βάρος του οι κυρώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 22. … 8. … Η χορήγηση άδειας παραγωγής αποτελεί προϋπόθεση της υποβολής αιτήματος για τη χορήγηση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.). Πριν από τη χορήγηση της άδειας παραγωγής, οι αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξετάζουν αιτήσεις ενδιαφερομένων για την έκδοση γνωμοδοτήσεων σχετικών με την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που απαιτούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. …». Εξάλλου, στο άρθρο 21 της Υ.Α. ΥΑΠΕ/Φ1/14810/2011 «Κανονισμός Αδειών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μέσω Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.)» (Β΄ 2373) ορίζεται ότι: «Μεταβολή στοιχείων της άδειας παραγωγής με βεβαίωση. 1. Η Γραμματεία της ΡΑΕ εκδίδει βεβαίωση για τη μεταβολή των στοιχείων της άδειας παραγωγής στις περιπτώσεις α΄ β΄ και γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 3 του Νόμου … 2. Για τους Υβριδικούς Σταθμούς σε περίπτωση: α) μεταβολής των στοιχείων της άδειας παραγωγής που αναφέρονται στις περιπτώσεις α΄ έως δ΄ της παρ. 1, β) μεταβολής της Εγκατεστημένης ή Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής κατά τα προβλεπόμενα στην περίπτωση α΄ της παρ. 5 του άρθρου 3 του Νόμου, … 3. Για τη μεταβολή των στοιχείων που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2, ο Αδειούχος υποβάλει στη ΡΑΕ αίτηση στην οποία αναφέρει λεπτομερώς τη μεταβολή που πραγματοποιεί, συνυποβάλλοντας τα αναγκαία στοιχεία και έγγραφα. Η Γραμματεία της ΡΑΕ εκδίδει σχετική βεβαίωση μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης, την οποία κοινοποιεί στην Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για έργα ΑΠΕ του ΥΠΕΚΑ και αναρτά στην ιστοσελίδα της. Η ανωτέρω βεβαίωση προσαρτάται στην Άδεια. …». Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι η έκδοση της άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., η οποία εκδίδεται από τη Ρ.Α.Ε., αποτελεί εκ του νόμου προϋπόθεση για την υποβολή αιτήματος για την έκδοση Α.Ε.Π.Ο. του οικείου έργου. Συνάγεται, περαιτέρω, ότι ειδικώς σε περίπτωση αύξησης της ισχύος του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ μέχρι δέκα τοις εκατό (10%) συνολικά σε σχέση με την αρχική άδεια, δεν απαιτείται τροποποίηση της άδειας παραγωγής. Ο κάτοχος της άδειας παραγωγής υποχρεούται, ωστόσο, να γνωστοποιήσει την ως άνω αλλαγή αμελλητί στη Ρ.Α.Ε. και τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με γραπτή δήλωση του. Η δε Γραμματεία της Ρ.Α.Ε. εκδίδει σχετική βεβαίωση, την οποία κοινοποιεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και δημοσιοποιεί με κάθε πρόσφορο τρόπο. Η βεβαίωση αυτή προσαρτάται στην αρχική άδεια. Κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων η κρίσιμη για την ως άνω μεταβολή διαδικαστική ενέργεια είναι εκείνη της υποβολής δήλωσης από τον κάτοχο της άδειας παραγωγής στη Ρ.Α.Ε., εφόσον η δήλωση αυτή πρέπει να γίνεται «αμελλητί» και η μη υποβολή της συνεπάγεται την επιβολή κυρώσεων στον κάτοχο της άδειας παραγωγής. Περαιτέρω, η υποβολή της δήλωσης αυτής στη Ρ.Α.Ε. επιτρέπει, σε συνδυασμό με την ύπαρξη της αρχικής άδειας παραγωγής, την έκδοση της Α.Ε.Π.Ο. του έργου με τα νέα χαρακτηριστικά, κατά τις παρ. 5 και 8 του άρθρου 3 του ν. 3468/2006, έστω και εάν η Γραμματεία της Ρ.Α.Ε. παραλείπει να εκδώσει ή δεν εκδίδει εγκαίρως τη σχετική βεβαίωση. Ενόψει τούτων, και λαμβανομένου υπόψη ότι α) η 199/2014 άδεια παραγωγής της Ρ.Α.Ε. υφίσταται και ισχύει, β) η παρεμβαίνουσα εταιρεία, όπως αναφέρεται στη σελ. 1-22 του κεφ. 1 της Μ.Π.Ε., υπέβαλε την από 11.6.2015 δήλωση, με την οποία ενημέρωσε τη Ρ.Α.Ε. για την αλλαγή τόσο στη συνολική ισχύ του Υποέργου 1, η οποία ανέρχεται σε ποσοστό μικρότερο του 10% από το προβλεπόμενο στην αρχική άδεια παραγωγής, όσο και στον τύπο των ανεμογεννητριών, νομίμως υπεβλήθη Μ.Π.Ε. και εκδόθηκε Α.Ε.Π.Ο. για αιολικά πάρκα με χαρακτηριστικά, τα οποία διαφέρουν εκείνων της αρχικής άδειας παραγωγής. Τούτο δε ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η Γραμματεία της Ρ.Α.Ε. δεν εξέδωσε τη σχετική βεβαίωση πριν από την υποβολή της Μ.Π.Ε. και την έκδοση της Α.Ε.Π.Ο. Ως εκ τούτου, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

20. Επειδή, προβάλλεται ότι, κατά παράβαση των παρ. 1 και 5 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011, της εθνικής και κοινοτικής νομολογίας, παραλείφθηκε η εκπόνηση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης για το Υποέργο 1 (ΑΣΠΗΕ). Και τούτο ενώ υπάρχει άμεση γειτνίαση του Υποέργου 1 με τη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΠΕ) GR194 «Όρη Ζάκρου Κρήτης», δοθέντος ότι η πιο κοντινή ανεμογεννήτρια απέχει μόλις 400 μ., από την εν λόγω ΣΠΠΕ. Η ΣΠΠΕ GR194 σημειώνεται ως «Σημαντική περιοχή για αναπαραγόμενα αρπακτικά και μεταναστευτικά πουλιά». Στα είδη χαρακτηρισμού, σύμφωνα με τα κριτήρια κατάταξης που τηρεί το Δίκτυο των Ελληνικών ΣΠΠΕ, περιλαμβάνονται ως μόνιμοι κάτοικοι (R) της περιοχής τα: Falcoperegrinus, Gypaetusbarbatus (είδος προτεραιότητας), Aquilachrysaetos, Aquilafasciata (είδος προτεραιότητας), ως παρόν το Neophronpercnopterus (είδος προτεραιότητας και διεθνώς απειλούμενο), και με άγνωστο καθεστώς παρουσίας το Emberizacaesia. Περαιτέρω, η ίδια η Μ.Π.Ε. αναγνωρίζει και περιγράφει σημαντική παρουσία αρπακτικών πτηνών στην περιοχή και την ευρύτερη περιοχή του έργου (Κεφ. 8 παρ. 8.3.3.1.4 Σημαντικά είδη ορνιθοπανίδας). Ωστόσο τα στοιχεία που παρουσιάζονται βασίζονται σε βιβλιογραφικά δεδομένα και εργασίες πεδίου μόνο δύο ημερών, στις 22 και 23 Ιουνίου 2015, όπως αναφέρεται στο κεφ. 8. παρ. 8.3.3.1, πράγμα που εξηγεί τις επαναλαμβανόμενες αναφορές ότι τα είδη που έχουν καταγραφεί στη βιβλιογραφία και, ειδικώς, ο Χρυσαετός ο Γυπαετός και το Όρνιο, δεν παρατηρήθηκαν κατά την διάρκεια των εργασιών πεδίου. Και τούτο παρά την ύπαρξη στοιχείων της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας για τη μεγάλη συχνότητα εμφάνισης των παραπάνω ειδών στην περιοχή χωροθέτησης των Α/Γ. Περαιτέρω, η ΑΕΠΟ δεν μεριμνά για την καταγεγραμμένη παρουσία του γυπαετού, δοθέντος ότι η Α/Γ1 στον αιολικό σταθμό «Φρούδια-Λυγιάς-Πλατύβολο» χωροθετείται επάνω σε θέση τροφοληψίας («σπάστρα» οστών/ossuary) Γυπαετών (2 ενήλικα άτομα με σταθερή παρουσία τα τελευταία 3 έτη). Τέλος, το πρόγραμμα παρακολούθησης των επιπτώσεων του έργου στην ορνιθοπανίδα, τόσο κατά τη φάση οριστικού σχεδιασμού και κατασκευής όσο και κατά τη φάση λειτουργίας του, που προτείνεται από την Μ.Π.Ε. του έργου αντίκειται στην αρχή της πρόληψης και η αποδοχή του από τη Διοίκηση αποδεικνύει ότι δεν είναι βέβαιη ότι το έργο δεν θα βλάψει την ακεραιότητα της παρακείμενης περιοχής ΣΠΠΕ GR194.

21. Επειδή, με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (L 206) συνεστήθη ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό δίκτυο (Natura 2000), που περιλαμβάνει και τις ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) που έχουν ταξινομηθεί από τα κράτη – μέλη σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας περί ορνιθοπανίδας (79/409/ΕΟΚ – νυν 2009/147) και αποσκοπεί στην προστασία της βιοποικιλότητας στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με την παρ. 2 του άρθρου 6 της οδηγίας, επιβάλλεται στα κράτη – μέλη η υποχρέωση να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο υποβάθμισης των φυσικών οικοτόπων και των οικοτόπων ειδών και πρόκλησης ενοχλήσεων που έχουν επιπτώσεις στα είδη, για την προστασία των οποίων έχουν καθοριστεί οι ζώνες αυτές, «εφόσον οι ενοχλήσεις αυτές θα μπορούσαν να έχουν επιπτώσεις σημαντικές όσον αφορά τους στόχους της … οδηγίας». Στη δε παρ. 3 του άρθρου 6 της αυτής οδηγίας 92/43/ΕΟΚ προβλέπεται ότι «Κάθε σχέδιο, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, καθεαυτό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στον τόπο, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησής του. Βάσει των συμπερασμάτων της εκτίμησης των επιπτώσεων στον τόπο …, οι αρμόδιες εθνικές αρχές συμφωνούν για το οικείο σχέδιο μόνον αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται και, ενδεχομένως, αφού εκφρασθεί πρώτα η δημόσια γνώμη». Περαιτέρω, με το άρθρο 4 της οδηγίας 2009/147/ΕΚ «περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών» (L 20), με την οποία κωδικοποιήθηκε και καταργήθηκε η προγενέστερη οδηγία 79/409/ΕΟΚ, L 103), θεσπίζεται τόσο για τα είδη που απαριθμούνται στο παράρτημα I (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο Χρυσαετός – Aquilachrysaetus, Γυπαετός – Gypaetusbarbatus και το Όρνιο Gypsfulvus) όσο και για τα αποδημητικά πτηνά, ειδικό και ενισχυμένο σύστημα προστασίας, το οποίο δικαιολογείται από το γεγονός ότι πρόκειται, αντιστοίχως, για είδη που απειλούνται με εξαφάνιση και είδη που αποτελούν κοινή κληρονομιά της Ένωσης. Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει μέτρα, όπως είναι η δημιουργία Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), βάσει αποκλειστικώς και μόνον ορνιθολογικών κριτηρίων, χωρίς να δύνανται, παραλλήλως, να ληφθούν υπόψη επιταγές οικονομικής φύσεως. Κατά τις ειδικότερες προβλέψεις του άρθρου 4 παρ. 1 της οδηγίας αυτής, τα κράτη – μέλη υποχρεούνται να καθιερώνουν, για τις ζώνες ειδικής προστασίας που θεσπίζουν εντός της επικράτειάς τους, αυστηρό νομικό καθεστώς που διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, την επιβίωση και την αναπαραγωγή των πτηνών που περιλαμβάνονται στο παράρτημα I της οδηγίας αυτής και, κατά την παρ. 4 του ιδίου άρθρου, «τα κράτη μέλη υιοθετούν κατάλληλα μέτρα για να αποφεύγουν, στις ζώνες προστασίας …, τη ρύπανση ή την υποβάθμιση των οικοτόπων, καθώς και τις επιζήμιες για τα πτηνά διαταράξεις, όταν αυτές έχουν σημαντικές συνέπειες σε σχέση με τους αντικειμενικούς στόχους του παρόντος άρθρου». Σύμφωνα με το άρθρο 5 της οδηγίας 2009/147/ΕΚ, τα κράτη – μέλη οφείλουν να υιοθετήσουν όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας των προαναφερθέντων ειδών, απαγορευομένης «της εκ προθέσεως καταστροφής ή βλάβης των φωλιών» και «της σκόπιμης ενόχλησης των πτηνών, ιδιαίτερα κατά την περίοδο αναπαραγωγής και εξαρτήσεως, όταν αυτή έχει σημαντικές συνέπειες σε σχέση με τους αντικειμενικούς σκοπούς της παρούσας οδηγίας». Ενόψει των ανωτέρω, από τις δύο αυτές οδηγίες (92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ), δεν απορρέει απόλυτη απαγόρευση εγκατάστασης αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας εντός ή πλησίον ζωνών ειδικής προστασίας της ορνιθοπανίδας (ΖΕΠ) και περιοχών εντεταγμένων στο δίκτυο Natura 2000, ενώ το ζήτημα του επιτρεπτού της αδειοδότησής τους σε τέτοιες περιοχές εξετάζεται κατά περίπτωση, μετά από εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του κάθε συγκεκριμένου έργου, λαμβανομένου, άλλωστε, υπόψη ότι η χρήση του αιολικού δυναμικού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με αντίστοιχο περιορισμό της ενέργειας που παράγεται από ορυκτά, αποβλέπει στην προστασία του περιβάλλοντος με τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και την αποτροπή της αλλαγής του κλίματος, η οποία μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη διατήρηση των προστατευομένων τόπων του δικτύου Natura 2000, στην οποία (διατήρηση) αποβλέπουν και οι ανωτέρω δύο οδηγίες (βλ. ΣτΕ 47/2018). Εντός του πλαισίου αυτού, αιολικά πάρκα που είναι δυνατόν να επηρεάζουν σημαντικά περιοχές εντεταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 πρέπει να υπόκεινται σε δέουσα εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων.

