Αρχαία Πραισός – Κανένε – Γεωδιαδρομή 22
Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Πραισού και στο χωριό Κανένε μαζί με της εθελόντριες Lena Straub και Hanna Eva Wanger, που σε λίγες ημέρες αναχωρούν για την πατρίδα τους μετά από 6 μήνες παραμονής στο Γεωπάρκο της Σητείας στα πλαίσια της συνεργασίας της Γερμανικής Εθνικής Επιτροπής της UNESCO με την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO και τα Ελληνικά Γεωπάρκα.
Ευχαριστούμε για την φιλοξενία την Σταυρούλα Τζαβολάκη και όλους τους φίλους και συνεργάτες από το Κανένε.
Το κείμενο που ακολουθεί για τον αρχαιολογικό χώρο της Πραισού είναι της κ. Χρύσας Σοφιανού, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου εταίρου του Γεωπάρκου της Σητείας .
ΠΡΑΙΣΟΣ, αρχαία πόλη
Η Πραισός θεωρείται η πρωτεύουσα των Ετεοκρητών, μιας από τις προελληνικές φυλές της Κρήτης, κατά τον Όμηρο. Η θεωρία ίδρυσης της πόλης από τους Ετεoκρήτες (ετεός=αληθινός+Κρήτες) βασίζεται στην αναφορά του Ηροδότου πως οι κάτοικοι της Πραισού διαφέρουν εθνικά από τους Ιεραπυτνίους και τους Ιτανίους που ήταν Δωριείς και ενισχύεται από την εύρεση ορισμένων επιγραφών με στοιχεία του ελληνικού αλφαβήτου αλλά σε μια άγνωστη γλώσσα που πιθανόν ήταν εξέλιξη της Ετεοκρητικής διαλέκτου.
Η πόλη των ιστορικών χρόνων εκτείνεται γύρω από δύο λόφους, τις Ακροπόλεις Α και Β που ήταν προστατευμένες με τείχος. Από τον 4ο αι. π.Χ. αναπτύσσεται σταθερά σε μια ισχυρή πόλη-κράτος που η επικράτειά της, αναφέρει ο Σκύλαξ, εκτείνεται και στις δυο πλευρές του νησιού, από το Βορρά ως το Νότο. Οι πενήντα (50) περίπου γνωστοί τύποι νομισμάτων που φέρουν την επιγραφή «ΠΡΑΙΣΙΩΝ» αποδεικνύουν την αυτονομία και την οικονομική της δύναμη.
Η ιστορία της Πραισού σχετίζεται άμεσα με το Ιερό του Δικταίου Διός το οποίο μάλιστα ήταν η αιτία της καταστροφής της. Το ιερό βρισκόταν στην Ελεία Χώρα, κοντά στο σημερινό Παλαίκαστρο και στην αρχή το κατείχε η μικρή πόλη Δραγμός, υποτελής της Ιτάνου. Η Πραισός κατέστρεψε την πόλη, κατέλαβε το ιερό και έτσι ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες με την Ίτανο. Στη συνέχεια όμως εμφανίστηκε η Ιεράπυτνα που διεκδικούσε το Δικταίο Ιερό αλλά και τη νήσο Λεύκη (Κουφονήσι).
Το 146 π.Χ. η Ιεράπυτνα νίκησε την Πραισό και όπως αναφέρει ο Στράβων, την κατέσκαψε, δηλαδή την κατάστρεψε ολοκληρωτικά.
Sitia Unesco Global Geopark – Σητεία παγκόσμιο Γεωπάρκο Unesco