22. Επειδή, η κατ’ άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων του σχεδίου ή του έργου στον προστατευόμενο τόπο προϋποθέτει ότι, πριν από την έγκριση του σχεδίου ή του έργου, προσδιορίζονται, λαμβανομένων υπόψη των βέλτιστων επιστημονικών γνώσεων επί του θέματος, όλες οι πτυχές του σχεδίου ή του έργου που θα μπορούσαν, είτε η καθεμία από μόνη της είτε σε συνδυασμό με άλλα σχέδια ή έργα, να επηρεάσουν τους στόχους διατήρησης του τόπου αυτού (ΔΕΕ C-387/15 και C-388/15, σκ. 50, απόφαση της 14.01.2016, C-399/14, Grune Liga Sachsen eV κ.λπ., σκ. 49, C-258/11, σκ. 40, C-404/09, σκ. 99, C-127/02 σκ. 42, ΣτΕ 2242/2020, 1804/2018, 551/2015, 2741/2014). Η αρμόδια αρχή επιτρέπει την άσκηση δραστηριότητας στον οικείο τόπο μόνον εφόσον δεν υφίσταται, από επιστημονικής απόψεως, καμία εύλογη αμφιβολία ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών για την ακεραιότητά του (ΔΕΕ C-399/14, σκ. 49, C-258/11, σκ. 40, ΣτΕ Ολ. 2996/2014, ΣτΕ 2242/2020, 1804/2018, 245/2016, 1964/2015, 551/2015, 2741/2014, 807/2014, 711/2014, 4224/2013, 1422/2013, 2473/2010, 293/2009 κ.ά.). Κατ’ αντίθεση με την εκτίμηση των επιπτώσεων που γίνεται δυνάμει της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ, η εκτίμηση με βάση το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας για τους οικοτόπους δεσμεύει ως προς την απόφαση, κατά τρόπο ώστε εάν παραμένουν αμφιβολίες ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών του συγκεκριμένου σχεδίου ή έργου για την ακεραιότητα του τόπου, η αρμόδια αρχή οφείλει να μην το εγκρίνει (βλ. C-418/2004, Επιτροπή/Ιρλανδίας). Η εν λόγω δέουσα εκτίμηση, για τη διεξαγωγή της οποίας δεν καθορίζεται στην οδηγία ειδική μεθοδολογία (βλ. C-304/05, Επιτροπή/Ιταλικής Δημοκρατίας, ΣτΕ 1804/2018) και η οποία δεν απαιτείται να είναι διακριτή και σε ξεχωριστή μορφή στη Μ.Π.Ε. που εκπονείται επί τη βάσει των απαιτήσεων της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ (ΣτΕ 1804/2018), πρέπει να προηγείται της εγκρίσεως του σχεδίου ή έργου, διενεργείται δε και σε σχέδια ή έργα χωροθετημένα εκτός του προστατευόμενου τόπου, εφόσον αυτά ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στον τόπο (βλ. C-98/03 Επιτροπή/Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, C-404/09, AltoSil). Εξάλλου, η εκτίμηση που πραγματοποιείται, βάσει της διατάξεως αυτής, δεν μπορεί να παρουσιάζει κενά και πρέπει να περιέχει πλήρη, ακριβή και οριστικά συμπεράσματα και διαπιστώσεις, ώστε να αίρεται κάθε εύλογη αμφιβολία, από επιστημονικής απόψεως, όσον αφορά τις επιπτώσεις των σχεδιαζόμενων εργασιών στον οικείο προστατευόμενο τόπο (ΔΕΕ C-387/15 και C-388/15, ό.π., σκ. 49, C-399/14, ό.π., σκ. 50, C-521/12, ό.π., σκ. 27, C-404/09, ό.π., σκ. 100). Ο σημαντικός χαρακτήρας των επιπτώσεων του έργου συνδέεται με τον σκοπό διατηρήσεως του προστατευόμενου τόπου, υπό την έννοια ότι σχέδιο που, μολονότι έχει επιπτώσεις στον συγκεκριμένο τόπο, δεν θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη των σκοπών της διατηρήσεώς του, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως δυνάμενο να επηρεάσει σημαντικά τον συγκεκριμένο τόπο. Η εκτίμηση του κινδύνου αυτού πρέπει να καθορίζεται, ιδίως, υπό το πρίσμα των ειδικών περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών και προϋποθέσεων του τόπου που αφορά το σχέδιο (ΔΕΕ απόφαση της 4.10.2007, C – 179/2006, Επιτροπή κατά Ιταλίας, ΣτΕ 1455/2018, 2741/2014, 4784/2013). Ειδικώς, η εγκατάσταση αιολικών πάρκων δεν επιτρέπεται να προκαλεί σημαντική καταστροφή ή ενόχληση σε είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων τα πτηνά που προστατεύονται από την οδηγία 79/409/ΕΟΚ ή στους σημαντικούς οικοτόπους τους, είτε βρίσκονται εντός είτε εκτός προστατευμένων περιοχών. Συνεπώς, κατά τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης αιολικών πάρκων που βρίσκονται σε περιοχές ακόμη και εκτός των περιοχών ΖΕΠ, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις σε προστατευόμενα είδη πουλιών που είναι εν δυνάμει ευαίσθητα στη λειτουργία των εν λόγω εγκαταστάσεων, ιδίως αν το υπό έγκριση αιολικό πάρκο βρίσκεται στην περιοχή σημαντικού διαδρόμου αποδημητικών πτηνών (μεταναστευτικής στενωπού) ή σε θαλάσσια περιοχή σημαντική για τα πουλιά, ή σε σημαντική περιοχή για τα πουλιά (ΣΠΠ), η οποία ακόμη δεν έχει χαρακτηριστεί ως ΖΕΠ. Το καθεστώς προστασίας των ΣΠΠ είναι, μάλιστα, αυστηρότερο σε σχέση με τις ΖΕΠ, διότι δεν επιδέχεται τις εξαιρέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 6 παρ. 4 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, δηλαδή δεν παρέχει τη δυνατότητα έγκρισης έργων για επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, περιλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως (βλ. ΔΕΕ C-374/1998, Basses Corbières, Επιτροπή/Γαλλικής Δημοκρατίας, σκ. 44-58, C-355/1990, Santona, Επιτροπή/Ισπανίας, C-186/2006, Επιτροπή/Ισπανίας, σκ. 26-28, ΣτΕ 2242/2020).

23. Επειδή, στο άρθρο 5 της της ΚΥΑ Η.Π. 37338/1807/ Ε.103/2010 [«Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων/ενδιαιτημάτων της, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, ”Περί διατηρήσεως των άγριων πτηνών”, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την οδηγία 2009/147/ΕΚ», Β΄ 1495], ορίζονται τα εξής: «1. … 3.1. Κάθε έργο ή δραστηριότητα, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση μιας ΖΕΠ, το οποίο όμως είναι δυνατόν να την επηρεάζει σημαντικά, καθεαυτό ή από κοινού με άλλα έργα ή δραστηριότητες, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησης της εν λόγω ΖΕΠ. 3.2 Για κάθε έργο ή δραστηριότητα για το οποίο προβλέπεται η έγκριση περιβαλλοντικών όρων, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 4 Ν. 1650/86, όπως ισχύουν, η εκτίμηση των επιπτώσεων στη ΖΕΠ γίνεται κατά την διαδικασία προκαταρκτικής εκτίμησης και αξιολόγησης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του έργου ή δραστηριότητας, κατά τις κείμενες διατάξεις, συνεκτιμώντας τα σχετικά ορνιθολογικά στοιχεία τα οποία υποχρεωτικά οφείλει να υποβάλλει ο ενδιαφερόμενος. Βάσει των συμπερασμάτων της εκτίμησης των επιπτώσεων στην ΖΕΠ η αρμόδια αρχή συμφωνεί για την πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας μόνον εφόσον δεν επέρχονται σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία και στην ακεραιότητα της ΖΕΠ».

24. Επειδή, ο ν. 4014/2011 (Α΄ 209), υπό την ισχύ του οποίου εκδόθηκε η προσβαλλόμενη ΑΕΠΟ, ορίζει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Άρθρο 10 1. Στην περίπτωση έργων και δραστηριοτήτων που λαμβάνουν χώρα σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura, η περιβαλλοντική αδειοδότηση διενεργείται με βάση τις σχετικές πρόνοιες των ειδικότερων προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων προστασίας. Σε περίπτωση ελλείψεως σχετικών προβλέψεων: α) … β) για έργα κατηγορίας Α΄ υποβάλλεται, ως τμήμα της Μ.Π.Ε., ειδική οικολογική αξιολόγηση … 2. Η ειδική οικολογική αξιολόγηση και η Μ.Π.Ε., … εστιάζει στις συνέπειες για την περιοχή βάσει των στόχων διατήρησής της. Η σημασία των επιπτώσεων προσδιορίζεται σε σχέση με τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις ειδικές περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στην προστατευόμενη περιοχή την οποία αφορά το έργο ή η δραστηριότητα, λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη τους στόχους διατήρησης της περιοχής. Βάσει των συμπερασμάτων της ειδικής οικολογικής αξιολόγησης και της Μ.Π.Ε. … η αρμόδια αρχή συμφωνεί για το οικείο έργο … μόνο αφού βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα της συγκεκριμένης περιοχής. Ειδικότερα, η εξέταση πιθανών μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων και εναλλακτικών λύσεων μπορεί να επιτρέψει τη διαπίστωση ότι, βάσει τέτοιων λύσεων ή μέτρων, το έργο … δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα της περιοχής. … 5. Για κάθε έργο ή δραστηριότητα, το οποίο βρίσκεται εκτός προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura αλλά όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά την εν λόγω περιοχή, καθ` εαυτό ή από κοινού με άλλα έργα ή δραστηριότητες, εφαρμόζεται η διαδικασία του παρόντος άρθρου, μετά από αιτολογημένη εντολή της αδειοδοτούσας αρχής, προκειμένου να εκτιμηθεί δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στην προστατευόμενη περιοχή … Άρθρο 11 1. … 9. Η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση για έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α εντάσσεται σε παράρτημα της Μ.Π.Ε., ως αναπόσπαστο μέρος της, παρουσιάζοντας … α) αναλυτική καταγραφή στοιχείων φυσικού περιβάλλοντος με έμφαση στα προστατευτέα αντικείμενα των περιοχών Natura …, που δύναται να επηρεαστούν από το έργο … και β) δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων, σύμφωνα με την παράγραφο 10 του παρόντος άρθρου. 10. Η δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων πρέπει να περιλαμβάνει ανάλυση και αξιολόγηση των εκτιμώμενων επιπτώσεων με ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία επί: α) των τύπων οικοτόπων …, β) των ειδών χλωρίδας και πανίδας … γ) των ειδών ορνιθοπανίδας του Παραρτήματος Ι της κ.υ.α. Η.Π. 37338/1807/Ε.103 (Β΄ 1495), καθώς και άλλων ειδών μεταναστευτικής ορνιθοπανίδας με σημαντική παρουσία στην περιοχή Natura 2000, ιδίως ως προς το μέγεθος και την πυκνότητα των πληθυσμών, την κατάσταση διατήρησής τους και την απομόνωση τους, δ) ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία σχετικά με το αν διασφαλίζεται η ακεραιότητα των περιοχών. Σε περίπτωση εκτίμησης πιθανών σημαντικών αρνητικών επιπτώσεων, παρατίθενται με ανάλογη τεκμηρίωση τα αναγκαία μέτρα για την αποτροπή και ελαχιστοποίηση ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα της περιοχής. …». Εξάλλου, όπως έχει κρίνει το Δικαστήριο (ΣτΕ 807/2014 7μ.), ενόψει της αυστηρής προστασίας που απολαμβάνουν, κατά την οδηγία 79/409/ΕΟΚ, και οι τόποι εκτός ζωνών ειδικής προστασίας, που χαρακτηρίζονται, όμως, ως σημαντικές περιοχές για πουλιά, επιβάλλεται η σύνταξη ειδικής ορνιθολογικής μελέτης και για τις περιοχές αυτές. Έτσι, με το άρθρο δέκατο τρίτο του ν. 4296/2014 (Α΄ 214) ορίστηκαν, σε συμμόρφωση προς τα κριθέντα με την ΣτΕ 807/2014 7μ., τα εξής: «Η παρ. 3 του άρθρου 6 της υπ’ αριθμ. 49828/12.11.2008 κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης, Μεταφορών και Επικοινωνιών, Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (Β΄ 2464) [Ειδικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ] αντικαθίσταται ως εξής: ‘3. Επιτρέπεται η χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων εντός των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της ορνιθοπανίδας και των Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά (Σ.Π.Π.) της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ ύστερα από την απαιτούμενη κατά το άρθρο 10 του ν. 4014/2011 Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) και βάσει των σχετικών διατάξεων της υπουργικής απόφασης οικ. 170225/2014 (Β΄ 135) και της υπουργικής απόφασης 52983/1952/2013 (Β΄ 2436) για τα έργα των κατηγοριών Α΄ και Β΄ του ν. 4014/2011, αντίστοιχα. Οι ειδικότερες προϋποθέσεις και περιορισμοί για την υλοποίηση των ανωτέρω αιολικών εγκαταστάσεων καθορίζονται στην οικεία απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για τα έργα κατηγορίας Α΄ του ν. 4014/2011, ή στην απόφαση έγκρισης της ΕΟΑ για τα έργα κατηγορίας Β΄ του ίδιου νόμου.’». Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων και, ιδίως της παρ. 5 του άρθρου 10 του ν. 4014/2011 σε συνδυασμό με το άρθρο δέκατο τρίτο του ν. 4296/2014 και ενόψει όσων εκτέθηκαν ανωτέρω στις σκέψεις 21 και 22, η δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων, μορφή της οποίας αποτελεί και η ΕΟΑ του ν. 4014/2011, πρέπει να διενεργείται και σε αιολικά πάρκα που χωροθετούνται μεν εκτός Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά, πλην, όμως, είναι πιθανόν, λόγω της άμεσης γειτνίασής τους, του μεγέθους τους ή της έντασης των επεμβάσεων που συνεπάγονται, να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις περιοχές αυτές.

25. Επειδή, εξάλλου, στην απόφαση 170225/2014 του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Εξειδίκευση των περιεχομένων των φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων της Κατηγορίας Α της απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με αρ. 1958/2012 (Β΄ 21) όπως ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), καθώς και κάθε άλλης σχετικής λεπτομέρειας» (Β΄ 135), ορίζονται τα εξής: «Άρθρο 1 Σκοπός. Με την παρούσα απόφαση εξειδικεύονται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 11 του ν. 4014/2011 (Α΄ 209), στην κ.υ.α. με αρ. 36060/1155/Ε.103/2013 (Β΄ 1450), στην κ.υ.α. με αρ. 48416/2037/2011 (Β΄ 2516) και στην κ.υ.α. με αρ. 39624/2209/Ε. 103/2009 (Β΄ 2076), τα περιεχόμενα των απαιτούμενων μελετών περιβάλλοντος και ειδικότερα: … • της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης. … Άρθρο 3 Παραρτήματα. Προσαρτώνται στην παρούσα απόφαση τα ακόλουθα παραρτήματα: Παράρτημα 3.2: Προδιαγραφές Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Ε.Ο.Α). Παράρτημα 3.2.1: Προδιαγραφές Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) για έργα και δραστηριότητες που βρίσκονται σε περιοχή του Δικτύου Natura 2000, για την οποία δεν προβλέπονται ειδικότερες πρόνοιες προστασίας και διαχείρισης ή δεν συντρέχουν ειδικές προϋποθέσεις. Παράρτημα 3.2.2: Προδιαγραφές Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) για έργα και δραστηριότητες που βρίσκονται σε περιοχή του Δικτύου Natura 2000, για την οποία συντρέχουν ειδικές προϋποθέσεις …». Στο Παράρτημα 3.2.1 προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Πεδίο Εφαρμογής. Οι παρούσες προδιαγραφές EOA εφαρμόζονται κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, που προτείνονται προς υλοποίηση εντός (μερικώς ή ολικώς) προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 (ΕΖΔ, ΤΚΣ ή πΤΚΣ, Ζ.Ε.Π.), για τις οποίες δεν υφίστανται σχετικές πρόνοιες ειδικότερων προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων προστασίας και διαχείρισης που έχουν εκδοθεί για τις περιοχές αυτές, ή δεν υπάρχουν επαρκή, τεκμηριωμένα, αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα στοιχεία και καταγραφές. Η Ε.Ο.Α αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Μ.Π.Ε. και εντάσσεται σ’ αυτή με τη μορφή Παραρτήματος. … Ι) Για τα έργα και δραστηριότητες της Υποκατηγορίας Α1 που υλοποιούνται εντός ΕΖΔ, ΤΚΣ ή πΤΚΣ, η εργασία/μελέτη πεδίου πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τα κάτωθι: Χρονικό διάστημα εργασιών πεδίου. Εργασίες πεδίου που θα καλύπτουν τις οικολογικές απαιτήσεις χρονικού διαστήματος ενός ετήσιου κύκλου για κάθε είδος και τύπο οικοτύπου (ανάλογα με την εποχιακή παρουσία των τύπων οικοτόπων του Παραρτήματος I και των ειδών του Παρατήματος II της Οδηγίας 92/43/ΕΚ για τα οποία η περιοχή έχει χαρακτηρισθεί) εκτός εάν τεκμηριωθεί από τον μελετητή της ΕΟΑ ότι μπορεί να περιορισθεί το χρονικό διάστημα εργασιών πεδίου. Χρονική διάρκεια εργασιών πεδίου. Εργασίες πεδίου που θα έχουν συνολική χρονική διάρκεια από 20 έως και 60 ημέρες, ανάλογα με τα υπό διερεύνηση είδη ή τύπους οικοτόπων, την έκταση, το ανάγλυφο και τα ενδιαιτήματα της περιοχής. Ειδικότερα, το πλήθος των ημερών, η κατανομή τους στο χρόνο και το πρόγραμμα εργασιών πεδίου τεκμηριώνεται λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος και το είδος του έργου καθώς και τα προστατευτέα αντικείμενα. …. 2. Δέουσα Εκτίμηση και Αξιολόγηση των επιπτώσεων … Η σημασία των επιπτώσεων προσδιορίζεται σε σχέση με τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις ειδικές περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στην προστατευόμενη περιοχή … την οποία αφορά το υπό εξέταση έργο ή δραστηριότητα, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους διατήρησης της περιοχής. … ». Στο Παράρτημα 3.2.2 (Προδιαγραφές Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) για έργα και δραστηριότητες που βρίσκονται σε περιοχή του Δικτύου Natura 2000, για την οποία συντρέχουν ειδικές προϋποθέσεις) ορίζονται, εξάλλου, τα εξής: «Οι παρούσες προδιαγραφές ΕΟΑ εφαρμόζονται για έργα και δραστηριότητες που προτείνονται προς υλοποίηση σε προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, για τις οποίες υπάρχουν επαρκή, τεκμηριωμένα, αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα στοιχεία και καταγραφές για την περιοχή έρευνας πεδίου όπως αυτή καθορίζεται στο Παράρτημα 3.2.1 και με την προϋπόθεση ότι αθροιστικά: i) τα διαθέσιμα στοιχεία είναι αναλυτικά (και όχι γενικές καταγραφές όπως π.χ. των τύπων οικοτόπων σε κλίμακα 1:50.000 ή των Τυποποιημένων Δελτίων Δεδομένων ή των Εθνικών Εκθέσεων εφαρμογής των κοινοτικών Οδηγιών), προερχόμενα από μελέτες και παρατηρήσεις των αρμοδίων Υπηρεσιών του ΥΠΕΚΑ ή των Φορέων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 (ΤΚΣ, πΤΚΣ, ΕΖΔ, ΖΕΠ), ή από άλλες πηγές, ii) τα διαθέσιμα στοιχεία είναι πρόσφατα (τελευταίας Ι0ετίας), iii) τα διαθέσιμα στοιχεία κριθούν επαρκή από τον μελετητή, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος και το είδος του έργου ή της δραστηριότητας». Όπως προκύπτει δε από το Παράρτημα αυτό στην περίπτωση των έργων και δραστηριοτήτων που υλοποιούνται σε προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, για τις οποίες υπάρχουν επαρκή, τεκμηριωμένα, αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα στοιχεία και καταγραφές για την περιοχή έρευνας πεδίου, δεν διεξάγεται έρευνα πεδίου.

26. Επειδή, από την Μ.Π.Ε. του έργου προκύπτουν τα εξής: Στο Κεφάλαιο 5 (Συμβατότητα του έργου με θεσμοθετημένες χωρικές και πολεοδομικές δεσμεύσεις) και στην ενότητα 5.2.2. (Όρια περιοχών του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών του Ν. 3937/2011), της μελέτης (σελ. 5-27) αναφέρεται, ως προς το Υποέργο 1, ότι οι ΖΕΠ που βρίσκονται στην Π.Ε. Λασιθίου και γειτνιάζουν με την περιοχή χωροθέτησης των υπό μελέτη αιολικών πάρκων (Α/Π) είναι η περιοχή με κωδικό GR4320016 «Όρη Ζάκρου» και η περιοχή με κωδικό GR4320009 «Βορειοανατολικό άκρο Κρήτης». Καμία ανεμογεννήτρια (Α/Γ) των Α/Π δεν εμπίπτει εντός των προαναφερόμενων ΖΕΠ. Περαιτέρω, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, τα Α/Π και ιδιαίτερα η πλησιέστερη Α/Γ του Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» γειτνιάζει, σε απόσταση 400 περίπου μέτρων, με τη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ευρώπης, με ονομασία «Όρη Ζάκρου» και κωδικό GR 194. Επίσης, σε απόσταση περίπου 8 χλμ. βορειοανατολικά από την πλησιέστερη Α/Γ των Α/Π βρίσκεται η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά με ονομασία «Βορειοανατολικό άκρο Κρήτης» και κωδικό GR193. Καμία Α/Γ των υπό μελέτη Α/Π δεν εμπίπτει εντός κάποιας Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά. Τούτο επαναλαμβάνεται στο Κεφάλαιο 8 (Περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης περιβάλλοντος) στην ενότητα 8.3.5.1. (σε. 8-95). Εξάλλου, στην ενότητα 8.3.3. (Ορνιθοπανίδα) του Κεφαλαίου 8 (σελ. 8-66 επ.) αναφέρεται ότι τα δεδομένα της υφιστάμενης κατάστασης της ορνιθοπανίδας βασίζονται στην υφιστάμενη βιβλιογραφία για τις περιοχές αυτές, η οποία είναι η εξής: Α. Προκαταρκτικές Ορνιθολογικές Μελέτες (ΠΟΜ) για κάθε ένα από τα δύο υπό μελέτη Α/Π (ΒΙΟΣΦΑΙΡΑ, 2011). Σύμφωνα με τις προδιαγραφές Προκαταρτικής Ορνιθολογικής Μελέτης για την εκτίμηση των επιπτώσεων στην ορνιθοπανίδα από τη δημιουργία και λειτουργία Αιολικών Πάρκων πραγματοποιήθηκαν συνολικά εργασίες πεδίου 3 ημερών (21, 23 και 24 Οκτ. 2011) για το Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» και εργασίες πεδίου 3 ημερών (26, 27 και 28 Οκτ. 2011) για το Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο». Β. Τυποποιημένη Φόρμα Δεδομένων της γειτνιάζουσας με τα υπό μελέτη Α/Π περιοχής ΖΕΠ με κωδικό GR4320016 και ονομασία «Όρη Ζάκρου» Γ. Σχετικές βιβλιογραφικές πηγές. Επιπλέον, στο πλαίσιο της Μ.Π.Ε., έλαβαν χώρα εργασίες πεδίου για την ορνιθοπανίδα στις περιοχές χωροθέτησης των δύο υπό μελέτη αιολικών πάρκων. Συγκεκριμένα, έγινε επίσκεψη στην περιοχή στις 22 και 23 Ιουνίου 2015 και καταγράφηκαν τα είδη ορνιθοπανίδας που παρατηρήθηκαν στην περιοχή χωροθέτησης των Α/Π. Στη συνέχεια της ίδιας ενότητας παρουσιάζονται τα είδη ορνιθοπανίδας που παρατηρήθηκαν κατά την εκπόνηση των ΠΟΜ που έχουν εκπονηθεί για κάθε ένα από τα υπό μελέτη Α/Π, καθώς και τα είδη ορνιθοπανίδας που παρατηρήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή των Α/Π κατά την διάρκεια των εργασιών πεδίου της Μ.Π.Ε. Αναφέρεται ότι το σύνολο των ειδών ορνιθοπανίδας που παρατηρήθηκαν στα πλαίσια της εκπόνησης των ΠΟΜ για τα Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» και «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή», καθώς και κατά τις εργασίες πεδίου της Μ.Π.Ε. ανέρχεται σε 15 είδη. Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στην παρουσία 4 σημαντικών φωλεάζοντων – μόνιμων (μη μεταναστευτικών) ειδών ορνιθοπανίδας στην περιοχή του υπό μελέτη Α/Π (Χρυσαετός – Aquilachrysaetus, Γυπαετός – Gypaetusbarbatus, Όρνιο – Gypsfulvus, Πετρίτης – Falcoperegrinus). Ως προς τον Χρυσαετό αναφέρεται ότι, σύμφωνα με την ΠΟΜ, έχει καταγραφεί μία αναπαραγωγική επικράτεια Χρυσαετού, χωρίς όμως να έχει εντοπιστεί ακριβώς η φωλιά του ζευγαριού, βορειοανατολικά του σχεδιαζόμενου Α/Π, σε απόσταση περίπου 0,6 και 1,5 χλμ. αντίστοιχα από τον Β και Ν κλάδο του. Ως προς τα τρία από τέσσερα είδη (Χρυσαετός, Γυπαετός, Πετρίτης) η Μελέτη αναφέρει ότι δεν παρατηρήθηκαν ούτε κατά τη διάρκεια των εργασιών πεδίου της ΠΟΜ ούτε κατά την διάρκεια των εργασιών πεδίου της Μ.Π.Ε. Ως προς το Όρνιο αναφέρει ότι κατά την διάρκεια των εργασιών πεδίου της ΠΟΜ άτομα του είδους παρατηρήθηκαν στην περιοχή και των δύο Α/Π σε μεγάλο αριθμό δε στην περιοχή του Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» (164 άτομα σε 34 παρατηρήσεις). Το είδος, ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε κατά την διάρκεια των εργασιών πεδίου της Μ.Π.Ε. Στο Κεφάλαιο 9 της Μ.Π.Ε. (Εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων) και στην ενότητα 9.3.3. (Εκτίμηση – Αξιολόγηση Επιπτώσεων στην Ορνιθοπανίδα) (σελ. 9-69 επ.) αναφέρεται, για το Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο», ότι δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις από τη λειτουργία του, καθώς με βάση τον αριθμό διελεύσεων εντός επικίνδυνης ζώνης, το συγκεκριμένο Α/Π κατατάσσεται στην κατηγορία χαμηλής χρήσης. Η παρουσία του Όρνιου και η συχνότητα διελεύσεών του από την περιοχή μελέτης ήταν χαμηλή και, επομένως, δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις στον πληθυσμό του. Επίσης, δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις από πρόσκρουση για τον Γυπαετό, τον Χρυσαετό και τον Πετρίτη. Για τον Χρυσαετό, δεδομένου ότι το είδος παρουσιάζει μικρό αναπαραγωγικό πυρήνα πλησίον του εν λόγω Α/Π, αναμένονται κάποιες ασθενείς επιπτώσεις στο είδος και για το λόγο αυτό το είδος θα πρέπει να ενταχθεί στο προτεινόμενο πρόγραμμα παρακολούθησης κατά τη φάση λειτουργίας του έργου. Για το Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» αναφέρεται ότι ζητήματα επιπτώσεων από πρόσκρουση υπάρχουν κυρίως για το Όρνιο το οποίο παρουσίασε έντονη δραστηριότητα στην περιοχή. Η δραστηριότητά του είδους εντός της επικίνδυνης ζώνης ήταν υψηλή, σε ποσοστό 91% (31 στις 34 παρατηρήσεις). Με βάση τον αριθμό όρνιων και τις διελεύσεις τους εντός επικίνδυνης ζώνης και τον αριθμό ειδών σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Κρήτης, το συγκεκριμένο Α/Π κατατάσσεται στην κατηγορία υψηλής χρήσης. Άρα, οι επιπτώσεις στο είδος αναμένονται τουλάχιστον ως μέτριες αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα. Δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις από την υπό μελέτη χωροθέτηση για τον Μαυροπετρίτη αφού η συχνότητα διελεύσεων και παρουσίας του εκτιμάται ως περιορισμένη. Ομοίως, ο Χρυσαετός φαίνεται να έχει χαμηλή παρουσία στην περιοχή. Επομένως δεν αναμένονται σημαντικές επιπτώσεις από πρόσκρουση για το είδος αυτό από τα εν λόγω Α/Π. Στο Κεφάλαιο 10 της Μ.Π.Ε. (Αντιμετώπιση και παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων) παρουσιάζονται, στην ενότητα 10.6.1. (σελ. 10-26 επ.), τα επανορθωτικά μέτρα για την προστασία της ορνιθοπανίδας. Επισημαίνεται ότι ο σχεδιασμός του Υποέργου 1 ενσωματώνει ήδη μέτρα και προφυλάξεις, ώστε να εξασφαλιστεί η ελαχιστοποίηση των όποιων επιπτώσεων στην ορνιθοπανίδα των περιοχών χωροθέτησης των έργων: Μικρή καταλαμβανόμενη έκταση από τις ανεμογεννήτριες, αραιή χωροθέτηση, κατάλληλος προσανατολισμός Α/Γ και εργασίες πεδίου των Π.Ο.Μ. που μπορούν αξιοποιηθούν στο πρόγραμμα παρακολούθησης και στη διαχείριση των ειδών ορνιθοπανίδας της περιοχής. Ως επιπλέον μέτρα αντιμετώπισης αναφέρονται η απομάκρυνση νεκρών ζώων στην περιοχή των Α/Π, η ελεγχόμενη πρόσβαση στο νέο οδικό δίκτυο και η υποχρεωτική εγκατάσταση αυτοματοποιημένου συστήματος παύσης λειτουργίας Α/Γ. Η χρήση του εν λόγω συστήματος εκτιμάται ότι θα μειώσει τις επιπτώσεις από τις Α/Γ του Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» από μέτριες σε ασθενείς, στα ευαίσθητα και σημαντικά είδη αρπακτικών, όπως το Όρνιο, που παρατηρήθηκε πολλές φορές κατά τη διάρκεια των εργασιών πεδίου της ΠΟΜ εντός της άμεσης περιοχής. Τέλος, στο Κεφάλαιο 11 (Περιβαλλοντική διαχείριση και παρακολούθηση) προτείνεται και για τα δύο Α/Π πρόγραμμα παρακολούθησης δύο σταδίων στο μεν Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» για τον Χρυσαετό στο δε Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» για το Όρνιο.

27. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, δηλαδή, το γεγονός α) ότι τα εξεταζόμενα αιολικά πάρκα βρίσκονται σε μικρή απόσταση από σημαντική περιοχή για πουλιά, και, συγκεκριμένα, η πλησιέστερη Α/Γ του Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» χωροθετείται, σε απόσταση 400 περίπου μέτρων, από τη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά της Ευρώπης, με ονομασία «Όρη Ζάκρου» και κωδικό GR 194 και β) στην περίπτωση του Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» έχει καταγραφεί από τις εργασίες πεδίου της ΠΟΜ μεγάλος αριθμός ατόμων Όρνιου στην άμεση περιοχή μελέτης (164 άτομα σε 34 παρατηρήσεις), η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του επίμαχου έργου έπρεπε να προβεί σε δέουσα εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κατασκευή και λειτουργία των αιολικών πάρκων στην ορνιθοπανίδα. Η εκτίμηση και αξιολόγηση αυτή θα έπρεπε να εναρμονίζεται προς τις απαιτήσεις πληρότητας και ακρίβειας της κοινοτικής νομοθεσίας και νομολογίας και της εθνικής νομοθεσίας, ώστε να αίρεται κάθε εύλογη αμφιβολία, από επιστημονικής απόψεως, όσον αφορά τις επιπτώσεις των σχεδιαζόμενων έργων. Σημαντικό στοιχείο των απαιτήσεων αυτών είναι η ορνιθολογική πληροφορία προερχόμενη, προεχόντως, από την έρευνα πεδίου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι μελετητές του έργου επέλεξαν να μην συντάξουν ιδιαίτερο τεύχος μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης για τις επιπτώσεις των Α/Π στην ορνιθοπανίδα, αλλά να εντάξουν την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης, την εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων επί της ορνιθοπανίδας καθώς και τα μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων αυτών εντός των οικείων κεφαλαίων της Μ.Π.Ε. Αυτό από μόνο του δεν συνιστά παράλειψη δέουσας εκτίμησης και αξιολόγησης των επιπτώσεων αυτών (πρβλ. ΣτΕ 1804/2018, 964/2018). Εντούτοις, η εκτίμηση των μελετητών στηρίχθηκε σε έρευνες πεδίου δύο (2) ημερών, οι οποίες έγιναν στο πλαίσιο της Μ.Π.Ε. το έτος 2015, συμπληρούμενες από έρευνες συνολικά έξι (6) ημερών, οι οποίες έγιναν σε προγενέστερο χρόνο (έτος 2011) στο πλαίσιο Προκαταρτικών Ορνιθολογικών Μελετών που αφορούσαν τα σχεδιαζόμενα τότε Α/Π (3 συν 3 ημέρες). Οι έρευνες αυτές, των συνολικά οκτώ ημερών, με απόσταση τεσσάρων ετών μεταξύ των, υπολείπονται των προδιαγραφών του Παραρτήματος 3.2 της απόφασης 170225/2014, σύμφωνα με τις οποίες η έρευνα πεδίου πρέπει να καλύπτει τις οικολογικές απαιτήσεις χρονικού διαστήματος ενός ετήσιου κύκλου, η χρονική δε διάρκεια των εργασιών πεδίου ορίζεται, καταρχήν, από 20 έως και 60 ημέρες, ανάλογα με τα υπό διερεύνηση είδη. Εξάλλου, η περιορισμένη και αποσπασματική, κατά τα ανωτέρω, έρευνα πεδίου δεν υποκαθίσταται ούτε συμπληρώνεται από επίκαιρα, επαρκή, τεκμηριωμένα, αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα στοιχεία και καταγραφές για την περιοχή έρευνας πεδίου προερχόμενα από μελέτες δημόσιων φορέων, οι οποίες έγιναν σε ανύποπτο χρόνο και δεν σχετίζονταν με το μελετώμενο έργο, κατά τα προβλεπόμενα στο ίδιο Παράρτημα. Οι ανωτέρω έρευνες στηρίζουν την βασική διαπίστωση της Μ.Π.Ε., ως προς τα τέσσερα βασικά είδη Χρυσαετός Γυπαετός Όρνιο και Πετρίτης, ότι δεν παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια των ερευνών πεδίου στην άμεση περιοχή των έργων, πλην της περίπτωσης του Όρνιου, το οποίο είχε παρατηρηθεί κατά τις έρευνες πεδίου των ΠΟΜ. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, οι εν λόγω έρευνες και οι βασικές ορνιθολογικές πληροφορίες που προέρχονται από αυτές δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την επάρκεια και πληρότητα της εκτίμησης των επιπτώσεων του Υποέργου 1 στη γειτνιάζουσα Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά GR 194 και στα είδη της ορνιθοπανίδας της περιοχής και για την επάρκεια των λύσεων που προτείνει η Μ.Π.Ε. για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων επί των ειδών αυτών. Συνεπώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν υπήρξε δέουσα εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των αιολικών πάρκων επί της ορνιθοπανίδας. Ως εκ τούτου, ο ως άνω λόγος ακυρώσεως πρέπει να γίνει δεκτός και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. καθ’ ό μέρος αφορά το Υποέργο 1.

28. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου πάσχει από σειρά πλημμελειών και ελλείψεων.

29. Επειδή, ειδικότερα, προβάλλεται ότι δεν διερευνήθηκαν εναλλακτικές λύσεις για τα δύο Υποέργα, για μεν το πρώτο ως προς τη χωρική του διάσταση για δε το δεύτερο καθόλου, όπως προκύπτει από το Κεφ. 7 της Μ.Π.Ε. «Εναλλακτικές λύσεις». Όμως, στα κεφάλαια 2 (σελ. 2-20 επ.) και 7 της Μ.Π.Ε. περιγράφονται οι εναλλακτικές λύσεις των Υποέργων 1 και 2. Ως προς το Υποέργο 1 (ΑΣΠΗΕ) αξιολογούνται οι εξής εναλλακτικές λύσεις: Ε1: Η επιλεγείσα διάταξη έργων (σύστημα αντλησοταμίευσης και αιολικό πάρκο). Ε2: Σύστημα αντλησοταμίευσης και φωτοβολταϊκό πάρκο (αντίστοιχης ισχύος με τα εγκεκριμένα αιολικά πάρκα). Ε3: Σύστημα αντλησοταμίευσης και σταθμοί συνδυασμένης ηλεκτροπαραγωγής από θερμική επεξεργασία στερεών αποβλήτων και βιομάζας και από φωτοβολταϊκά πάρκα, συνολικής ισχύος αντίστοιχης με τα εγκεκριμένα αιολικά πάρκα. Μηδενική λύση. Ως προς τη μηδενική λύση αναφέρεται ότι θα οδηγούσε στη μη κατασκευή της εγκατάστασης μονάδων ΑΠΕ και, ως εκ τούτου, στη μη κατασκευή του Υβριδικού Έργου. Στο σενάριο αυτό, το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης στο νησί θα συνεχίζει να καλύπτεται όπως και σήμερα από τους 3 υφιστάμενους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής, ενδεχομένως και με κάποιες επεκτάσεις ή προσθήκες. Όλα τα παραπάνω εργοστάσια λειτουργούν με καύσιμο Μαζούτ Χαμηλού Θείου, ενώ τα πιο σύγχρονα τμήματά τους διαθέτουν και δυνατότητα καύσης φυσικού αερίου (η οποία δεν έχει αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα). Η μηδενική λύση προάγει την κατασκευή συμβατικών σταθμών ενέργειας με έμμεσες σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον της χώρας και της υδρογείου γενικότερα, κυρίως όσον αφορά στην ατμοσφαιρική ρύπανση και τις επιπτώσεις της στη δημόσια υγεία, αλλά και στο φυσικό περιβάλλον. Για τη λύση Ε2 αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι η παρεμφερής τεχνολογία των ηλιακών θερμικών πάρκων δεν θεωρείται ως εφαρμόσιμη στην Κρήτη, διότι, σύμφωνα με την εμπειρία από σταθμούς τέτοιου τύπου που έχουν κατασκευαστεί παγκοσμίως, αυτοί χωροθετούνται σε περιοχές με μηδενικές κλίσεις και μεγάλες διαθέσιμες ελεύθερες εκτάσεις, όπως ερήμους και μεγάλες πεδιάδες. Η λύση αυτή, παρά τις σαφώς μικρότερες πιέσεις στην ορνιθοπανίδα, απαιτεί για την ίδια ισχύ εξαιρετικά μεγάλες επιφάνειες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (όπως κατάλληλο προσανατολισμό, κλίσεις κ.λπ.), οι οποίες δεν μπορούν να εξασφαλιστούν εύκολα στα ορεινά τμήματα της Κρήτης. Για τη λύση Ε3 αναφέρεται ότι για ηλεκτροπαραγωγή 89,1 MW θα απαιτούνταν αντίστοιχη δυναμικότητα επεξεργασίας καυσίμων της τάξης των 742.500 τόνων ανά έτος (tpa), η οποία είναι σχεδόν μιάμιση φορά μεγαλύτερη της εκτιμώμενης συνολικής ετήσιας παραγωγής αξιοποιήσιμων αποβλήτων στην Κρήτη. Από την ποσότητα αυτή μπορεί να παραχθεί το 67,3% της επιδιωκόμενης ηλεκτροπαραγωγής, προερχόμενο από μονάδες θερμικής επεξεργασίας στερεών αποβλήτων και βιομάζας. Το υπόλοιπο 32,7% θα παράγεται από φωτοβολταϊκούς σταθμούς ίδιων χαρακτηριστικών με την Ε2. Η λύση αυτή θα έχει πρακτικά το ένα τρίτο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στο σκέλος της κατασκευής των φωτοβολταϊκών πάρκων (ισχύος 89,1 – 60 = 29,1 MW) με την Ε2. Όμως, η λειτουργία των εγκαταστάσεων θερμικής επεξεργασίας βιομάζας και απορριμμάτων θα ασκήσει πρόσθετες πιέσεις στο περιβάλλον αφού θα παράγονται αέριοι ρύποι από τη θερμική επεξεργασία και θα υπάρχει και κάποια οπτική όχληση από τα βιομηχανικά κτίρια. Στη συνέχεια (σελ. 2-31 επ.) εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις ως προς το μέγεθος και τη χωροθέτηση των Αιολικών Σταθμών. Παρουσιάζεται η εναλλακτική λύση Χ1 (13 Ανεμογεννήτριες στη θέση «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» και 14 Ανεμογεννήτριες στη θέση «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή») και εξηγείται η επιλογή της λύσης Χ2 ενόψει των υποδείξεων της αρμόδιας υπηρεσίας αρχαιοτήτων. Ακολούθως, παρουσιάζονται οι εναλλακτικές λύσεις του Υποέργου 2 (ΣΕΠΑΕ) (σελ. 2-36 επ). Επισημαίνεται ότι η θέση της Άνω Δεξαμενής επελέγη, καθ’ υπόδειξη και του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης (ΟΑΚ), λαμβανομένων υπόψη της μέγιστης υψομετρικής διαφοράς από την Κάτω Δεξαμενή, δηλαδή τον υφιστάμενο ταμιευτήρα, της σχετικά μικρής απόστασης από αυτόν, αλλά και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στη συγκεκριμένη θέση, δηλαδή, της διαθεσιμότητας των εκτάσεων. Αναφέρεται ακόμη ότι εναλλακτικές λύσεις εξετάσθηκαν για τη θέση των κτιρίων των σταθμών παραγωγής και του αντλιοστασίου σε συνδυασμό με την αντίστοιχη, κάθε φορά, όδευση του συστήματος των αγωγών προσαγωγής. Το γεγονός, εξάλλου, ότι το Υποέργο 2, σχεδόν στο σύνολό του, εμπίπτει εντός των ορίων της προστατευόμενης περιοχής Ειδική Ζώνη Διατήρησης με κωδικό GR 4330004 «Πρασσανό Φαράγγι – Πατσός – Σφακορύακο – Παραλία Ρέθυμνου και εκβολή Γεροπόταμου, Ακρ. Λιανός Κάβος – Περιβόλι» του Δικτύου Natura 2000, ενώ τμήμα της οδού προσπέλασης στην Άνω Δεξαμενή εμπίπτει εντός των ορίων της Ζώνης Ειδικής Προστασίας του Δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR 4330008 «Πρασσανό φαράγγι», ελήφθη υπόψη για τη σύνταξη Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης ειδικώς για το Υποέργο 2. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και λαμβανομένου υπόψη ότι πρόκειται περί έργου παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, φιλικής προς το περιβάλλον, που αποτελεί μερικότερη έκφανση, αλλά και βασική συνιστώσα της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης, καθώς και ότι το έργο εξετάσθηκε ως προς τη συμβατότητά του προς τις ρυθμίσεις και κατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασμού, η Μ.Π.Ε. εξέτασε επαρκώς τις εναλλακτικές λύσεις τόσο για την χωροθέτηση όσο και για την τεχνική διάταξη του έργου στο σύνολό του. Κατόπιν τούτων, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί.

30. Επειδή, προβάλλεται, εξάλλου, ότι δεν εκπονήθηκαν οι επιπλέον μελέτες διαχείρισης υδάτων ούτε έγιναν οι έρευνες πεδίου για τις επιπτώσεις και των δύο Υποέργων στο υδατικό δυναμικό των περιοχών επέμβασης, τις οποίες είχε ζητήσει κατά της διάρκεια της διαβούλευσης η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης. Όμως, στη Μ.Π.Ε. (Κεφάλαιο 9, Ενότητα 9.2.4 σελ. 9-46 επ.) αναφέρεται ότι στην περιοχή ανάπτυξης των αιολικών πάρκων και των συνοδών τους έργων δεν υπάρχουν σημαντικά υδατορέματα, παρά μόνο εποχιακοί χείμαρροι, που συγκεντρώνουν την επιφανειακή απορροή κατά τη χειμερινή περίοδο. Επίσης, δεν απαντώνται επιφανειακά υδατικά συστήματα, όπως αυτά περιγράφονται στο εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης. Η φύση και η θέση του έργου εξασφαλίζουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμιά μεταβολή στη δίαιτα της επιφανειακής απορροής, καθώς δεν αναμένεται καμία παρέμβαση σε αυτήν είτε με έργα ανάσχεσης, είτε με έργα εκτροπής. Ειδικώς, όσον αφορά στα επιφανειακά ύδατα, το στοιχείο του έργου που δυνητικά μπορεί να επιφέρει μεταβολές στην υφιστάμενη υδραυλική λειτουργία τους, είναι τα έργα διάνοιξης της νέας οδοποιίας. Στις περιπτώσεις, που θα απαιτηθεί να διέλθει νέος δρόμος εγκάρσια από μισγάγγεια θα ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα, για την απρόσκοπτη υδραυλική λειτουργία τυχόν χειμαρρικής απορροής (όπως πρόβλεψη τεχνικού έργου στο σημείο διέλευσης), και τα οποία παρουσιάζονται στα κεφάλαια 6.2.1 και 6.9.1 της Μ.Π.Ε. Για τα υπόγεια υδατικά συστήματα της περιοχής του Υποέργου 1 αναφέρεται ότι δεν αναμένονται επιπτώσεις από την εγκατάσταση των υπόγειων τμημάτων των επιμέρους προβλεπόμενων έργων. Οι θεμελιώσεις των ανεμογεννητριών προβλέπονται σε βάθος 3 μ. και η τοποθέτηση της υπόγειας γραμμής και των βάσεων στήριξης των μεταλλικών πύργων (πυλώνων) της εναέριας γραμμής, σε βάθος μικρότερο του ενός μέτρου. Η επέμβαση στην περιορισμένη κλίμακα των εκτάσεων παρέμβασης καθώς και στα βάθη, αυτή δεν είναι ικανή να επηρεάσει τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, ο οποίος βρίσκεται σε πολύ μεγαλύτερο βάθος από τα 3μ. των επεμβάσεων. Στη Μ.Π.Ε. αναφέρεται, εξάλλου, ότι στην άμεση περιοχή των έργων δεν έχουν καταγραφεί έργα υδροληψίας για ανθρώπινη κατανάλωση, όπως προκύπτει από τα τοπογραφικά σχέδια των οριζοντιογραφιών, τόσο των έργων οδοποιίας, όσο και των Α/Γ (οριζοντιογραφίες πλατειών 1:500). Την τελευταία αυτή διαπίστωση της Μ.Π.Ε. περί ανυπαρξίας υδροληψιών στην περιοχή των αιολικών πάρκων αμφισβήτησε, κατά τη διαβούλευση επί της Μ.Π.Ε., η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης με τα υπ’ αριθ. 3515/2016 και 1120/2017 έγγραφά της. Ζήτησε δε τη διενέργεια έρευνας πεδίου για το θέμα αυτό. Η παρεμβαίνουσα εταιρεία, με την από 29.3.2018 επιστολή της, ενέμεινε στην ως άνω διαπίστωση πρότεινε, όμως, στην ίδια επιστολή, εφόσον κατά τη φάση κατασκευής του έργου εντοπιστούν και σε άμεση γειτνίαση με αυτό (σε ακτίνα περί το 1 χλμ.), έργα υδροληψιών, να υπάρξει η ποιοτική παρακολούθηση των έργων υδροληψίας έτσι ώστε να ληφθούν κατάλληλα μέτρα άρσης των επιπτώσεων. Ως προς το Υποέργο 2 η Ενότητα 9.2.4 της Μ.Π.Ε. αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι αναμένεται μέτρια επιβάρυνση στην ποιότητα των νερών και, συγκεκριμένα, του ταμιευτήρα από την κατασκευή των υπόγειων τμημάτων στου Σταθμού παραγωγής και του Αντλιοστασίου, διότι λόγω των εκσκαφών θα δημιουργηθούν έντονα προβλήματα θολερότητας τοπικά στις θέσεις των έργων και για όσο διάστημα διαρκέσουν οι εργασίες θεμελίωσης. Ως προς τη φάση λειτουργίας επισημαίνεται ότι για τη λειτουργία του έργου Αντλησιοταμίευσης χρησιμοποιείται νερό από τον ταμιευτήρα του φράγματος Ποταμών Αμαρίου. Η λιμνοδεξαμενή κατασκευάζεται σε ευνοϊκή από άποψη γεωμορφολογίας θέση με αποκλειστικό σκοπό τη δημιουργία αποθηκευτικού χώρου του αναγκαίου νερού που μεταφέρεται εκεί κατά τη διάρκεια της άντλησης και το οποίο εντός 24ώρου επαναδιοχετεύεται στον ταμιευτήρα, με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας. Κατά συνέπεια, η λειτουργία του έργου αυτού δεν επηρεάζει, αλλά ούτε και καθορίζεται από τις υδρολογικές συνθήκες και το υδρογραφικό δίκτυο της περιοχής. Δεδομένου δε ότι α) ο όγκος των 770.000 κ.μ. νερού που ανακυκλώνεται στο έργο σε ημερήσια βάση αποτελεί ελάχιστο ποσοστό του συνολικού εκτιμώμενου διαθέσιμου στη λίμνη (ωφέλιμος όγκος 17.500.000 κ.μ.) και η πτώση στάθμης που επιφέρει δεν ξεπερνά το 1 μ., β) η προσωρινή αποθήκευση του νερού πραγματοποιείται σε στεγασμένη λιμνοδεξαμενή, ώστε να μη υπάρχει απώλεια νερού ή επιβάρυνσή του με αιωρούμενα στερεά σωματίδια λόγω επαφής με το έδαφος, κάτι που δεν είναι θεμιτό ούτε για τη λειτουργία των στροβίλων, γ) η όλη διακίνηση του νερού επιτυγχάνεται μέσω συστήματος αγωγών, οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι από οπλισμένο σκυρόδεμα είτε με λείανση της εσωτερικής του επιφάνειας είτε με επένδυση από ανοξείδωτο χάλυβα, δ) οι ίδιες οι μονάδες άντλησης – παραγωγής είναι κατασκευασμένες από ανοξείδωτα υλικά και ε) το σημείο υδροληψίας του Υποέργου 2 (+188) βρίσκεται 12 μ. υψηλότερα από την κατώτατη στάθμη υδροληψίας για άρδευση (+176) του ταμιευτήρα Ποταμών εξασφαλίζοντας ότι η λειτουργία του Υποέργου 2 δεν δύναται να επηρεάσει τις ημερήσιες ανάγκες απόληψης νερού για άρδευση από ταμιευτήρα, είναι προφανές, κατά την Μ.Π.Ε., ότι η λειτουργία του παρόντος έργου ουσιαστικά δεν ισοδυναμεί με κατανάλωση νερού και άρα δεν περιορίζει το διαθέσιμο δυναμικό τις λίμνης για την κυρία χρήση του, την άρδευση. Επιπρόσθετα, όχι μόνο δεν αλλοιώνει την ποιότητα του νερού, αλλά συμβάλλει θετικά στην οξυγόνωσή του, αφενός επειδή η άντληση πραγματοποιείται από όλο το εύρος του βάθους της λίμνης, αφετέρου δε επειδή όλος ο ανακυκλούμενος όγκος νερού είναι σε επαφή με την ατμόσφαιρα λόγω της σταδιακής πλήρωσης και εκκένωσης της λιμνοδεξαμενής με ταυτόχρονη δημιουργία τύρβης. Η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης διατύπωσε, κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης με τα ανωτέρω έγγραφά της, επιφυλάξεις ως προς τη συμβατότητα της ενεργειακής χρήσης του ύδατος του ταμιευτήρα Ποταμών σε σχέση με τις χρήσεις ύδρευσης και άρδευσης, οι οποίες πρέπει να έχουν προτεραιότητα, καθώς και ως προς την επιρροή που θα έχει στην ποιότητα του νερού του ταμιευτήρα η ανάδευσή του (θολότητα, περιεκτικότητα σε στερεά κλπ). Ζήτησε δε την εκπόνηση συμπληρωματικών μελετών επί των ως άνω θεμάτων. Η παρεμβαίνουσα εταιρεία, με τις 29.3.2018 και 30.10.2018 επιστολές της, απήντησε επί των ανωτέρω ζητημάτων ως εξής: Το σύστημα αντλησοταμίευσης του Υβριδικού έργου χρησιμοποιεί ως «κάτω» ταμιευτήρα εκείνον του φράγματος Ποταμών, ωφέλιμης χωρητικότητας 20.600.000 κ.μ. Ο ταμιευτήρας εξυπηρετεί σήμερα ετήσιες ανάγκες άρδευσης 5.000.000 κ.μ., ενώ όταν κατασκευαστούν τα δίκτυα θα μπορεί να διαθέτει ετησίως 15.800.000 κ.μ. νερού για άρδευση (10.300.912 κ.μ.) και ύδρευση (5.500.000 κ.μ.) του Ρεθύμνου. Λαμβάνοντας υπόψη και τις αξιοσημείωτες ποσότητες υπερχειλίσεων, οι οποίες ξεπερνούν συνήθως το 1.000.000 κ.μ. ετησίως ο ταμιευτήρας φράγματος Ποταμών διαθέτει δυναμικό που υπερκαλύπτει τόσο τις σημερινές όσο και τις μελλοντικές ανάγκες άρδευσης και ύδρευσης, αφήνοντας ταυτόχρονα περιθώριο για περαιτέρω αξιοποίηση της περίσσειας του υδατικού διαθέσιμου, το οποίο, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι υπερχειλίσεις, θα ανέρχεται περίπου σε 5.000.000 κ.μ. ετησίως. Επιπλέον, η ημερησίως ανακυκλούμενη ποσότητα των 770.000 κ.μ. αποτελεί πολύ μικρό ποσοστό της ωφέλιμης χωρητικότητας του ταμιευτήρα (μόλις 3,7 % του συνόλου). Επομένως είναι αδύνατο να επηρεάσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του νερού και να επιφέρει καθοριστικές αλλαγές, ειδικά αν συνυπολογιστεί ότι: (α) απόληψη γίνεται από τη στάθμη +188 μ., που βρίσκεται στο ανώτερο τμήμα του ταμιευτήρα και (β) η λειτουργία των μονάδων υδροηλεκτρικής παραγωγής επιβάλει την εξ ορισμού διοχέτευση του νερού με ιδιαιτέρως χαμηλές ταχύτητες. Ως εκ τούτου, δεν αναμένεται αρνητική επίπτωση εξαιτίας της ανακύκλωσης αυτής της ποσότητας νερού. Αντιθέτως, ο ρυθμός με τον οποίο θα πραγματοποιείται δύναται να επιδράσει θετικά στα φυσικά χαρακτηριστικά του νερού του ταμιευτήρα. Σε κάθε περίπτωση στο κείμενο της ΜΠΕ (Κεφάλαιο 12), προτείνονται οι εξής περιβαλλοντικοί όροι: 1. Η ικανοποίηση των υδρευτικών και αρδευτικών αναγκών να προηγείται των υπολοίπων, με την απαίτηση της συνεχούς παρακολούθησης του αποθέματος. 2. Η συστηματική παρακολούθηση της προσαρμογής των ειδών ορνιθοπανίδας που εντοπίστηκαν κατά τις έρευνες πεδίου στις νέες συνθήκες. 3. Συνεχής παρακολούθηση των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών του νερού για την πρόληψη οποιαδήποτε μη επιθυμητής αλλαγής. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, μελετήθηκαν επαρκώς στο πλαίσιο της Μ.Π.Ε. του έργου αλλά και κατά τη διαβούλευση επ’ αυτής, η οποία άλλωστε λειτουργεί συμπληρωματικά επί της Μελέτης, οι επιπτώσεις των δύο Υποέργων στο υδατικό δυναμικό των περιοχών επέμβασης. Σε κάθε περίπτωση τα ζητήματα αυτά θα αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης και κατά την έκδοση των αδειών εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικών πόρων και χρήσης ύδατος που προβλέπεται στους όρους 5.1.9 και 5.1.10 της προσβαλλομένης. Συνεπώς, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

31. Επειδή, προβάλλεται ακόμη ότι χρησιμοποιήθηκαν λανθασμένοι και ελλιπείς χάρτες, με αποτέλεσμα, στο Κεφάλαιο 5 της Μ.Π.Ε., να μην αναφέρονται οριοθετημένοι οικισμοί, ενώ παραλείπεται και το γεγονός ότι τα επίμαχα αιολικά πάρκα χωροθετούνται εν μέρει και εντός της Δ.Ε. Σητείας, με αποτέλεσμα να μην εμφανίζεται ο οριοθετημένος οικισμός Σιτάνου. Όμως, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η Μ.Π.Ε. συνοδεύεται από Χάρτες (6 α-1 και 6 α-2) «Χρήσεων και Κάλυψης Γης» της περιοχής μελέτης του Υποέργου 1, στους οποίους παρουσιάζονται τα εγκεκριμένα όρια όλων των οικισμών που διαθέτουν αποφάσεις οριοθέτησης. Οι χάρτες αυτοί, εξάλλου, μαζί με συμπληρωματικά στοιχεία που ζητήθηκαν (Χάρτης ΣΥΜΠΛ-1, στον οποίο παρουσιάζονται τα αιολικά πάρκα και σε σχέση με το εγκεκριμένο Γ.Π.Σ. Σητείας), υποβλήθηκαν στη Διεύθυνση Χωροταξικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΝ, η οποία γνωμοδότησε θετικά επί της Μελέτης με το υπ’ αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΧΩΡΣ/95211/1374/20.12.2018 έγγραφο της. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, κατά το μέρος δε που πλήττει την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση της Διοικήσεως ως απαράδεκτος.

32. Επειδή, προβάλλεται ότι χρησιμοποιήθηκαν παρωχημένα έγγραφα και μελέτες. Τα περισσότερα έγγραφα που μνημονεύει η Α.Ε.Π.Ο. είναι από το έτος 2011 και εντεύθεν και αφορούν κυρίως τις αρχικές άδειες παραγωγής για τους ΑΣΠΗΕ, πριν από την έκδοση της άδειας για το υβριδικό έργο από την ΡΑΕ. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί, προεχόντως, διότι οι αιτούντες δεν προβάλλουν με συγκεκριμένο τρόπο εάν οι εκτιμήσεις των Υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στα έγγραφα αυτά είχαν καταστεί ανεπίκαιρες και εσφαλμένες εκ του λόγου αυτού κατά τον χρόνο εκπόνησης της Μ.Π.Ε. (2015 – 2016). Σε κάθε περίπτωση, κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης, η οποία έπεται της Μ.Π.Ε., κατατέθηκαν επικαιροποιημένες γνωμοδοτήσεις των Υπηρεσιών.

33. Επειδή, προβάλλεται ότι δεν ελήφθη υπόψη η ύπαρξη μεγάλου αριθμού σπηλαίων στην περιοχή χωροθέτησης των ΑΣΠΗΕ. Μνημονεύονται τα σπήλαια «ΟΞΩ ΛΑΤΣΙΔΙ Σιτάνου», «ΧΩΝΟΣ Σιτάνου», «ΓΑΛΛΙΚΟ ΚΕΦΑΛΙ Σιτάνου», «ΑΝΩ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΣ Καρυδίου», «ΚΑΤΩ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΣ Καρυδίου», «ΚΑΤΩΦΥΓΙ Καρυδίου» και «ΛΥΓΙΑΣ ΣΠΗΛΙΟΣ». Στη Μ.Π.Ε. και στην προσβαλλόμενη πράξη δεν προβλέπεται η λήψη κανενός προστατευτικού μέτρου για τα σπήλαια που προαναφέρθηκαν παρά την μεγάλη σπουδαιότητά τους και αγνοείται πλήρως η ακριβής θέση τους και η διεύθυνση της υπόγειας διαδρομή τους. Όμως, από τα στοιχεία του φακέλου (Μ.Π.Ε. και έγγραφα της διαβούλευσης) προκύπτει ότι τα σπήλαια της περιοχής μελέτης παρουσιάζονται στο Κεφάλαιο 8, Ενότητα 8.2.4.6 της Μ.Π.Ε. (σελ. 8-43 επ.), στα συμπληρωματικά στοιχεία επί της Μ.Π.Ε., που δόθηκαν στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ, ως απαντήσεις στα έγγραφα γνωμοδότησης επί της Μ.Π.Ε. του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (αρ. πρωτ. 26909/6.6.2017 ΔΙΠΑ/ΥΠΕΝ) και της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης (αρ. πρωτ. 26911/6.6.2017 ΔΙΠΑ/ΥΠΕΝ). Περαιτέρω, στην από 29.3.2018 επιστολή της παρεμβαίνουσας εταιρείας, η οποία επίσης εκδόθηκε στο πλαίσιο της διαβούλευσης επί της Μ.Π.Ε., αναφέρεται ότι τα σπήλαια ελήφθησαν υπόψη τόσο στο σχεδιασμό εγκατάστασης των Α/Γ (Κεφάλαιο 7 Ενότητα 7.3.2 εναλλακτικές λύσεις, σελ. 7-14 επ.) και ακολουθήθηκαν οι υποδείξεις της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων, όσο και στη διερεύνηση συμβατότητας των αιολικών πάρκων με τις προβλέψεις του εγκεκριμένου χωροταξικού σχεδίου για τις ΑΠΕ (Κεφάλαιο 5, Ενότητες 5.2.1.1 και 5.2.5.1.). Επιπλέον, ελήφθησαν υπόψη οι προβλέψεις των εγκεκριμένων ΣΧΟΑΑΠ Δ.Ε. ΙΤΑΝΟΥ και Δ.Ε. ΛΕΥΚΗΣ για τη διατήρηση της ζώνης προστασίας του σπηλαίου Περιστεράς και μετατοπίστηκε στον τελικό σχεδιασμό (όπως αναφέρεται στη Μ.Π.Ε. του έργου) η Α/Γ 1 του Α/Π «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο». Περαιτέρω, εξετάστηκαν τα σπήλαια του Γεωπάρκου του Δήμου Σητείας, που αποτελούν «χαρακτηρισμένους» γεώτοπους και προέκυψε ότι βρίσκονται σε σημαντικές αποστάσεις από τις Α/Γ. Πλησιέστερα σπήλαια είναι τα σπήλαια Κάτω Περιστεράς και Όξω Λατσίδι. Οι θέσεις των σπηλαίων είναι αυτές που παρουσιάζονται στο Χάρτη του Γεωπάρκου, η οποία αποτελεί μέρος του φακέλου. Ακόμη, στην ως άνω επιστολή παρουσιάζονται οι αποστάσεις των 11 σπηλαίων του Γεωπάρκου από τις Α/Γ (Πελεκητά, Σπήλαια φαραγγιού Κάτω Ζάκρου, Κάτω Περιστέρας, Άνω Περιστέρας, Του Χαραλάμπη η Λατσίδα, Πλατύβολο, Χώνος Χώνου, Όξω Λατσίδι, Χώνος Σιτάνου, Γαλλικό Κεφάλι και Λατσίδα Νταντουλά). Για το σπήλαιο «Γαλλικό Κεφάλι» αναφέρεται ότι βρίσκεται σε απόσταση 925 μ. από την Α/Γ 11 του αιολικού πάρκου «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή». Το σπήλαιο «Κατωφύγι Καρυδίου» δεν περιλαμβάνεται στους γεωτόπους του Γεωπάρκου Σητείας. Τέλος, μετά την εκπόνηση της Μ.Π.Ε. εκδόθηκε η απόφαση ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ ΤΠΚΑΧΜΑΕ/Φ50/52216/35491/1185/659/23.2.2018 της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με την οποία το Υπουργείο γνωμοδότησε θετικά για το έργο, επέβαλε, όμως, την κατάργηση της Α/Γ 1 του αιολικού πάρκου «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο», κατάργηση η οποία προβλέπεται στην προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. (όρος 5.2.9.3). Εξάλλου, για το σπήλαιο στο Όξω Λατσίδι ισχύουν οι προβλέψεις του Γ.Π.Σ. του Δήμου Σητείας το οποίο καθόρισε ζώνη προστασίας 300 μ. γύρω από την είσοδο του σπηλαίου. Επί του ζητήματος των σπηλαίων αναφέρθηκε κατά τη διαβούλευση, τόσο εκείνην που έγινε μετά την εκπόνηση της Μ.Π.Ε., όσο και εκείνη που επιβλήθηκε από το Δικαστήριο με την 1520/2020 απόφασή του και η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ με τα υπ’ αριθ. 1699/29.8.2018 και Δ/84589/5545/13.9.2021 έγγραφά της, το δεύτερο των οποίων εκδόθηκε σε απάντηση της υπ’ αριθ. 24/12.5.2021 αρνητικής γνωμοδότησης του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης επί της Μ.Π.Ε. Στο τελευταίο αυτό έγγραφο παρουσιάζονται οι αποστάσεις των 11 σπηλαίων του Γεωπάρκου από τις Α/Γ. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η Μ.Π.Ε., όπως συμπληρώθηκε με τα στοιχεία της διαβούλευσης κατά την οποία αντιμετωπίστηκαν ειδικώς οι αντιρρήσεις φορέων και υπηρεσιών, έλαβε υπόψη τα σπήλαια της περιοχής μελέτης και μελέτησε επαρκώς τις επιπτώσεις του έργου επί των σπηλαίων, λαμβάνοντας υπόψη και τις υποδείξεις των αρχαιολογικών υπηρεσιών, οι οποίες επηρέασαν τελικώς τη χωροθέτηση του Υποέργου 1. Συνεπώς, ο ως άνω λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί.

34. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μ.Π.Ε. αγνοεί τους κινδύνους για τα παλαιά κτίσματα και πολιτιστικά μνημεία των οικισμών της περιοχής, κυρίως στην Σίτανο, στο Καρύδι και στο Βρυσίδι, όπου υπάρχουν πολύ σημαντικά από αρχιτεκτονικής άποψης παλαιά κτίσματα (π.χ. καμαρόσπιτα ηλικίας άνω των 150 ετών, παλαιά δημόσια κτίρια, κρήνες, παλαιά πηγάδια κλπ. Όμως, κατά τα ήδη εκτεθέντα (σκέψη 16 της παρούσας), οι οικισμοί Σίτανος, Καρύδι και Βρυσίδι δεν έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακοί και το Υποέργο 1 τηρεί, ως προς τις αποστάσεις, τις ρυθμίσεις του Ειδικού Πλασίου για τις ΑΠΕ. Σε κάθε περίπτωση στην προσβαλλόμενη απόφαση έχει τεθεί όρος (5.2.14) ο οποίος επιβάλλει την ελαχιστοποίηση της χρήσης εκρηκτικών στις εργασίες εκσκαφών κατά τη διάρκεια κατασκευής των έργων. Συνεπώς, ο λόγος πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

35. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μ.Π.Ε. του έργου υποβαθμίζει τις επιπτώσεις των ΑΣΠΗΕ στις νυχτερίδες. Όμως, στην Ενότητα 8.3.4.1 στις σελίδες 8-92 και 8-93 του Κεφαλαίου 8 της Μ.Π.Ε. παρατίθεται το σχήμα 8.3.4-1: Θέσεις σπηλαίων με αποικίες νυχτερίδων στην Π.Ε. Λασιθίου και στην ευρύτερη περιοχή των υπό μελέτη Α/Π και αναφέρεται: «Από το παραπάνω σχήμα φαίνεται η ύπαρξη εντός σπηλαίου (Σ.Σ προφανώς εννοεί ενός σπηλαίου) το οποίο φιλοξενεί μικτή αποικία νυχτερίδων των ειδών Rhinolophus hipposideros και Tadarida teniotis και το οποίο βρίσκεται πλησίον του Α/Π «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή» σε απόσταση 700 περίπου μέτρων από την πλησιέστερη Α/Γ». Περαιτέρω, στην Ενότητα 2.8.3.1, στις σελίδα 2-76, 2-77 του Κεφαλαίου 2 της Μ.Π.Ε. αναφέρεται ότι: «Όπως αναφέρθηκε και στην παράγραφο 8.3.4.1 της παρούσας μελέτης από το σχήμα 8.3.4-1 φαίνεται η ύπαρξη εντός σπηλαίου το οποίο φιλοξενεί μικτή αποικία νυχτερίδων των ειδών Rhinolophus hipposideros και Tadarida teniotis και το οποίο βρίσκεται πλησίον του Α/Π ‘Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή’ σε απόσταση 700 περίπου μέτρων από την πλησιέστερη Α/Γ. Η συγκεκριμένη απόσταση εκτιμάται ως ασφαλής σχετικά με τις επιπτώσεις από όχληση λόγω του θορύβου και της ανθρώπινης παρουσίας. Η οποιαδήποτε επίπτωση στα δύο είδη του συγκεκριμένου σπηλαίου εκτιμάται ότι θα είναι χωρικά και χρονικά εντοπισμένη, αναστρέψιμη και ασθενής …[Δ]εδομένης της παρουσίας σπηλαίου με μικτή αποικία νυχτερίδων σε απόσταση 700 περίπου μέτρων από το υπό μελέτη Α/Π Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο, το προτεινόμενο πρόγραμμα παρακολούθησης που προτείνεται για την φάση λειτουργίας του Υποέργου α, θα περιλαμβάνει καταγραφή των χειροπτέρων, ακριβή εντοπισμό του εν λόγω σπηλαίου καθώς και εκτίμηση επιπτώσεων από την λειτουργία του έργου σε αυτό». Το ζήτημα των νυχτερίδων, εξάλλου, τέθηκε εκ νέου στην αρνητική γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης, η οποία συντάχθηκε κατόπιν της 1520/2020 απόφασης του Δικαστηρίου και απαντήθηκε με την από 16.6.2021 επιστολή της παρεμβαίνουσας εταιρείας. Στην επιστολή δε αυτή επισημαίνεται ότι, σε ό,τι αφορά τα χειρόπτερα, στη Μ.Π.Ε. παρουσιάζονται όλα τα σπήλαια με αποικίες νυχτερίδων που έχουν καταγραφεί στην Π.Ε Λασιθίου και στην ευρύτερη περιοχή των υπό μελέτη Α/Π. Όσον αφορά στην αύξηση της όχλησης λόγω του θορύβου και της ανθρώπινης παρουσίας, σημαντική επίπτωση αναμένεται μόνο εφόσον τα υπό μελέτη Α/Π χωροθετούνται πλησίον αναπαραγωγικών αποικιών. Δεδομένου ότι τα έργα δεν επηρεάζουν σπήλαια στα οποία βρίσκονται οι σημαντικότερες αποικίες καθώς και ότι οι κατασκευαστικές εργασίες είναι βραχυχρόνιες, δεν αναμένονται αξιόλογες επιπτώσεις στα χειρόπτερα κατά τη φάση κατασκευής. Η μελέτη που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου LIFE 17 NAT/GR/000522 – LIFE GRECABAT και για την οποία γίνεται αναφορά στο έγγραφο του Φορέα Διαχείρισης παραδόθηκε προς χρήση πρωτογενών στοιχείων τον Απρίλιο του 2021, οπότε και ήταν αδύνατο να χρησιμοποιηθούν τα στοιχεία του συγκεκριμένου LIFE κατά τη διάρκεια εκπόνησης της Μ.Π.Ε. (2015 – 2016) ή κατά τη διάρκεια της διαβούλευσής της, η οποία ξεκίνησε στις 12.10.2016, ενώ η υπηρεσία, προκειμένου να υπάρξει σαφής εικόνα της απόψεως των φορέων, συνέχισε να λαμβάνει γνωμοδοτήσεις μέχρι την 20.12.2018. Σε κάθε περίπτωση, στο πρόγραμμα παρακολούθησης περιβάλλοντος κατά τη φάση λειτουργίας του Υποέργου 1, έμφαση μπορεί να δοθεί στην καταγραφή της χρήσης της περιοχής των Α/Π από τα χειρόπτερα καθώς και σε διερεύνηση τυχόν πρόκλησης επιπτώσεων στα χειρόπτερα. Όπως γίνεται και σε άλλα υπό λειτουργία Α/Π, στην περίπτωση που, με βάση τις καταγραφές του προγράμματος παρακολούθησης περιβάλλοντος, προκύπτουν επιπτώσεις της λειτουργίας κάποιων Α/Γ σε χειρόπτερα τότε είναι δυνατό να ληφθούν κατάλληλα αντιμετώπισης. Ενδεικτικά αναφέρεται η εγκατάσταση αυτοματοποιημένου συστήματος αποτροπής πρόκλησης επιπτώσεων σε χειρόπτερα. Ένα τέτοιο σύστημα αφενός μεν αναγνωρίζει αυτόματα την παρουσία χειροπτέρων στην περιοχή του Α/Π και αφετέρου μπορεί αυτοματοποιημένα να σταματάει τον ρότορα συγκεκριμένων Α/Γ για αποτροπή επιπτώσεων στα χειρόπτερα. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η Μ.Π.Ε., όπως συμπληρώθηκε με τα στοιχεία της διαβούλευσης κατά την οποία αντιμετωπίστηκαν ειδικώς οι αντιρρήσεις του Φορέα, έλαβε υπόψη τα χειρόπτερα της περιοχής μελέτης και μελέτησε επαρκώς τις επιπτώσεις του έργου επ’ αυτών, λαμβάνοντας υπόψη και τα όψιμα στοιχεία του Φορέα. Εξάλλου, τα χειρόπτερα περιλαμβάνονται, σύμφωνα με τη Μ.Π.Ε. του έργου, στο πρόγραμμα παρακολούθησης των συνεπειών από τη λειτουργία του Υποέργου 1. Συνεπώς, και ο ως άνω λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί.

36. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μ.Π.Ε. δεν έχει ασχοληθεί καθόλου με τις επιπτώσεις στην κτηνοτροφία και μελισσοκομία της περιοχής. Όμως, το ζήτημα είχε τεθεί κατά τη διαβούλευση επί της Μ.Π.Ε. του έργου. Ειδικότερα, στην από 29.3.2018 επιστολή της παρεμβαίνουσας εταιρείας αναφέρονται επ’ αυτού τα εξής: Σχετικά με την κτηνοτροφία, η εγκατάσταση των υπό μελέτη αιολικών πάρκων θα γίνει σε απομονωμένες και ανοικτές περιοχές και δεν θα επηρεάσει τον περιβάλλοντα αυτών χώρο ως προς τις μέχρι σήμερα χρήσεις του. Οι περιοχές των γηπέδων εγκατάστασης των αιολικών πάρκων καλύπτονται σήμερα από φυσική φρυγανική βλάστηση, χρησιμοποιούνται κυρίως ως βοσκότοποι αιγοπροβάτων και θα παραμείνουν και μετά την εγκατάσταση των αιολικών πάρκων βοσκότοποι αιγοπροβάτων στο σύνολο της επιφάνειάς τους. Η διεθνής και η εθνική εμπειρία έχουν αποδείξει ότι είναι απόλυτα δυνατή η συνδυασμένη εκμετάλλευση της ευρύτερης περιοχής των λειτουργούντων αιολικών πάρκων, τόσο για γεωργικές, όσο και για κτηνοτροφικές δραστηριότητες. Όπως έχει αποδείξει η εμπειρία σε διεθνές επίπεδο, τα κτηνοτροφικά ζώα (πρόβατα, αγελάδες, άλογα) δεν ενοχλούνται από την παρουσία ανεμογεννητριών, ακόμα και όταν αυτές βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση. Η βοσκή αιγοπροβάτων στην περιοχή εγκατάστασης των υπό μελέτη αιολικών πάρκων δεν θα εμποδιστεί, αλλά θα μπορεί να γίνεται μέχρι και τη βάση των ανεμογεννητριών, αφού τα θεμέλιά τους θα βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και ο χώρος δεν θα περιφραχτεί. Οι χρήσεις γης πλησίον των πυλώνων δεν επηρεάζονται, ενώ επιτρέπονται και κάτω από γραμμές μεταφοράς, είτε πρόκειται για καλλιέργειες (φυτική παραγωγή και δενδροκαλλιέργειες), είτε για βοσκότοπους, που αποτελούν την κυρίαρχη χρήση στην υπό μελέτη περιοχή. Σχετικά με τη μελισσοκομία, δεν αναμένονται επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία των Α/Π, λαμβάνοντας υπόψη το μικρό ποσοστό κατάληψης φυσικού περιβάλλοντος σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή που χρησιμοποιείται για τη μελισσοκομία. Στη φάση λειτουργίας του έργου δεν αναμένεται να επηρεαστεί η μελισσοκομία, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Α/Γ τοποθετούνται σε κορυφές λόφων και η φτερωτή κινείται σε ύψη 28 μέτρων άνω της επιφάνειας του εδάφους, υψηλότερα από τις κύριες γραμμές πτήσεις των μελισσών. Τέλος, στις φυτοτεχνικές εργασίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μελισσοκομικά φυτά προς ενίσχυση της μελισσοτροφικής αξίας της περιοχής των έργων. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το ζήτημα των επιπτώσεων του Υποέργου 1 στις ως άνω δραστηριότητες αντιμετωπίστηόκε επαρκώς κατά τη διαβούλευση, η οποία λειτουργεί συμπληρωματικά προς τη Μελέτη του έργου. Ως εκ τούτου, ο λόγος πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος.

37. Επειδή, προβάλλεται ότι δεν εξετάζονται επαρκώς οι επιπτώσεις στο τοπίο από την εγκατάσταση των ΑΣΠΗΕ ούτε μελετάται η αποκατάσταση του τοπίου μετά το πέρας της ζωής των Α/Γ. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί προεχόντως διότι στην προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. έχει περιληφθεί όρος (5.3.7,), ο οποίος ορίζει ότι «Μετά την οριστική παύση λειτουργίας των έργων, ο κύριος του οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος της περιοχής επέμβασης, και την απομάκρυνση όλων των στοιχείων του έργου που ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβη στο περιβάλλον ή να αποτελέσουν κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια (έλαια, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, εξαρτήματα Α/Γ κ.λπ.). Για το σκοπό αυτό οφείλει, ένα έτος, πριν το κλείσιμο του έργου να εκπονήσει Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ), στην οποία θα εξειδικεύονται τα σχετικά με τις εργασίες αποκατάστασης θέματα, και να υποβάλλει αυτή προς έγκριση, το αργότερο ένα εξάμηνο προ της παύσης λειτουργίας του έργου, στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση Υπηρεσία».

38. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μ.Π.Ε. υποβαθμίζει τις επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής κατά τη φάση κατασκευής των ΑΣΠΗΕ. Όμως, στη Μ.Π.Ε. (Κεφάλαιο 9, Ενότητα 9.4.7, σελ. 9-118) αναφέρεται ότι στη φάση κατασκευής του ΑΣΠΗΕ είναι δυνατόν να προκληθούν περιορισμένης κλίμακας επιπτώσεις στο ακουστικό περιβάλλον, λόγω της λειτουργίας των βαρέων οχημάτων και μηχανημάτων των εργοταξίων. Οι όποιες επιπτώσεις είναι τοπικές και δύναται να περιοριστούν σημαντικά με τη λήψη κατάλληλων επανορθωτικών μέτρων, που προτείνονται στο Κεφάλαιο 10 με σκοπό να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στο ακουστικό περιβάλλον (χωροθέτηση εργοταξίων σε όσο το δυνατό μεγαλύτερες αποστάσεις από οικισμούς και ανθρωπογενείς δραστηριότητες, χρήση μηχανημάτων και οχημάτων εργοταξίου αυστηρών προδιαγραφών εκπεμπόμενου θορύβου, εφαρμογή των πλέον αυστηρών κανονισμών, τόσο των Ελληνικών, όσο και της ΕΕ, επιλεγμένη διαδρομή των βαρέων οχημάτων). Περαιτέρω, λόγω της σχετικά μεγάλης απόστασης των πλατειών από τους υφιστάμενους οικισμούς, δεν αναμένονται αξιοσημείωτες επιπτώσεις από τις τυχόν εκρήξεις, που θα απαιτηθούν για τις εκσκαφές και την κατασκευή των θεμελίων των Α/Γ. Κατά τη φάση της κατασκευής του έργου δεν προβλέπεται η εκπομπή κανενός είδους ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που να συσχετίζεται με τις εργασίες της παρούσας μελέτης. Στις Ενότητες 6.4.7 και 6.11.6 του Κεφαλαίου 6 της Μελέτης (σελ. 6-50 και 6-118) γίνεται αναφορά στις εκπομπές ρύπων στη φάση κατασκευής. Το θέμα τέθηκε και κατά τη διαβούλευση και υπόήρξε σχετική απάντηση της παρεμβαίνουσας εταιρείας στην από 29.3.2018 επιστολή της, όπου αναφέρεται ότι έχει υπολογιστεί ο εργοταξιακός συνολικός θόρυβος για 12ωρη λειτουργία του εργοταξίου σε 65,3 dBA. Τέλος, σχετικοί όροι για τον περιορισμό του θορύβου, των εκπομπών στην ατμόσφαιρα και των δονήσεων κατά την φάση κατασκευής έχουν περιληφθεί στην προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. (Ενότητα όρων 5.2.4.). Κατόπιν τούτων, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί.

39. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μ.Π.Ε. περιέχει παραπλανητικές και αναληθείς πληροφορίες σχετικά με την ορατότητα και τη σκίαση οικισμών από τις ανεμογεννήτριες και, ειδικότερα, των οικισμών Σίτανος και Καρύδι. Όμως, στο Κεφάλαιο 9, Ενότητα 9.2.1.1. της Μ.Π.Ε. (σελ. 9-21) αναφέρονται τα εξής: «Από τον οικισμό Σίτανος είναι ορατές οι Α/Γ 8 έως 11 και 5 έως 6 του Α/Π ‘Χαλκιάς’, με την πλησιέστερη ορατή ανεμογεννήτρια (Α/Γ 5) να βρίσκεται σε απόσταση περί τα 0,89 km. Η απόσταση είναι σχετικά μικρή, όμως δεν δημιουργείται πρόβλημα σκίασης, ενώ η βαφή των Α/Γ (πυλώνας και δρομέας) είναι απορροφητική και κατά συνέπεια δεν δημιουργούνται αντανακλάσεις του προσπίπτοντος φωτός. Από τον οικισμό Καρύδι είναι ορατές οι Α/Γ 5 έως 7, τα πτερύγια της Α/Γ 4 του Α/Π ‘Χαλκιάς’, οι Α/Γ 1 και τα πτερύγια της Α/Γ 2 του Α/Π ‘Φρούδια’, με την πλησιέστερη ορατή ανεμογεννήτρια (Α/Γ 7) να βρίσκεται σε απόσταση περί τα 0,6 km. Η απόσταση είναι σχετικά μικρή, όμως δεν δημιουργείται πρόβλημα σκίασης, ενώ η βαφή των Α/Γ (πυλώνας και δρομέας) είναι απορροφητική και, κατά συνέπεια, δεν δημιουργούνται αντανακλάσεις του προσπίπτοντος φωτός». Οι ως άνω διαπιστώσεις της Μ.Π.Ε. υποστηρίζονται και από σχήματα καθώς και Χάρτη Θέασης Α/Γ (Κεφάλαιο 15, Χάρτης 9α-1 της Μ.Π.Ε.) κλίμακας 1:50.000. Το θέμα τέθηκε και κατά τη διαβούλευση και υπήρξε σχετική απάντηση της παρεμβαίνουσας εταιρείας στην από 29.3.2018 επιστολή της, όπου αναφέρεται ότι «Η κοντινότερη Α/Γ στον οικισμό Σίτανος είναι η Α/Γ 8 και απέχει 0,82 km από τον οικισμό. Δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με τη συμβατότητα του Α/Π με το Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ. Δεν αναμένονται προβλήματα σκίασης από την Α/Γ καθώς το σχήμα της δεν είναι ικανό να προκαλέσει σημαντική σκίαση, ειδικά σε τέτοια απόσταση από τον οικισμό. Η ικανή απόσταση από τους οικισμούς δεν αναμένεται να προκαλέσει αξιοσημείωτες επιπτώσεις λόγω σκίασης». Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, η Μ.Π.Ε., σε συνδυασμό με τα στοιχεία της διαβούλευσης, παρέχει επαρκή στοιχεία για τις αποστάσεις και τη σκίαση των συγκεκριμένων οικισμών από τις Α/Γ και, ως εκ τούτου, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Κατά το μέρος δε που πλήττει την ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση της Διοικήσεως, ο λόγος είναι απορριπτέος και ως απαράδεκτος.

40. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μ.Π.Ε. δεν λαμβάνει υπόψη τις δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής μέσω άλλων μορφών οικονομικής δραστηριότητας και, ιδίως, μέσω του εναλλακτικού τουρισμού (οικοτουρισμός, αγροτουρισμός), του γεωτουρισμού (σπηλαιολογικός τουρισμός), του θρησκευτικού και του αρχαιολογικού τουρισμού. Ο λόγος είναι απορριπτέος, προεχόντως, διότι δεν αμφισβητείται η συμβατότητα του έργου με τις τουριστικές δραστηριότητες της περιοχής επέμβασης, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις περί αποστάσεων του Ειδικού Πλαισίου για της ΑΠΕ. Εξάλλου, κατά τα αναφερόμενα στη σκέψη 11 της παρούσας, οι κατευθύνσεις περί ήπιας τουριστικής ανάπτυξης του ορεινού χώρου, όπως διατυπώνονται στο άρθρο 12 παρ. 4 του Περιφερειακού Πλαισίου του έτους 2017, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποκλείουν κάθε εγκατάσταση δραστηριοτήτων ΑΠΕ και δη ΑΣΠΗΕ στις περιοχές αυτές, εφόσον τηρούνται τα χωροταξικά κριτήρια του Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ. Σε κάθε περίπτωση η Μ.Π.Ε. προβλέπει, μεταξύ άλλων, (Κεφάλαιο 2, Ενότητα 2.9.4.2., σελ. 2-81 επ.) ότι η λειτουργία του υβριδικού έργου αναμένεται να επηρεάσει θετικά την οικονομία της ευρύτερης περιοχής εγκατάστασης καθώς αποτελεί μια σημαντική και εγγυημένη πηγή πόρων για τους Ο.Τ.Α στα όρια των οποίων εγκαθίσταται, αναμένεται να αποτελέσει μέσο προσέλκυσης επισκεπτών, καθώς και επιστημονικού τουρισμού και δημιουργεί νέες μόνιμες θέσεις εργασίας τοπικά.

41. Επειδή, προβάλλεται ότι η Μελέτη και η προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. δεν είναι σαφείς σε σχέση με τα αντισταθμιστικά οφέλη, εφόσον έχουν μεταβληθεί τα πραγματικά και νομικά δεδομένα υπολογισμού των τιμών πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας από υβριδικά έργα (κατάργηση μίας Α/Γ του Υποέργου 1 και ψήφιση του ν. 4414/2016), ενώ είναι αδιαφανής ο τρόπος με τον οποίο θα επιμεριστούν τα αντισταθμιστικά οφέλη μεταξύ των τριών εμπλεκόμενων με το έργο Δήμων Σητείας – Αμαρίου – Ρεθύμνης. Όμως, στο Κεφάλαιο 2 της Μ.Π.Ε., Ενότητα 2.9.4.2., σελ. 2-81 επ. περιγράφονται τα οφέλη στην οικονομία των περιοχών εγκατάστασης (βλ. προηγούμενη σκέψη), στα οποία περιλαμβάνονται τα έσοδα των Ο.Τ.Α. Στην ίδια Ενότητα περιλαμβάνεται ιδιαίτερα λεπτομερής υπολογισμός των ακαθάριστων εσόδων του υβριδικού σταθμού από την πώληση ισχύος και ενέργειας, καθώς και του συνολικού ετήσιου ειδικού τέλους που θα κατανεμηθεί στους Δήμους Σητείας, Ρεθύμνης και Αμαρίου και στο Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Περιβαλλοντικών Σχεδίων. Ως εκ τούτου, η Μ.Π.Ε. περιέχει έναν αρκετά σαφή προσδιορισμό των οφελών του έργου, με βάση τα νομικά και πραγματικά δεδομένα του χρόνου εκπόνησής της και ο προβαλλόμενος λόγος πρέπει να απορριφθεί.

42. Επειδή, προβάλλεται, τέλος, ότι το έργο παραβιάζει το νομικό καθεστώς που έχει θεσπίσει ο διεθνής και ο εθνικός νομοθέτης για την καταπολέμηση του φαινόμενου της ερημοποίησης. Όμως, από τη Μ.Π.Ε. αλλά και την από 16.6.2021 επιστολή της παρεμβαίνουσας εταιρείας προκύπτει ότι, όσον αφορά στις επιπτώσεις από τον κατακερματισμό του τοπίου, οι επιπτώσεις στα όμορφολογικά και τοπιολογικά χαρακτηριστικά παρουσιάζονται στην Κεφάλαιο 9, Ενότητα 9.2.2 της Μ.Π.Ε. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι οι επιπτώσεις στο τοπίο από την παρουσία των εργοταξίων για την ολοκλήρωση των έργων εγκατάστασης των υπό μελέτη αιολικών πάρκων και των συνοδών τους έργων θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως βραχυχρόνιες και μερικώς αντιμετωπίσιμες, με την προϋπόθεση της αποκατάστασης των εργοταξιακών χώρων και την υλοποίηση των κατάλληλων φυτοτεχνικών διαμορφώσεων και λοιπών δράσεων αποκατάστασης. Σε ό,τι αφορά τα συνοδά έργα του υπό μελέτη έργου, μόνιμη μεταβολή του υφιστάμενου τοπίου θα προκαλέσει η διάνοιξη του νέου οδικού δικτύου. Συνολικά, αναμένεται να διανοιχθούν συνολικά 25,973 χλμ. νέα τμήματα οδοποιίας για την πρόσβαση στις ανεμογεννήτριες των αιολικών πάρκων, καθώς και για την πρόσβαση στους πυλώνες της Γραμμής Μεταφοράς Υψηλής Τάσης, γεγονός που θα επιφέρει σε κάποιο βαθμό αλλοίωση του τοπίου. Το γεγονός όμως ότι επιτυγχάνεται εκμετάλλευση της υφιστάμενης οδοποιίας και ότι δεν υπάρχει μεγάλη δυνατότητα θέασης των δρόμων αυτών από οικισμούς του νησιού ελαχιστοποιεί την ένταση της επίπτωσης στο τοπίο και στο αισθητικό περιβάλλον. Η τελική μορφή των οδών θα είναι κατά το μέγιστο δυνατό συμβατή με το άμεσο φυσικό περιβάλλον και για το λόγω αυτό δεν προβλέπεται ασφαλτόστρωση. Επίσης, το κτίριο των δύο Κέντρων Ελέγχου και του Υποσταθμού Ανύψωσης Τάσης, λόγω της θέσης στην οποία θα εγκατασταθούν και του μικρού τους εμβαδού, δεν αναμένεται να προκαλέσουν σημαντική αισθητική όχληση. Όσον αφορά στην υπόγεια γραμμή Μ.Τ. διασύνδεσης των Α/Γ με τα Κέντρα Ελέγχου (συνολικού μήκους περίπου 13,76 χλμ.), καθώς και στην υπόγεια γραμμή Μ.Τ. διασύνδεσης των Κέντρων Ελέγχου με τον υποσταθμό ανύψωσης τάσης (συνολικού μήκους περίπου 1,8 χλμ.), το γεγονός ότι είναι υπόγειες σε όλο το μήκος τους και ότι θα υπάρξει πλήρης αποκατάσταση της περιοχής διέλευσης (οδικό δίκτυο στη χερσαία διαδρομή) μετά το πέρας της φάσης κατασκευής, συνεπάγεται μηδενική επίπτωση στο τοπίο και στο αισθητικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του έργου. Συμπερασματικά, από όλα τα παραπάνω, ύστερα από επιτόπιες επισκέψεις στην περιοχή και εκτίμηση της κατάστασης από διάφορα σημεία θέασης, αλλά και βάσει των αποτελεσμάτων της μελέτης οπτικής επαφής και της φωτορεαλιστικής απεικόνισης, που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα II της Μ.Π.Ε., προκύπτει ότι το υπό μελέτη έργο δεν θα αποτελέσει σημαντική οπτική παρέμβαση στα χαρακτηριστικά και στη φυσιογνωμία της άμεσης ή ευρύτερης περιοχής, δεδομένης της ικανοποιητικής δυνατότητας ενσωμάτωσής του στο τοπίο. Επιπλέον, δεν θα προκαλέσει παρεμπόδιση της θέας του ορίζοντα και θα καταλήξει στη δημιουργία ενός αποδεκτού αισθητικού αποτελέσματος. Στο Κεφάλαιο 8, Ενότητα 8.6.2 της Μ.Π.Ε. αναφέρεται ότι στις διαβρωμένες – γυμνές από βλάστηση εκτάσεις τα προβλήματα σχετίζονται με φαινόμενα έντονης και διαρκούς διάβρωσης. Η δε διάβρωση συμβάλλει στην επέκταση του φαινομένου της ερημοποίησης – ένα φαινόμενο που εντείνεται τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των κλιματικών μεταβολών που παρατηρούνται στον πλανήτη. Σημειώνεται ότι στην περιοχή των αιολικών πάρκων ως κύριες αιτίες διαμόρφωσης γυμνών εδαφών, τα οποία παρουσιάζουν κίνδυνο κατολισθήσεων, καταγράφονται κυρίως η υπερβόσκηση και η δόμηση. Οι εργασίες θεμελίωσης των Α/Γ εκτιμάται ότι δεν δύναται να προκαλέσουν φαινόμενα αστάθειας, κατολισθήσεων και απώλειας εδάφους που θα μπορούσαν να συμβάλουν στο φαινόμενο της ερημοποίησης. Οι επιπτώσεις στα γεωλογικά, τεκτονικά και εδαφολογικά χαρακτηριστικά περιγράφονται στην Ενότητα 9.2.3. του Κεφαλαίου 9 της Μ.Π.Ε.: Προκύπτει ότι από τις απαραίτητες εργασίες εγκατάστασης των Α/Γ και των συνοδών έργων θα προκληθούν μέτριου χαρακτήρα στο έδαφος εν λόγω επιπτώσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν συνολικά τοπικού χαρακτήρα και δεν θα προκαλέσουν ασταθείς καταστάσεις εδάφους ή αλλαγές στη γεωλογική διάταξη των πετρωμάτων, καθώς δεν απαιτούνται εκσκαφές σε μεγάλα βάθη. Οι επιπτώσεις αυτές χαρακτηρίζονται ως μερικώς αντιμετωπίσιμες, αφού μετά το τέλος της κατασκευαστικής φάσης, κάθε είδους εργοταξιακή εγκατάσταση (γραφεία, συνεργεία, αποθήκες κ.τ.λ.) θα πρέπει να απομακρυνθεί και οι χώροι εγκατάστασης θα αποκατασταθούν και θα αναπλαστούν πλήρως. Δεν αναμένονται επιπτώσεις στο έδαφος και τη μορφολογία κατά τη φάση λειτουργίας του έργου. Όσον αφορά στις άμεσες επιπτώσεις της κατασκευής του Υποέργου 1 επί των κατηγοριών βλάστησης της περιοχής μελέτης, στο Κεφάλαιο 9 (Ενότητα 9.3.1) αναφέρονται τα εξής: 1. το έργο πρόκειται να επηρεάσει το 0,4% της συνολικής έκτασης της περιοχής μελέτης, ήτοι έκταση 416,2 στρ. από τα συνολικά 93.859,5 στρ. της περιοχής μελέτης. 2. Από τα έργα θα θιγούν εκτάσεις σε τρεις κατηγορίες φυσικής βλάστησης (θαμνώδεις εκτάσεις, φρυγανικές εκτάσεις, άγονες εκτάσεις) και σε δυο κατηγορίες ανθρωπογενών συστημάτων (καλλιεργημένες εκτάσεις, λοιπές χρήσεις) που απαντώνται στην περιοχή μελέτης. Σε ό,τι αφορά τις κατηγορίες κάλυψης εντός της Π.Ε. Λασιθίου φαίνεται ότι τα έργα καλύπτουν ελάχιστο ποσοστό των κατηγοριών βλάστησης και χρήσεων γης σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας (μόλις το 0,02%). Αναλυτικότερα το έργο καταλαμβάνει το 0,004% άγονων εκτάσεων, το 0,002% γεωργικών καλλιεργειών, το 0,08% των φρυγανικών εκτάσεων, το 0,01 % των εκτάσεων με θαμνώδη βλάστηση και 0,1% των λοιπών χρήσεων (υφιστάμενη οδοποιία κλπ). Από τα παραπάνω και λαμβάνοντας υπόψη τη μικρή κλίμακα του έργου σε τοπικό επίπεδο προκύπτει ότι οι επιπτώσεις στις κατηγορίες βλάστησης της περιοχής μελέτης και της Π.Ε. Λασιθίου θα είναι ασθενείς. Οι όποιες επιπτώσεις της κατασκευής του έργου επί των κατηγοριών βλάστησης μπορούν να χαρακτηριστούν μερικώς αντιμετωπίσιμες μέσω της πρόβλεψης κατάλληλων μέτρων αποκατάστασης και φύτευσης μετά το πέρας των εργασιών. Κατά τη φάση λειτουργίας, θα είναι δυνατός ο φυσικός επανεποικισμός ολόκληρης σχεδόν της περιοχής που διαταράχθηκε και δεν καταλαμβάνεται από τεχνικά έργα, διότι τα μεν προαναφερθέντα τεχνικά έργα καταλαμβάνουν μικρό τμήμα της συνολικής περιοχής επέμβασης, οι δε οδοί πρόσβασης είναι χωμάτινοι. Στο κεφάλαιο 10 της Μ.Π.Ε. προτείνονται κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης με στόχο την ελαχιστοποίηση των προκαλούμενων επιπτώσεων στις κατηγορίες βλάστησης και στα είδη χλωρίδας. Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι το ζήτημα των επιπτώσεων στο τοπίο και, ειδικώς, το ζήτημα της ερημοποίησης αυτού λόγω της κατασκευής και λειτουργίας των αιολικών πάρκων, αντιμετωπίστηκε επαρκώς από τη Μ.Π.Ε., όπως συμπληρώθηκε από τα στοιχεία της διαβούλευσης. Συνεπώς, ο λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί.

43. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, μετά την απόρριψη των λόγων, οι οποίοι κρίθηκαν ως απορριπτέοι, η κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως πρέπει να γίνει δεκτή και η προσβαλλόμενη Α.Ε.Π.Ο. να ακυρωθεί για τους λόγους που αναφέρονται στις σκέψεις 15 και 27 της παρούσας απόφασης οι οποίοι αφορούν το Υποέργο 1 (ΑΣΠΗΕ). Η δε παρέμβαση πρέπει να απορριφθεί.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Απορρίπτει την αίτηση ακυρώσεως ως προς τα νομικά πρόσωπα: Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Πολιτιστικός Σύλλογος Κατσιδωνίου Σητείας, Κυνηγετικός Σύλλογος Επαρχίας Σητείας «ο Αετός», Πολιτιστικός Σύλλογος Σιτάνου Δήμου Σητείας, Πολιτιστικός Σύλλογος Καρυδίου Δήμου Ιτάνου, Αγροτικός – Ελαιοκομικός Συνεταιρισμός Ζάκρου, Εμπορικός Σύλλογος Σητείας, Πολιτιστικός Σύλλογος Θρόνου – Κλεισιδίου, Αστικός Συνεταιρισμός για την αλληλέγγυα οικονομία, Ορειβατικός Σύλλογος και Ένωση λειτουργών μέσης εκπαίδευσης Ρεθύμνου.

Δέχεται εν μέρει την αίτηση ως προς τους λοιπούς αιτούντες.

Ακυρώνει την 91359/5815/9.10.2019 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθ’ ό μέρος αφορά στο Υποέργο 1 (ΑΣΠΗΕ), κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Απορρίπτει την παρέμβαση.

Αναπέμπει την υπόθεση στη Διοίκηση για να ενεργήσει τα νόμιμα.

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου στους διαδίκους, ως προς τους οποίους γίνεται δεκτή η αίτηση ακυρώσεως.

Συμψηφίζει τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των αιτούντων, ως προς τους οποίους απορρίπτεται η αίτηση ακυρώσεως, του Δημοσίου και της παρεμβαίνουσας εταιρείας.

Επιβάλλει στο Δημόσιο και στην παρεμβαίνουσα εταιρεία, συμμέτρως, τη δικαστική δαπάνη των αιτούντων, ως προς τους οποίους γίνεται δεκτή η αίτηση ακυρώσεως, η οποία ανέρχεται στο ποσό των χιλίων τριακοσίων ογδόντα (1380) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 7 Οκτωβρίου 2021 και στις 8 Ιουνίου 2022 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 22ας Ιουνίου 2022.

Η Προεδρεύουσα ΣύμβουλοςΗ Γραμματέας του Ε´ Τμήματος

Π. Καρλή Δ. Τετράδη

ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ

Εντέλλεται προς κάθε δικαστικό επιμελητή να εκτελέσει όταν του το ζητήσουν την παραπάνω απόφαση, τους Εισαγγελείς να ενεργήσουν κατά την αρμοδιότητά τους και τους Διοικητές και τα άλλα όργανα της Δημόσιας Δύναμης να βοηθήσουν όταν τους ζητηθεί.

Η εντολή πιστοποιείται με τη σύνταξη και την υπογραφή του παρόντος.

Αθήνα, ……………………………………….

Η Πρόεδρος του Ε´ ΤμήματοςΗ Γραμματέας του Ε´ Τμήματος

Post Views: 422

Hightlight

ΣητείαΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΑΜΑΡΙΟΥ

Το κτιριακό πρόβλημα του Αστυνομικού Τμήματος Σητείας

254 επιβάτες και 39 οχήματα στο πρώτο δρομολόγιου του SPEED RUNNER JET